توکل یعنی فقط به خدا تکیه کنید
توکل بر خدا از ویژگی های افراد با ایمان است. اما توکل یعنی چه؟
هاجرقهرمانی/
قرآن مجید در موارد متعددی توکل بر خدا را از ویژگیهای افراد باایمان میداند و میفرماید:
… و علی الله فتوکلوا ان کنتم مؤمنین. بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید. (مائده/23- توبه/51)
پیامبر گرامی اسلام(ص) تفسیر توکل را از جبرئیل سؤال کرد. جبرئیل گفت: توکل این است که انسان یقین کند به اینکه سود و زیان و بخشش و حرمان به دست مردم نیست و باید از آنها ناامید بود و اگر بندهای به این مرتبه از معرفت برسد که جز برای خدا کاری انجام ندهد و جز او به کسی امیدوار نباشد و از غیر او نهراسد و غیر از خدا چشم طمع به کسی نداشته باشد، این همان توکل بر خدا است.
به دیگران اعتماد نکنید
نکته اساسی و مهمی که وجود دارد این است که انسان در عین اینکه باید در زندگی خود دنبال وسیله و سبب برود، مسببالاسباب را نباید فراموش کند.
قرآن مجید در موارد متعددی مردم را به این مسئله توجه میدهد و میفرماید به دیگران اعتماد نکنید، در گرفتاریها و سختیها به خدا توجه کنید و به طور کلی امور خود را به خدا واگذار کنید. (طلاق/3 – فاطر/15 – انعام/14 و 17 – یونس/107)
سربار اجتماع نباشید
در حدیثی آمده است روزی امیرمؤمنان علی (علیه السلام) گروهی از مردم را دید که با برخورداری از صحت و سلامت، کار را رها کرده و گوشه مسجد نشسته اند.
فرمود: شما چه کسانی هستید؟
گفتند: ما متوکلین هستیم.
فرمود: نه بلکه شما متأکلین هستید. یعنی شما سربار اجتماعید و از دسترنج دیگران ارتزاق می کنید. اگر بر خدا توکل دارید نشانه آن چیست؟
گفتند: هرگاه چیزی پیدا کنیم می خوریم و هنگامی که چیزی نداشتیم صبر میکنیم.
فرمود: سگ ها نیز این کار را انجام میدهند.
گفتند: پس چه کنیم؟
فرمود: همانند ما رفتار کنید.
گفتند: شما چگونه عمل می کنید؟
فرمود: وقتی چیزی را به دست می آوریم در راه خدا می بخشیم و هنگامی که چیزی نداریم خدا را شکر می کنیم.
منابع:
– نقطه های آغاز در اخلاق عملی، آیت الله مهدوی کنی، ص 513
– بحارالأنوار، چاپ بیروت، ج 68/ ص 138، حدیث 23
– مستدرک الوسائل، ج 2، ص 289
ادامه دارد …
/انتهای متن/
