مردان هم در امنیت زنان وسلامت جامعه نقش دارند

محیط اجتماعی امن و سالم را هم مردان می سازند و هم زنان. شک نیست که حفظ حدود حریم ها در پوشش و رفتار زنان نقش مهمی در ایجاد امنیت برای خودشان و محیط اجتماعی دارد، اما قطعا نباید فراموش کنیم که یک سوی این تعامل مردان هستند؛ مردانی که روزگاری یکی شان بس بود برای محافظت و امنیت زنان و دختران یک محله حتی اگر داروغه و پلیس و … هم درکار نبود. امروز اما آیا مردان امنیت خاطر و سلامت را درکوچه و خیابان برای دختران و  زنان تامین می کنند یا گاه این امنیت را به مخاطره می اندازند؟ آیا تنها رعایت حدو حدود مناسب در پوشش و رفتار از طرف خانم ها کافی است که محیط های اجتماعی مان سالم و امن باشد؟

کتاب دینی ما که وقتی صحبت از این سلامت و امنیت به میان می آید، اول به مردان و رفتار و نگاه آنها توجه دارد و کنترل این رفتار و نگاه را از مردان طلب می کند و بعد به زنان رعایت حد نگاه و عفت ورزی و سپس حد پوشش را سفارش می نماید.

این سوره نور است آیات 30 و 31:

 به مردان با ایمان بگو: «دیدگان خود را [از هر نامحرمی‌] فرو بندند و پاكدامنی ورزند این برای آنها پاکیزه تر است و براستی  خداوند از آنچه [در ذهن های تان‌]  می سازید باخبر است.

و به زنان با ایمان بگو: «دیدگان خود را [از هر نامحرمی‌] فرو بندند و پاكدامنی ورزند و زیورهای خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعاً از آن پیداست. و باید روسری خود را بر گردن خویش [فرو] اندازند، و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان… آشكار نكنند؛ و پاهای خود را [به گونه‌ای به زمین‌] نكوبند تا آنچه از زینتشان نهفته می‌دارند معلوم گردد. ای مؤمنان، همگی [از مرد و زن‌] به درگاه خدا توبه كنید، امید كه رستگار شوید.

گزارشگر به دخت ضمن صحبت با خانم ها و شنیدن نظراتشان در رابطه با نوع پوشش و رفتار زنان و احتمال وقوع انواع تعرضات و آزار و اذیت ها، گفتگویی هم با مردان  از قشرهای مختلف ترتیب داده و آن ها برایمان گفته اند که نوع پوشش و حجاب  یک زن چه اثری بر مردان و چه نقشی در ایجادی یک محیط اجتماعی سالم دارد؟ و رفتار و نگاه مردان در این زمینه چه اثری دارد؟

پوشش در رابطه ای فراجنسی مؤثراست

علی مهندس عمران و ٢٦ ساله است. او از نبود نگاه فراجنسی در جامعه حرف زد :

“تو جامعه ما دید جنسی به آدما خیلی زیاده در حالی که ما اول انسانیم و بعد زن یا مرد. چرا آقایون فکر نمی کنن اون خانمی که توی تاکسی نشسته یا تا دیروقت سر کار بوده و توی خیابون می بیننش یه انسانه مثل خودشون که مجبوره با مردها مثلا تو یه تاکسی کنارشون بشینه و به مقصد برسه. به نظر من ما باید اول نگاه فراجنسی رو در جامعه آموزش بدیم خصوصا به آقایون. یعنی مردها نباید در نگاه اول قصد سوء به هیچ خانمی داشته باشن و باید به این فکر کنن که دنیا گرده یعنی طبیعت قانون داره اگر به یک خانم بد نگاه کنن و رفتار ناشایستی داشته باشن امکان داره همون اتفاقات برای نوامیس خودشونم پیش بیاد. البته ما نباید جنبه ی حیوانی وجودمون رو کنار بگذاریم و فقط شعار بدیم. قطعا پوشش طرف مقابل در این مسأله که رابطه ای فراجنسی بمونه خیلی مؤثره .یعنی مثلا وقتی دو جنس مخالف  با هم روبرو می شن اگر هر کدوم از طرفین پوشش و رفتار نامناسبی داشته باشن عملا دارن عامل جنس رو دخیل می کنن و اتفاقات بد همین جاست که به وقوع می پیونده.”

لباس تنگ بدتر از برهنگی

آقای رحمانی که متأهله و یک پسر هم داره گفت:

 “حجاب از نظر من ابعاد مختلفی داره؛ اولا اینکه پوشش کامل و گشادی لباس خیلی مهمه و من فکر می کنم لباس تنگ از برهنه بودن هم بدتره دوم اینکه خانم ها در نوع برخورد با نامحرم باید عفیف باشن. همچنین بیشتر تعرضاتی که مردها به زنان بدحجاب یا حتی بی حجاب دارن به تربیت نادرست خانوادگی شون بر می گرده و ریشه روانشناختی هم داره  در واقع باید از کودکی به پسرها یاد بدیم که به زنان فارغ از جنس شون، نگاه انسانی و اخلاقی داشته باشن. در کل من به عنوان یک مرد همیشه ذهنیت خوبی به خانم های محجبه دارم چون باعث آرامش ذهنی و راحتی من و مردان دیگه در جامعه میشن و به خاطر همین برای زندگی مشترک همسر محجبه ای رو  انتخاب کردم.”

به زنان بد حجاب بی توجهی می کنم

آقای کلانتری هم ٣٠ ساله است و حدود مناسب پوشش برای یک خانم را دست و پاگیر نبودن  و مانع نشدن برای انجام فعالیت های اجتماعی می داند و بر کیفیت پوشش برای تحریک نکردن طرف مقابل اینطور تأکید می کند:

“در رابطه با ارتباط بدپوششی و تعرض باید به دوطرف ماجرا توجه کنیم؛ یک طرف فردی است که تعرض می کنه و امکان داره نسبت به یک خانم محجبه هم این عمل را انجام بده. اما از طرف دیگه پوشش نامناسب یه خانم هم احتمال تحریک و آسیب رسانی از طرف افراد منحرف رو افزایش می ده. من همیشه تلاش کردم در مواجهه با یک خانم بدپوشش بهترین عکس العمل یعنی بی توجهی و نشان دادن رفتاری سنگین و مؤقر رو نشون بدم تا شاید اون خانم رفتار و ظاهر خود رو اصلاح کنه. در کل پوشش زنان در اینکه مردان نگاه جنسی به اون ها داشته باشن مؤثره و کسانی که حجاب و رفتار متعارفی دارن قطعا ذهنیت فراجنسی مردان سالم رو تقویت می کنن. البته جدای از ظاهر و پوشش یک زن که شاید زودتر از مسائل دیگرش به چشم بیاید، رفتار متین، توان علمی، هنری و تفکر یک خانم بیشتر برام اهمیت داره تا صرفا پوشش او.”

بعضی مردهای بیمار

عباس آقا کارمند راه آهن است که در جواب به سؤالات ما در زمینه ی پوشش مناسب خانم ها گفت:

“بهترین پوشش به نظر من برای یه خانوم پوششیه که یه خانم هم باهاش احساس راحتی کنه هم جلب توجه نکنه اما حالا اگر خانمی با حجاب ناقص وارد اجتماع شد و مورد تعرض قرار گرفت ضمن اینکه خودش مقصر بوده، نباید مردهای بیمار رو هم بی تقصیر بدونیم چون مردها هم حق ندارن فکر منفی حتی نسبت به یک زن بد حجاب داشته باشن. البته من با توجه به نوع کارم با آدمای مختلفی سروکار دارم و بارها دیدم خانم های با پوشش نامناسبی رو که با رفتارهای تحریک آمیز و زننده قصد جلب توجه مردان رو داشتن و متأسفانه برخی همکاران مرد من پاسخ مثبت به این رفتارها داده و شاهد انواع تعرضات به زنان بدحجاب بوده ام در حالی که این موقعیت ها برای هر مردی از جمله خود من هم پیش اومده ولی من برای حفظ خانواده و سلامتم با بی اعتنایی با این خانم ها برخورد کرده ام.”

نوع پوشش زنان باید مورد توجه مردان خانواده

آقای حیدری نظامی و متأهل است. او حجاب و پوشش را، چه برای زن چه برای مرد، باعث حفظ و صیانت کرامت انسانی شان در ارتباط با همدیگرمی داند و مخصوصا از نقش زنان در این باره حرف می زند:

“مطمئنا یه خانم محجبه که رفتار متین و عفیفی در جامعه داره به عنوان یک مادر هم می تونه تعلیمات خوبی به فرزندانش بده و بچه هایی سالم رو تربیت و راهی اجتماع کنه و از این طریق باعث افزایش سلامتی و امنیت جامعه  هم بشه. من همیشه ذهنیت مثبتی نسبت به خانم های محجبه دارم و فکر می کنم اون ها نقش مهمی در حفظ و پایداری نهاد خانواده دارن. از طرفی باور دارم بدپوششی و رفتار نامعقول یک خانم ناخودآگاه باعث شکل گیری افکار بد در مردها و شاید تعرض به او بشه و جامعه از مسیر پیشرفت و رشد منحرف شده و ما هر روز شاهد اتفاقات بد و آسیب هایی هم برای زنان و هم مردان خواهیم بود. به اعتقاد من نوع پوشش زنان برای حضور در  جامعه باید مورد توجه مردان خانواده باشه. مثلا من همیشه نسبت به حفظ پوشش همسرم در جامعه و محیط های اجتماعی حساس بوده و اگر قصوری داشته باشن در حد ضرورت تذکر می دهم.”

ذهنیت من نسبت به یک خانم محجبه

آقای ابراهیمی هم که جامعه شناسی خوانده  و پژوهشگر اجتماعی است اول نظرش را در مورد  حجاب مناسب گفت:

“با توجه به شرایط امروز جامعه پوشش مانتو، روسري يا مقنعه با رنگ هاي متناسب با هر فصل رو من برای پوشش خانم ها پيشنهاد مي کنم البته در چهارچوب قواعد اسلامی و قوانین حاکم بر جامعه.”

و بعد ادامه داد:

“از نظر من بدحجابی علت اصلی  تعرضاتی که نسبت به خانم ها در جامعه می شه نیست، بلکه فرهنگ و تربيت جنسي در جامعه ايرانی به گونه ای است كه افراد مابه ازای پوشش طبقه بندي مي شن و البته ريشه ی اين طبقه بندي نيز به نهاد هاي حاكميتي بر مي گرده. بنابراين پوشش نامناسب با وجود فرهنگ و تربيت جنسي موجود، آسيب زاست و سوء تفاهم ايجاد مي کنه هم براي افراد هنجار و هم براي افراد ناهنجار. مثلا شاید اين پيام رو برسونه كه من مخالفتي با دريافت پيشنهاد برای رابطه  جنسي ندارم.”

او در مورد طرز تفکرش نسبت به خانم های محجبه هم صحبت کرد:

“ذهنیت من به یک خانم محجبه با پوشش و رفتار مناسب اینه که اولا در يك حالت كلي به قواعد شهروندي احترام گذاشته چون به هر صورت احترام به هر قانونی هر چند ناقص بهتر از بي قانونيه . ثانيا اينكه با دیدن او يك فرض ايجاد مي شه و اون اينه كه اين فرد مي تونه متشرع باشه. ثالثا تعامل شان با مردها این فرد داراي قواعد تعريف شده و متناسب با زمان و مكانه و فرازماني و فرامكاني نيست.”

مقوله ی پوشش را از رفتار باید جدا کرد

آقای ابراهیمی در مورد عکس العمل صحیح مردان در برابر زنان بدحجاب هم اینطور گفت:

 “اعتقاد دارم در صورت مواجه شدن با هر کسی و با هر نوع پوششی بايد اول این رو یادمون نره که به انسان بودن ديگران احترام بگذاريم، در درجه بعدی قواعد اسلامي توصيه به امر به معروف و نهي از منكر دارد چون فرد بي حجاب قواعد اجتماعي را رعايت نكرده اما در هر صورت ناگزیریم تنوع قومي، اعتقادي و فرهنگي افراد رو در جامعه متکثر بپذيريم.”

این پژوهشگر در مورد تفاوت پوشش از رفتار هم گوشزد کرد:

” پوشش امكان قضاوت و پيش بيني خیلی سریع رو فراهم مي کنه در مورد یک فرد ولي رفتار نيازمند زمان بیشتر برای تعامله و بالطبع داوری ماندگارتری در مورد رفتار هست. مثلا اگر فردي از حجاب كاملي برخوردار نباشه ولي از رفتار هنجارمندي برخوردار باشه تا حدودي امكان نگاه فراجنسي رو زمينه سازي مي کنه. البته مردهای كژ رفتار استثنا هستن كه دچار تربيت نامناسب بوده و بسیاری از خانم ها بدون اينكه در مواردي از حجابشون قصد بدی داشته باشن توسط این افراد منحرف دچار تجاوز و تعدي مي شن. در مجموع حجاب يك مؤلفه اجتماعي تأثير گذار در جامعه ايرانه و اگر بخواهیم امنيت رواني، خانوادگي و اجتماعي افراد  در يك پروسه طولاني دچار فرسايش و آسيب نشه بهتره نهادهاي مذهبي و قانونگذاران با کمک هم زمينه رو براي تحول و تناسب قوانين در این خصوص فراهم بیاورند بطوری که حجاب برای نسل جدید ما عملی تر و جذاب تر و ساده تر شود.”

/انتهای متن/