بخاطر سهم بیشتر از ارث پدری

ستایش دختری 47 ساله است که بسیاری از فرصت های ازدواجش را به خاطر ذهنیات مشوش و درون ناآرام خود از دست داده است.  حالا هم که در این سن برایش خواستگار آمده، اولین سوالش از مشاور حقوقی این است که: آیا من می توانم بعد از عقد، از شوهرم مهلت بخواهم تا بین دو تا پنج سال صبر کند و بعد وارد زندگی مشترک شویم؟

 از ستایش پرسیدم: این همه تاخیر در شروع زندگی مشترک برای چیست؟

پاسخ داد: اگر وارد زندگی مشترک شویم، به دلیل اختلاف من با بقیه اعضای خانواده سر سهم الارث پدری ام، ممکن است آنها شوهرم را به طرف خودشان بکشند و آن وقت همه با هم علیه من اقدام کنند!

پرسیدم: پدرتان کی فوت کرده است؟

 گفت:26 سال پیش.

• ماترک پدرتان چه چیزهایی است؟
• فقط یک خانه که آن هم سند ندارد و قولنامه ای است و زمینش هم اوقافی است.
• چند خواهر و برادرید؟
• دو برادر و چهار خواهریم. البته مادرم و یکی از برادرهایم سهم الارث خود را فروخته اند به مردی که من به او شک دارم و می ترسم او با همدستی مادرم این خانه را به نام خودش کند و به من و بقیه خواهرها چیزی ندهند.
• آیا بعد از فوت پدر، شما از مراجع قانونی گواهی انحصار وراثت دریافت کرده اید؟
• نه، دنبالش نرفتیم چون می ترسیم اگر این خانه را به عنوان ماترک اعلام کنیم، اوقاف آن را از ما بگیرد و یا نهادها و سازمان های دیگر قولنامه ما را باطل  و ما را بی خانمان کنند.
• چرا فکر می کنید مادرتان یا آن آقا ممکن است خانه و سهم الارث تان را از شما بگیرند و حق شما را ضایع کنند؟
• چون مادرم به این کار راضی است و به ما دخترها علاقه و توجهی ندارد. ضمن این که  یکی از خواهرانم هم بیمار و شوهرش خیلی تنگدست است. مادرم فقط طرف دو پسرش را که بچه های آخری هستند، می گیرد. از طرفی این آقا چون دفتر املاک دارد برای خودش قولنامه جعلی سه دانگ از خانه را درست کرده و می گوید من خودم قانون را بلدم و شما هیچ کاری نمی توانید بکنید.

پاسخ دکتر فرزانه اژدری:

گاهی افراد از روی نا آگاهی و یا عصبانیت و شاید هم پریشانی و تشویش فکر حرف هایی می زنند یا حرکاتی می کنندکه اگر در آرامش به آنه فکر کنند، از حرف ها و رفتارشان شرمنده و پشیمان می شوند.

من در پاسخ خانم ستایش سعی کردم ابتدا به او که از نظر روحی بسیار آشفته و پریشان بود و کنترل بعضی از رفتارها و کلامش را نداشت، آرامش بدهم. بخصوص وقتی که به نزدیکان خود تهمت های ناروا می زد، از جمله اینکه می گفت: من مصر هستم که در مورد برادر کوچکم که سالهای آخر زندگی پدرم متولد شده است، آزمایش DNA بدهم. او برادر ما نیست و تا به حال هم که پیش ما زندگی کرده باید هزینه هایش را پرداخت کند!(خودش یا هرکس که پدرش است) لازم بود عواقب بد چنین قضاوت های نادرستی به او تفهیم شود؛ عواقبی که  در صورت پیگیری یکی از افراد مورد قضاوت، می تواند پیامدهای قانونی و حتی مجازات های سنگین غیرقابل بخشش و تخفیف برایش به دنبال داشت باشد.  البته هر چه هم سعی می کردم به ایشان بفهمانم که این حرف تان اتهام بزرگی را متوجه مادرتان می کند و این اتهام بزرگ در دنیا و آخرت شما را درگیر عواقبی سخت می کند، با عصبانیت و اصرار می گفت که حاضرم مرا بکشند و هر مجازات دیگری هم بکنند، ولی حرفم را ثابت کنم! نهایتا فقط اصرار داشت که  فقط راهش را به من یاد بدهید که چه کار کنم؟!

به هرحال بعد از صحبت های زیاد برای آرام کردنش، به تک تک سوال هایش به این ترتیب  پاسخ داده شد:

1. مسئله ازدواج شما ربطی به دریافت سهم الارث تان ندارد. همسر شما به هیچ وجه در این مسئله نه نقشی دارد و نه نفعی. بنابراین ازدواج کنید و اجازه ندهید به دلایلی بیهوده رابطه شما با مردی که قصد ازدواج با او را دارید سرد و تیره شود.
2. به محض عقد نکاح شما و همسرتان به زوجیت یکدیگر در می آیید و هردوطرف حقوق و تکالیفی دارید و نمی توانید از زیر آن شانه خالی کنید و مهلت غیر معمول برای شروع زندگی مشترک بخواهید، چون همسر دائم و قانونی همدیگرهستید.
3. دختر باکره در صورتی می تواند از تمکین همسرش خودداری کند که از حق حبس که طبق قانون به وی داده شده استفاده کند، که با استنکاف از تمکین تا دریافت مهریه این اتفاق می افتد و چون قانون این حق را به ایشان داده، حق دریافت نفقه در این مدت هم از وی سلب نمی شود.
4. شما و بقیه فرزندان و مادرتان، باید خیلی زودتر از این گواهی انحصار وراثت دریافت می کردید. حالا هم قبل از هرکاری باید با مراجعه به شورای حل اختلاف منطقه سکونت خود و ارائه مدارک لازم از جمله شناسنامه و کارت ملی همه وراث و گواهی فوت پدر و سند ازدواج پدر و مادر و …، درخواست دریافت گواهی انحصار وراثت بدهید. در آنجا لازم است که ماترک را که همان ملک موروثی است، معرفی کنید و بعد از سه یا چهار ماه گواهی انحصار وراثت دریافت نمایید. بعد دنبال سهم هریک از وراث بروید.
5. اگر زمینی اوقافی باشد و بنایی در آن ساخته شده است، به معنی این نیست که همه ملک اوقافی است و اداره اوقاف آن را از شما می گیرد. از گذشته تا حال، زمین های زیادی را افرادی برای استفاده مردم وقف کرده اند. وقف به معنای “حبس عین و تسبیل منافع” است. یعنی زمین یا ملک یا هر مالی که به وقف گذاشته می شود، عین آن ملک یا مال به مالکیت کسی در نمی آید ولی از منافع آن هرکس، چه افراد حقیقی یعنی آدمها، و چه افراد حقوقی یعنی شرکت ها و موسسات و …، که متولی اموال وقف صلاح می داند، می توانند استفاده کنند و سالانه اجاره ای را به متولی و یا سازمان و اداره اوقاف پرداخت می کنند که صرف اموری می شود که واقف برای آن در نظر گرفته است. بنابراین اگر خانه شما در زمین اوقافی است، به ساختمانش کار ندارند چون با اجازه اداره اوقاف ساخته شده است. فقط سالانه اجاره مختصری به آن زمین تعلق می گیرد که به اداره اوقاف پرداخت می شود. نقل و انتقال ملک نیز باید با اطلاع و اجازه اداره اوقاف انجام شود.
6. بعد از دریافت گواهی انحصار وراثت ابتدا حقوق مالی مادرتان از جمله مهریه و سهم الارث شان پرداخت می شود، بعد دیون و قرض و بدهی های پدر، اگر داشته باشد و اگر چیزی بماند، بین فرزندان به نسبت سهم پسر دو برابر دختر تقسیم می شود.
7. در مورد فروش سهم الارث توسط مادر و یکی از برادران تان، آنها باید بدانند که فروش سهم الارث قبل از تقسیم، فروش مال غیر است. چون هنوز سهم افراد در ماترک مشخص نیست و همه وراث در همه اجزای ملک شریک اند، بنابراین این معامله صحیح نیست و تنها وقتی قطعیت پیدا می کند که سهم هریک از وراث در آن ملک مشخص شود. چون خانه پدری شما از نظر وسعت به حدی نیست که قابل تفکیک و افراز (تقسیم) باشد بنابراین باید فروخته شود و از مبلغ فروش سهم هریک از وراث پرداخت شود. مادر و برادرتان سهم خود را دریافت می کنند و خودشان می دانند با خریدار سهم الارث شان.
8. در میان حرف هایتان گفتید قولنامه اصلی خانه پدری تان پیش شماست. بنابراین اگر بنگاه املاک از راه غیر قانونی و متقلبانه قولنامه ای تهیه کرده، اولا می توانید برای این کار از او به جرم جعل سند و کلاهبرداری شکایت کیفری کنید. به علاوه می توانید به اتحادیه دفاتر املاک از وی بابت انجام کار خلاف آئین نامه اتحادیه و قوانین موجود شکایت کنید که تحت تعقیب از دو ناحیه قرار بگیرد.
9. در مورد شک شما به برادرتان به دلیل تبعات منفی زیادی که دارد ابدا هیچ اقدامی نکنید. شما به مادرتان تهمتی می زنید که اثبات آن به هیچ وجه نه صلاح است و نه ممکن. به نظر می رسد که شما بخاطر فشار روحی و روانی و افکار وسواسی و تردید بیمارگونه که دارید و از طرفی بخاطر چند میلیون سهم الارث اضافه، از آبروی مادر و خانواده و برادرتان حاضرید بگذرید. در حالی که شما قانونا، اخلاقا و عقلا این حق را ندارید و هیچ عقل سلیمی هم این کار را شایسته و قابل تایید نمی داند.
10. درنهایت پیشنهاد می کنیم برای داشتن عملکردی صحیح و منطقی چه در مورد سهم الارث و حواشی آن و چه در موضوع تصمیم درباره آینده خود، به مشاور و روانشناس مراجعه کنید و بعد از این که به آرامش و سلامت کافی روحی و روانی رسیدید، در این امور مهم زندگی تان تصمیم گیری کنید.

/انتهای متن/