قرچ قرچ دندوناش اعصابم رو خُرد کرده!

راضیه جمال زاده/

بعضی وقتا دلم می خواد تنبیهش کنم. کلافه م کرده، هر چی میگم نکن، دندونات رو بهم نکش فایده نداره. پسرم پنج سالشه. از وقتی دخترم دنیا اومده، دائم دندون قروچه داره. قرچ قرچ دندوناش از خواب بیدارم می‎کنه. نمی تونم تحمل کنم، میرم هی تکونش میدم بیدار شه. اصلا انگار با من لجبازی می کنه وقتی بهش میگم نکن بدتر می کنه. خستم کرد.ه از یه طرف کارهای خونه و دخترشش ماهم، از طرف دیگه کارای آرش هم شده قوز بالا قوز. باباش هم که نیست؛ وقتی هم میاد خونه خسته و کلافه. یا حوصله نداره یا سرگرم دخترم میشه؛ معلومه اونو بیشتر دوست داره. به همسرم میگم یه فکری به حال آرش بکن. رفتاراش خسته م کرده، این دندون قروچه‎ش که اعصاب برام نذاشته. انگار نه انگا،ر تمام حواسش به دخترمه. خیلی نگران آرشم، این رفتارش داره دائمی میشه، موندم چکار کنم؟

دندان قروچه

دندان قروچه یکی از رفتارهای شایع در بین کودکان است. این رفتار گاهی در بزرگسالان نیز دیده می شود. آن چه خواندید صحبت مادری بود که از دندان قروچه فرزندش ابراز نگرانی می کند. بسیاری از مادران با این مسئله روبرو شده و برای درمان این رفتار ناسازگار به دنبال راه حل هستند. دندان قروچه عادتی دوره‎ای و گذراست که با استفاده از مداخله های مناسب رفع می شود.

علت دندان قروچه

دندان قروچه ممکن است به دلایل مختلفی اعم از جسمانی و روانی بروز کند. این رفتار که در بزرگسالان بیشتر به هنگام خواب دیده می شود، ناشی از عوارض مصرف داروی خاص، دندان درد یا تنش‎های روانی (استرس و اضطراب) است. التهاب لثه و احساس درد در تمامی دندان ها حاکی از دندان قروچه شبانه است.

این رفتار در کودکان به هنگام خواب و بیداری بیشتر دیده می شود. درد ناشی از رشد دندان جدید و پوسیدگی دندان از عوامل جسمانی دندان قروچه در کودکان است. عوامل روان شناختی نیز در ایجاد این عادت دخالت دارند. کودک در مقابل رفتارهای دیگران و اتفاقات خاصی همچون دعوای پدر و مادر، خشونت و تنبیه بدنی، به دنیا آمدن فرزند دیگر، از دست دادن پدر یا مادر و رفتن به مهدکودک دچار استرس و اضطراب می شود. در نتیجه ی این تنش های روانی، عکس العمل های مختلفی در کودکان دیده می شود. در بعضی از کودکان مانند آرش داستان ما، این واکنش به شکل دندان قروچه ظاهر می شود.

آرش به مدت پنج سال به عنوان تک فرزند خانواده، مرکز توجه و محبت خانواده بوده است. ولی از وقتی که فرزند دیگری متولد می‎شود، آرش جایگاه و موقعیت خود را از دست داده و احساس خطر می کند. این ترس و ناراحتی ناشی از تغییر موقعیت، به شکل رفتار ناسازگار دندان قروچه ظاهر می شود. بسیاری از اوقات والدین خودشان باعث به وجود آمدن رفتارهای ناسازگار در فرزندشان می شوند. پدر و مادر آرش متوجه رفتارهای اشتباه خود نیستند. توجه بیش از اندازه پدر به نوزاد تازه متولد شده، تنبیه لفظی و رفتارهای دیگر باعث به وجود آمدن دندان قروچه در آرش شده است.

درمان دندان قروچه

اگر دندان قروچه در بزرگسالان ناشی از درد دندان یا مصرف داروی خاصی باشد، با مراجعه به دندانپزشک  و تمام شدن دوره درمان دارویی این مشکل حل می شود. در صورت ادامه دار شدن رفتار می توان از محافظ پلاستیکی شبانه (گارد نایت) استفاده کرد. اگر تنش های روانی باعث ایجاد این رفتار شده باشد، لازم است فرد به روان شناس مراجعه کند.

اگر کودک شما دچار دندان قروچه است، برای رفع این مشکل کارهای زیر را انجام دهید.

• آرامش خود را حفظ کنید، با صبر و حوصله پیش بروید، چون رفع مشکل نیاز به زمان دارد. بعضی مواقع با گذشت زمان، ریختن دندان های شیری و جایگزین شدن دندان های دائمی، این رفتار از بین می رود.
• در رفتارهای خود با کودک تان تجدید نظر کنید. (از بی توجهی، خشونت، تنبیه بدنی و لفظی خودداری کنید)
• از او بخواهید احساساتش را با شما در میان بگذارد.
• اگر این رفتار را در خواب انجام می دهد، قبل از خواب او را در آغوش بگیرید با نرمی و گفتار مناسب با او صحبت کنید. از او بخواهید علت ناراحتی و استرس خود را بیان کند. احساساتش را با هم بررسی کنید. با نوازش و اطمینان خاطردادن، آرامش را به او منتقل کنید. می توانید از کتاب قصه، شعر، موسیقی و… نیز استفاده کنید.
• هنگامی که کودک دندان قروچه دارد، به او یادآوری نکنید. جملات امری به کار نبرید (مثلا نگویید: نکن، دندونات رو به هم نکش) بعضی مواقع کودک برای لجبازی با شما رفتار را بیشتر تکرار می‎کند.
• با تمرکز روی دندان قروچه، کودک را نسبت به انجام این عادت حساس نکنید.
• در هنگامی که کودک شما رفتار دندان قروچه را دارد، با دادن کارهایی که با دهان انجام می‎شود، حواسش را پرت کنید.
• به او خوراکی یا آدامس بدهید، با او صحبت کنید، از او بخواهید شعری بخواند، خاطره ای تعریف کند، از اتفاقات مهد کودک بگوید، بادکنک باد کند یا رفتارهای دیگری که شما صلاح می دانید مفید هستند، انجام دهد.
• هنگامی که دندان قروچه انجام نمی دهد، رفتارهای سازگار او را با دادن پاداش تقویت کنید.
• برای معاینه و اطمینان از سالم بودن دندان های کودک تان به دندانپزشک مراجعه کنید. با تشخیص متخصص می توانید از محافظ پلاستیکی دندان ها (گارد نایت) استفاده کنید.

درصورتی که بقیه موارد نتیجه بخش نبود، می توانید با صلاحدید کارشناس از راهکار آخر استفاده کنید. چون کودک شما در مقابل گذاشتن محافظ در دهانش مقاومت می کند.

/انتهای متن/