این سه تن اولین مدرسه علمیه بانوان قم را تاسیس کردند

تاسیس حوزه علمیه خواهران در تاریخ معاصر ایران به سال 1344ش. برمی گردد؛ آن هم توسط مجتهده حکیم بانو امین اصفهانی و با مدیریت شاگرد خاص ایشان، بانو زینب السادات علویه همایونی در اصفهان. اما تا سال 1349 ش. حوزه علمیه ای ویژه بانوان در قم وجود نداشت.
همان زمان بانوان مشتاق بسیاری دوست داشتند که در قم به تحصیل علوم حوزوی بپردازند؛ پس
“مکتب توحید” یعنی اولین مدرسه علمیه بانوان قم به همت سه تن بنیان گذارده شد:
بانو زهره صفاتی که از اساتید حوزه علمیه و خود مجتهد بود، آیت الله قدوسی از علمای حوزه که بعدا به شهادت رسید و یک فرد خیّرعبدالله توسلی.  

داستان ساخته شدن «مکتب توحید»

بانوی مجتهده زهره صفاتی
او در سال 1328ش. در خانواده ای متدین در شهر آبادان به دنیا آمد. پس‌ از دوره‌ی ابتدایی‌، مجبور شد درس‌های دبيرستان‌ را به دلیل ممنوعیت حجاب، به‌طور آزاد بخواند. اما همزمان‌ از سال‌ 1345 ش.  به‌ تحصيل‌ علوم‌ حوزوی‌ مشغول شد. به‌ دلیل حضور برخی از شاگردان بانو امین اصفهانی در آبادان، خانم صفاتی در دوره نوجوانی  با زندگی و آثار «بانو امين اصفهانی» آشنا شد و آن آشنایی، او را علاقمند به تحصیل در علوم دینی کرد.
این بانو پس از فراگیری “سيوطی”،‌ “مغنی”، “معانی”، “بيان” و “لمعه”- از دروس مقدماتی حوزه- به همراه چند تن از دوستانش و با کمک برادر انقلابی و طلبه اش که در قم تحصیل می کرد، برای ادامه تحصیل علوم دینی به قم مهاجرت کرد. با همراهی علمای اعلام، درس خواندن پنج دختر آبادانی در قم نزد علما شروع شد که پس از اندکی بانوان زیادی از خانواده علمای قم به این گروه پیوستند. و این در حالی بود که فضای مناسبی برای تشکیل کلاس های درس این بانوان علاقمند وجود نداشت.
البته در این زمان بانو صفاتی با یکی از طلاب متقی به نام آیت الله احمدی فقیه که از طرف  آیت الله صدوقی(از شهیدان محراب) به ایشان معرفی شده بود، ازدواج کرده بود. این بانو با کمک همسر و برادرخود با خیری آشنا می شود که مدارس و مساجد زیادی در کشور ساخته بود. پس به دیدار ایشان می روند و از آقای توسلی برای ساخت یک مدرسه علمیه بانوان در قم کمک می خواهند.  

حاج ميرزا عبدالله توسلي
او در سال 1295ش. در دماوند به دنيا آمد . در كودكي پدرش را از دست داد و در 12 سالگي همراه مادر و برادرش به دعوت دايي بزرگوارش حجت الاسلام حاج شيخ احمد اخویان به تهران رفتند. از نوجوانی وارد بازار تهران شد. ایمان قوی، ارادت زیاد به نبی اکرم(ص) و خاندان او به علاوه سال ها تلاش بی وقفه، باعث برکت پیدا کردن کسب و کار وی شد و از آنجا که به کارهای خیرعلاقه بسیار داشت، از همان جوانی فعالیت های خیریه ای خود را آغاز کرد. احداث چندین مسجد، سرمايه گذاري و تاسيس مؤسسات عام المنفعه و صندوق هاي قرض الحسنه از مهمترين اقدامات توسلی  بود.  خانه سازی برای محرومین در منطقه دولت آباد شهرری، تهيه مقدمات ازدواج و جهيزيه و عروسي  برای جوانان بی بضاعت، از دیگر خدمات عام المنفعه ایشان بوده است.
ابتدای سال 1352ش. بود که بانو صفاتی به همراه چند تن از دوستانش به دیدار حاج عبدالله رفتند و پس از شرح وضعیت تحصیل بانوان در قم از ایشان برای ساخت مدرسه علمیه ای ویژه بانوان در این شهر کمک خواستند. از آنجا  که حاج عبدالله توسلی فردی انقلابی و طرفدار نهضت امام خمینی(ره) بود، در نهایت پس از تامین کامل مخارج ساخت مدرسه و اتمام کار، مدیریت آن را به آیت الله شهید علی قدوسی واگذار کرد. حاج عبدالله توسلی در سال 1355ش. پس از سال ها تلاش و خدمت درگذشت.

آیت الله علی قدوسی
او در سال 1306ش. در نهاوند استان همدان و در خانواده ای مذهبی و روحانی به دنیا آمد. در نوجوانی (سال 1321ش.) وارد حوزه علمیه قم شد و تحصیل علوم دینی را آغاز کرد. او طلبه ای بسیار کوشا و متقی بود و پس از سالها تحصیل در محضر آیت الله بروجردی و امام خمینی(ره) به سطوح بالای تحصیل دست پیدا کرد.
با شروع نهضت امام به صف مبارزان پیوست. یاران امام در دوران مبارزه متوجه خلأ نیروی کارآمد برای پاسخگویی به شبهات روز و مبارزه با جریان های الحادی شدند. پس راه حل را در ایجاد مدارس جدید دینی و تربیت نسلی آگاه به علوم دین و دانش های جدید یافتند.
به این ترتیب آیت الله قدوسی با کمک آیت الله شهید بهشتی در سال 1343ش. مدرسه حقانی را تاسیس کردند؛ کاری که با مدیریت بی نظیرآیت الله قدوسی به تربیت نسلی کارآمد برای انقلاب اسلامی انجامید.
اما آیت الله قدوسی یک دهه بعد علاوه بر این مدرسه، مدیریت اولین مدرسه علمیه بانوان قم را که «مکتب توحید» نام داشت، بر عهده گرفت. مدیریتی که بنا بر نقل بسیاری از بزرگان بسیار سختگیرانه و جدی بود تا نسلی از بانوان عالِم و متقی در آن تربیت شوند.
آیت الله قدوسی بعد از انقلاب اسلامی، دادستان انقلاب شد. او به شدت مورد کینه و نفرت ضدانقلاب قرار داشت. ایشان اندکی پس از شهادت پسرش در جبهه های حق علیه باطل، در جریان بمب ‌گذاری دادستانی در ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ش. به شهادت رسید.

منابع:
1-    کتاب «از تبار خورشید»-خاطرات بانوی مجتهده زهره صفاتی-، نوشته فریبا انیسی، چاپ مرکز خانواده و زنان ریاست جمهوری، چاپ اول 1387.ش، صفحات 7 تا 10
2-    کتاب «جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران(۱۳۲۰-۱۳۵۷)»، نوشته رسول جعفریان، انتشارات خانه کتاب، چاپ ۱۳۷۸ش، ص 340
3-    کتاب «آیت الله شهید علی قدوسی»-یاران امام به روایت اسناد ساواک-، کتاب 24، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ 1382.ش، صفحات 134 تا 136

/انتهای متن/