وقتی ورزشکار با حجاب هستیم…
مسأله ی “حجاب، سلامت و ورزش” موضوع یکی از نشست های همایش دو روزه ی نگرش علمی و کاربردی به عفاف و حجاب بود که در دانشگاه الزهرا (س) برگزار شد.
بحث هایی چون افزایش اهمیت عفاف و حجاب در میان ورزشکاران مسلمان، پیشرفت روزافزون بانوان محجبه ورزشکار، استفاده نادرست از چادر و آسیب های آن بر سبک زندگی بانوان و شرایط خاص زندگی ورزشی بانوان محجبه از نظر سلامتی از جمله مسائلی بود که در این نشست مطرح شد.
حجاب برای حضور بهتر زنان است
ابتدا دکتر فریبا محمدیان، معاون ورزش بانوان در وزارت ورزش و جوانان به بیان اهمیت حجاب و عفاف برای بانوان پرداخت:
“عفت و حجاب یکی از مسائل مهم در دنیا خصوصا در جوامع اسلامی می باشد . در واقع حجاب کمک می کند زنان نقش آفرینی خود را گسترش دهند و اتفاقا برای حضور بهتر آن ها در نظر گرفته شده نه مانعی برای حضورشان. البته در برهه هایی از زمان بوده که انسان از فطرت خود دور شده ولی مجددا به فطرت خود بازگشته و به شکوفایی هم رسیده است. حجاب باعث افزایش اعتماد به نفس دختران، افزایش تعالی و رشد زنان و تحکیم خانواده می شود. پیامدهای بی حجابی را در نگاه و بیانات مقام معظم رهبری می توان درک کرد:
“انسان در معرض آسیب قرار دارد و همه باید مراقب رفتار خود باشند. بی تقوایی و رعایت کردن عفاف و حجاب آثار ماندگاری بر اخلاق و سیاست جامعه می گذارد.”شعور را در حجابم یافتم
وی اضافه کرد:
“حجاب مرتبط با شخصیت زن است و فراتر از مرزهای کشورهای اسلامی رفته و در هزاره سوم حجاب عاملی برای غلبه بر احساسات و هیجانات فردی است. مثلا یک بانوی فوتبالیست ساحلی مصری محجبه می گوید: “من هیچ منعی برای حجابم نمی بینم چون هدفم را با خدا معامله کردم”. یا وقتی به اولین بانوی جوان مسلمان برنده صلح نوبل، گفته بودند شما که تحصیلکرده و باشعوری، چرا حجاب داری؟ او پاسخ داد: “آنچه من امروز هستم و می پوشم بالاترین نقطه ی تمدن و تفکر انسانیت است و شعور را در حجابم یافته و بزرگترین موهبت الهی می دانم.”
زنان محجبه بر سکوی قهرمانی
این دکترای مدیریت و برنامه ریزی ورزشی و استاد دانشگاه در ادامه ی بحثش، ضمن اشاره به یکی دیگر از بیانات مقام رهبری که “هنگامی که یک زن مسلمان محجبه ایرانی بر سکوی قهرمانی می ایستد و همه را به تکریم وا می دارد کار با عظمتی انجام داده است.” ادامه داد:
“روند حضور بانوان ایرانی در ورزش فراز و فرودهای زیادی داشته. در سال ١٩٩٤ در رشته تیراندازی اولین بانوی محجبه شرکت کرد و در سال ٢٠٠٢ اولین مدال نقره تیراندازی توسط بانویی محجبه کسب شد. سهمیه المپیک بانوان ما در سال ١٩٩٦ یک نفر و در ٢٠١٦، ٩ نفر بود و فدراسیون های جهانی قبول کردند بانوان ما با حجاب در میادین بین المللی ورزش شرکت کنند. کسب سهمیه برای بانوان ورزشکار ما بیش از پنج برابر شده و بانوان در بازی های آسیایی، دو برابر کیفیت مدال داشته اند. همچنین خانم ها، کلثوم عبدالله، وزنه بردار آمریکایی و ابتهاج محمد آمریکایی در شمشیربازی، نمونه هایی قابل توجه از بانوان محجبه ورزشکار در جهان هستند و باید یادآور شوم وقتی حجاب بانوان بسکتبالیست در فدراسیون جهانی ثبت شد، آقای لوگو به عنوان ناظر فیفا به ایران آمد و گفت “به همه مسئولین این حوزه بفرمایید شما اولین گام را برای حجاب بانوان ورزشکار برداشتید اما این حرکت متعلق به همه ی مسلمانان است.”
استفاده ناصحیح از چادر و مشکلات اسکلتی
در ادامه ی نشست دکتر یحیی سخنگویی، فیزیوتراپ و عضو مجامع بین المللی در حوزه فیزیوتراپی بحث هایی را در رابطه با بی توجهی برخی بانوان خصوصا بانوان محجبه به سلامت ستون فقراتشان ارائه داد:
“من قصد دارم اطلاعات عمومی را در اختیارتان قرار می دهم تا با استفاده صحیح از حجاب، به بدنتان آسیبی وارد نشود. برخی مشکلات ستون فقرات ارثی و مادرزادی اما بیشتر آن ها اکتسابی هستند که عواملی چون عادات غلط، برخی بیماری ها، قد بلند ، بیماری های روانی و خلقی، اعمال جراحی و وضعیت خستگی در تشدید آن مؤثرند. ما با توجه به اعتقاد زیادی که به حجاب بانوان در کشورمان داریم اما شیوه ی استفاده درست از حجاب چادر را به دختران خود آموزش نداده ایم که آن ها ضمن حفظ پوشش کامل خود، کمترین فشار را به گردن و کمر خود آورده و کمتر آسیب ببینند. یعنی گاهی بانوان محجبه چادری ما متأسفانه چادر را به خوبی سر نمی گذارند یعنی برای گرفتن چادر از جلو، شانه ها را به داخل خم کرده و فشار زیادی به ستون فقرات خود وارد می کنند. در واقع بسیاری از خانم های محجبه که به من مراجعه می کنند این مشکلات اسکلتی را دارند و این به خاطر استفاده نادرست آنان از چادر است.”
این متخصص فیزیوتراپ در رابطه با عوارض جسمی استفاده ناصحیح از چادر در میان بانوان، گفت:
” این ناهنجاری ها می توانند به حالت طبیعی برگردند و با ترک عادات غلط و ورزش کردن می توان اصلاحاتی انجام داد و زندگی سالمی داشت. یکی دیگر از ناهنجاری ها، انحراف در ستون فقرات است که گاهی ما از بدن خود و اطرافیان مان و تغییر شکل در ستون فقرات غافلیم و وقتی قوز دنده ای ایجاد شد دیگر برای اصلاح و درمان دیر شده است که علاوه بر ایجاد درد، مشکلات تنفسی و انبساط قفسه سینه، خستگی زودرس و بدشکلی بدن افراد خصوصا برخی دختران جوان را در پی دارد. مشکل دیگر خمیدگی و گوژ پشتی است .”شرایط جسمی ویژه ی بانوان محجبه ورزشکار
دکتر لاله حاکمی، پزشک متخصص داخلی و فلوشیپ از کنفدراسیون پزشکی ورزشی آسیا سخنرانی خود را با موضوع “ملاحظات ویژه طبی در بانوان محجبه ورزشکار” ارائه داد:
“با توجه به اینکه آسیب های جسمانی در ورزش های قهرمانی زیاد است اما خانم های مسلمان با انتخاب پوشش خود حق دارند در ورزش های بین المللی حضور یابند و ثابت هم کرده اند که می توانند موفق عمل کنند. اما از آنجا که بانوان ورزشکار خصوصا بانوان محجبه نیاز به حمایت بیشتری دارند، ما تیمی پزشکی شامل پزشکان، پرستاران، فیزیوتراپ ها و ماساژورها را تشکیل داده ایم که به طور حرفه ای آن ها را به این منظور آموزش می دهیم. معاینات پیش از شرکت در مسابقات، ویزیت های سرپایی و بستری ها، توانبخشی ها، مسائل تغذیه ای و روانشناختی از جمله فعالیت های این تیم حرفه ای است. در این راستا سه مسأله ی عمده برای سلامت بانوان ورزشکار محجبه باید مدنظر قرار گیرد: میزان آب دریافتی، ویتامین دی و سه گانه ی زن ورزشکار. فردی که با حجاب ورزش می کند، تعریق بیشتری خواهد داشت، این تعریق قدرت تبخیر کمتر و تبادل حرارتی را منجر می شود، پس باید به مقدار کافی مایعات بنوشند. از طرفی در خانمی که در دمای مرطوب ورزش می کند، به غیر از حجم مایعات، نوع مایعات نیز بسیار مهم می شود. همچنین وقتی افراد ورزشکار تب و اسهال دارند و به محیط مرطوب عادت ندارند باید ورزش کردن به تعویق بیفتد. این مسأله برای افراد محجبه باید بیشتررعایت شود.”
عوارض عدم توجه به کمبود ویتامین دی
نائب رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی و عضو انجمن بین المللی درد در ادامه افزود:
“کمبود ویتامین دی در همه ی افراد جامعه ی ما وجود دارد، چه ورزشکار چه غیرورزشکار. در مطالعه ای که روی ١١ نفر از بانوان تیروکمان انجام دادیم که ۸ ساعت در روز در آفتاب با حجاب ورزش می کردند متوجه شدیم همه ی آن ها کمبود ویتامین دی داشتند. اهمیت این مسأله به خاطراین است که کمبود ویتامین دی با تراکم استخوان، پوکی استخوان، حرکت موج روی عصب، مشکل در ایمنی، سر درد، سنگ کلیه، ام اس و دردهای عضلانی و اسکلتی، دیابت قندی، سرطان سینه و افسردگی در ارتباط است. بنابراین بانوان محجبه ورزشکار باید از نظر دریافت ویتامین دی کنترل شوند. مسأله بعدی سه گانه ی زن ورزشکار یعنی اختلالات تغذیه ای ( بی اشتهایی و پرخوری)، مشکلات عادت ماهیانه و تراکم استخوان است که این سه مورد معمولا پنهان می مانند مگر اینکه مورد بررسی جدی قرار گیرند که مطمئنا روی سلامت و عملکرد ورزشی آنان اثر می گذارد. طبق مطالعه ای که روی بانوان محجبه در ورزش های استقامتی زیر بیست سال کشورمان انجام دادیم متوجه شدیم احتمال اینکه مثلث زن ورزشکار در آن ها باشد زیاد است. همچنین کم خونی یکی از مشکلات اصلی زنان است و در ورزشکاران هم وجود دارد و اصلاح کم خونی و فقر آهن نیز در بهبود عملکرد ورزشی بسیار مؤثر خواهد بود. البته خوردن مکمل باید زیر نظر متخصص صورت گیرد چون استفاده اضافی و خارج کنترل فرد را دچار مشکلات بیشتری خواهد کرد.”
/انتهای متن/