از کفتربازی تا سگ و گربه داری

تب نگهداری از حیوانات خانگی آن هم از نوع غیرمرسومش بنظر می رسد این روزها بالا گرفته است.

باید پرسید:

علاقمندان به نگهداری از حیوانات خانگی چه دلایلی برای این کار خود دارند؟

پیامدهای نگهداری از این نوع حیوانات برای افراد چیست؟

آیا نگهداری از حیوانات خانگی مهربانی  و لطف در حق آنهاست یا بنوعی ضایع کردن حق واقعی این حیوانات؟

در این گزارش با چند نفر از کسانی که حیوان خانگی دارند صحبت کرده ایم تا دلایل شان را برا یان کار بدانیم.

گربه ی ملوس من، تولدت مبارک!

صدای دست و جیغ و خواندن شعر تولدت مبارک در فضای کوچک پارک نظر همه رو جلب کرد، کمی نزدیک تر شدم بخشی از پارک پرشده بود از بادکنک های رنگی. به نظرم آمد که چه ایده جالبیه تولد گرفتن در پارک! در همین فکر بودم که یکدفعه صداها قطع شد و خانم جوانی شروع به صحبت کرد «این آقا پسر که می بینید امروز پنج سالش تموم شد، پانی جونم، گربه ی ملوس من، تولدت مبارک!»…

 
کفتربازهای قدیم

حتما شما هم در فیلم ها و سریال های قدیمی مان مردان و پسران جوانی را دیده اید که بالای پشت بام ها و داخل قفس توری چند کفتر را نگهداری می کنند، برای کفترهایشان اسم می گذارند و از اوج گرفتن شان در آسمان لذت می برند!

 البته کمتر دیده ایم که این موضوع از طرف کسی ستوده شده باشد، همیشه کفتربازها را سرزنش می کردند اما حالا با گسترش فرهنگ آپارتمان نشینی عملاً پشت بام مستقلی باقی نمانده است تا کسی کفتر بازی کند، این روزها نگهداری از حیوانات خانگی شکل و سیاق دیگری به خود گرفته است. گاهی آوردن یک خرگوش، همستر، سنجاب و حتی جوجه تیغی و نگهداری از آن برای برخی افراد آنقدر لذت بخش است که بعد از مدتی کوتاه ممکن است اصلا فراموش کنند که او حیوان است.

اما چرا طی سال های اخیر نگهداری حیوانات در خانه و بین اعضای خانواده برای عده ای آنقدر مهم شده است؟

به سگم می گویم «مامانی»

وارد کلینیک که شدم چشم های گریان و نگران آدم‌های زیادی را دیدم که «پِت» یا حیوان خانگی خود را در سبد یا در ساک مخصوص برای درمان و چکاپ آورده بودند و ناراحت حیوان خود بودند.

 در کنار خانم مسنی که سگ نژاد ژرمن خود را برای معاینه ماهیانه آورده بود نشستم. می گفت:

«وقتی بهش می گم «مامانی» واقعا احساس می کنم پسرمه، خب معلومه وقتی برایش وقت می گذاری و بزرگش می کنی، بخشی از زندگی ات می شود. برای بعضی ها حیوان خانگی مونس و همدمی است که تنهایی شان را پر می کند و برای من اینگونه است.»

از بچگی عاشق حیوانات بودم

در سالن دامپزشکی همه جور آدم و حیوان خانگی هست، سنجاب کوچک قهوه‌ای که به مانتوی صاحبش چسبیده و جم نمی‌خورد، خانم جوانی که سنجاب را روی پایش گذاشته و موهایش را نوازش می‌کند، می‌گوید:

«من قبلا گربه داشتم و همسرم این سنجاب را برایم گرفته است. از بچگی عاشق حیوانات بودم و تابستان ها که برای دیدن پدربزرگ و مادربزرگم به روستا می رفتیم بازی با مرغ و خروس ها، سگ گله و نگهداری از بچه بزغاله هایی که تازه به دنیا آمده بودند از بهترین خاطرات و سرگرمی های آن دوران من بود. در منزل پدری هم یک گربه داشتم و وقتی ازدواج کردم همسرم این سنجاب را برایم خرید علاقه داشتم حیوان متفاوتی را نگهداری کنم».

حیوان خانگی دارم چون مد شده

خانم جوان دیگری نیز سگ هایش را برای چکاپ و تزریق واکسن آورده است او می گوید:

«الان دیگه همه چیز فرق کرده، زمان پدر و پدر بزرگ های ما نگهداری انواع پرنده ها مثل کفتر مد بود و حالا هم آفتاب پرست و سنجاب مد شده است. من از آنجا که عاشق مد هستم و بروز بودن زندگی را دوست دارم با اینکه اوایل علاقه ای به حیوانات نداشتم حتی کمی هم ترس داشتم ولی وقتی می دیدم دوستانم در مهمانی ها و گردش هایی که می رفتیم حیوانی را همراه خود داشتند حسرت می خوردم به همین خاطر تصمیم گرفتم حیوان خانگی داشته باشم . چند سال پیش آفتاب پرست مد بود و من هم یک آفتاب پرست خریدم وبعد این سگ ها را که هر کدامشان برای من عزیز هستند و جزئی از خانواده ما شده اند را خریدم و چند سالی است نگهداری می کنم.»

ماهی ها به من آرامش می دهند

همراه دوستش برای معاینه یک گربه به کلینک آمده و معتقد است که:

 «نگهداری سگ به عنوان حیوان خانگی که همه جا با ما باشد در اتومبیل، اتاق خواب و مهمانی و اینکه بغلش کنیم با توجه به اینکه ما مسلمان هستیم خب مسلما خالی از اشکال نیست چراکه در فرهنگ ما سگ نجس است و سگ بازی از قدیم ها کار ناپسندی بوده است اما متأسفانه تأثیر رسانه ها و فرهنگ غرب قابل انکار نیست. البته من با نگهداری حیوان خانگی مشکلی ندارم و چهار سال است آکواریوم دارم و ماهی نگهداری می کنم، قبول دارم که کار آسانی نیست و به مراقبت دائمی نیاز دارد، هزینه اش هم کم نیست اما ماهی ها به من آرامش می دهند، هر بار هم ماهی تازه ای به بازار می آید که آدم را وسوسه می کند آن را به آکواریومش اضافه کند، راستش را بخواهید با آنکه از بچگی خیلی خوردن ماهی را دوست داشتم اما از وقتی آکواریوم خریده ام به هیچ وجه نمی توانم ماهی بخورم، حس عجیبی نسبت به ماهی ها پیدا کرده ام».

حیوان ها  قهرمان های دوران کودکی ما

عاشق حیوانات است و هرازگاهی که حیوان زخمی و بیماری را در کوچه و خیابان پیدا کند برای معالجه به این کلینیک می آورد. این جوان 34 ساله می گوید:

«کوچکتر که بودیم در کارتون هایی که از تلویزیون پخش می شد حیوانات نقش ویژه ای داشتند، بنر سنجاب شیطان و بازیگوش، رامکال، زُمبه سگ شجاع، سگارو در میتی کومان، بل سگ پشمالو و بزرگ سباستین، بارون سگ باوفای پرین، شیلا پرنده زبان دراز سندباد و …همه همراه قهرمانان قصه های کودکی ما بودند، شاید هر کدام از ما در آن سن و سال آرزو کرده باشد که دوستی چنین باوفا و باهوش می داشتیم، این احساس هنوز در من هست و با اینکه شرایط نگهداری حیوان خانگی را ندارم اما عاشق حیوانات هستم و اگر کاری از دستم بربیاد حتما برای بهتر شدن حال حیوان ها انجام می دهم.»

دوست دارم فرزندم حامی محیط زیست باشد

خانم رسولی می گوید:

«دخترم دوازده سالش است و چند ماه پیش اصرار کرد براش لاک پشت بخرم. الان توی یک جعبه کفش نگهداریش می کنه، صبح ها قبل از اینکه خودش صبحونه بخوره اول می ره غذای لاک پشتش رو می ده! یادم می آید بچه که بودیم پسرها توی کوچه ها دنبال گربه ها می افتادند تا با تیرکمون و تفنگ بادی بزننشون اما الان بچه ها نسبت به حیوان ها حس دوستی دارند و من از این موضوع خوشحالم چون دوست دارم فرزندم حامی محیط زیست باشد.»

«کتی» باعث شد فراموش کنم که مادر نمی شوم

سبد بزرگی را حمل می کند که گربه ملوس و سفیدی از داخل آن هرازگاهی سرک می کشد و با لمس دستان خانم کلایی مجدد در سبد لم می دهد. خانم کلایی که گربه سفید خود را کتی صدا می کند 38 سال دارد. او می گوید:

 « تمام اعضای خانواده من در انگلیس زندگی می کنند و من به خاطر ازدواج با علی به ایران برگشتم. آن زمان فقط 25 سال سن داشتم و از آنجا که به نظرم مادر شدن هنوز زود بود، تا سی سالگی تصمیم به فرزند آوری نگرفتیم اما بعد از آن هم متوجه شدیم که امکان بچه دار شدن نداریم. البته این برمی گردد به یک مسئله ژنتیکی که مربوط به ازدواج من و علی می شود. به هر حال بعد از کلی دوا و درمان و حتی سفر به انگلیس باردار نشدم و وقتی همسرم کتی را برایم هدیه آورد با اینکه اوایل چندان رغبتی بهش نداشتم اما کم کم بهش وابسته شدم و کتی باعث شد فراموش کنم که مادر نمی شوم. البته دوستانی هم دارم که می توانند صاحب فرزند شوند اما ترجیح می دهند در این شرایط سخت زندگی، خودشان را با نگهداری یک حیوان خانگی سرگرم کنند یا حداقل فرزندآوریشان را به تأخیر بیندازند.»

حس امنیت وجایگاه اجتماعی

ظاهر مرفهی دارد و سگ غول پیکری را که عصبانی هم به نظر می رسد،ا مدام در گوشه حیاط کلینیک آرام می کند. او معتقد است:

« نوع حیوان خانگی به جایگاه اجتماعی افراد بر می گردد. برای بعضی خانواده ها داشتن حیوان خانگی یک نوع پرستیژ است به خصوص خانواده هایی که در کشورهای غربی زندگی کرده اند و به ایران برگشته اند. چون در فرهنگ غرب سگ و گربه نه تنها جزو اعضای خانواده محسوب می شوند که قوانین خاص نگهداری از آنها برای خانواده ها نیز وضع شده است و من دیدم که حتی گربه ای از صاحبش ارث برده. به همین خاطر به نظر من داشتن حیوان خانگی نه تنها ایراد ندارد که گاهی واجب هم هست. اما نظرات در مورد نوع حیوان خانگی متفاوت است. همه فکر می‌کنند دخترها سگ‌های فانتزی را دوست دارند، اما یک سگ، بزرگ بودنش، قدرتش و فهمش به آدم حس امنیت می‌دهد و به همین خاطر من عاشق سگ های غول پیکر جنگنده هستم و با داشتن آن ها احساس امنیت می کنم. هر بار که دکتر می‌آید و می‎بیندش، 250 تا 300 هزار تومان باید برایش هزینه کنم، هزینه غذایش هم دست‌کم 500 تا 650 هزار تومان در ماه است اما آن چیزی که مهم است حس امنیت و آرامشی ست که برای من دارد.»

من را از روزمرگی دور می کند

حسابدار یک شرکت خصوصی است. او که نگهداری از حیوانات خانگی را مفید می داند، می گوید: «زندگي در هزاره سوم، سبب تنهايي انسان‌ها و دورشدن آنان از يکديگر شده است  نگهداري از حيوان خانگي، جدای از دور کردن انسان از زندگي سراسر ماشيني، اوقات فراغت دور از افکار پريشان را برای آدم به همراه دارد. رسيدگي روزمره و آب و غذا دادن به يک موجود زنده که غير از اين توقع ديگري ندارد، لذت‌بخش است. امروز انسان‌هايي‌ هستند که به سببي تنها مانده‌اند، احساس بي‌فايده بودن مي‌کنند و به نظر من وابسته بودن‌ به يک پرنده يا حيوان خانگي به این انسان تنها، احساس ارزشمندي مي‌دهد به هر حال نگهداری از یک سگ و یا گربه واقعا من را از روزمرگی دو می کند».

 

به هر صورت با توجه به بالا گرفتن تب نگهداری از حیوانات خانگی آن هم از نوع غیرمرسومش و آنچه گفته شد، به نظر می رسد پرداختن به این موضوع از چند منظر ضروری است:

 اول با توجه به دلایل مطرح شده توسط علاقمندان به نگهداری از حیوانات خانگی، پیامدهای عاطفی، روانی و اجتماعی نگهداری از این نوع حیوانات برای افراد چیست؟

دوم آیا حقوق این حیوانات مورد توجه قرار می گیرد؟

این ها مسائلی است که تلاش خواهیم کرد در گزارش های بعدی به آن ها بپردازیم.

 /انتهای متن/