بانوي شارح كتاب هاي حديث
شايد اگر از خيلي ها بپرسيم بانوي شارح دو كتاب معالم و اصول كافي چه نام دارد، جواب بدهند: «ما كتاب اصول كافي را مي شناسيم، ولي كتاب معالم را نه! حالا شارحان اين كتابها را كه ديگر هيچ… بانوي شارح اصول كافي؟…»
سرویس فرهنگی به دخت/
ملا محمدتقي اصفهاني مجلسي عالم بزرگ عصر صفوي كسي است كه من و شما او را با نام «علامه مجلسي اول» ميشناسيم. او از شاگردان شيخ بهايي، ميرفندرسكي و امير اسحاق استرآبادي بود و در علوم مختلف متبحر. خداوند به علامه مجلسي اول سه پسر و چهار دختر عطا كرد. در ميان اين هفت فرزند اما، پسر سومش يعني علامه محمدباقر مجلسي – صاحب كتاب بحار الانوار- و دختر اولش «آمنه بيگم» بيشتر طالب علم و معرفت بودند.
آمنه بيگم از كودكي و پس از طي يادگيري علوم مقدماتي، تحصيل را در نزد پدر، و سپس همسر عالم بزرگ شيخ بهائي آغاز كرد. او پس از چند سال در علوم مختلف ديني از اصول و كلام و تفسير گرفته تا ادبيات فارسي و عربي متبحر شده بود. به همين دليل هم علاوه بر تحقيق و مطالعه، تدريس به دختران طلبه را هم آغاز كرد…
در آن سالها، علامه مجلسي در حوزه علميه اصفهان مشغول تدريس بود. در ميان شاگردان شان طلبه اي بسيار كوشا، اهل تقوي و علم بود به نام «ملا صالح مازندراني». اما چون ملا صالح بسيار فقير بود، همسري نداشت و تنها زندگي مي كرد.
روزي علامه، ملاصالح را بعد از درس صدا زد و از او پرسيد: مي خواهي دختري را برايت خواستگاري كنم؟
ملاصالح با خجالت گفت: اگر كسي باشد كه بتواند با زندگي فقيرانه من بسازد، چه بهتر از اين!
بعد علامه به خانه خود رفت و از دخترش آمنه بيگم پرسيد: «دخترم! شوهري براي تو معين كرده ام كه در نهايت فقر و منتهاي فضل و صلاح و كمال است. ولي اين امر موقوف به اجازه توست.»
آمنه بيگم در پاسخ گفت: «پدرجان! فقر عيب مردان نيست»
به اين ترتيب آمنه بيگم در نهايت سادگي به عقد ملاصالح درآمد و زندگي سرشار از معرفت و علم را در كنار هم آغاز كردند.
بعد از ازدواج آمنه بيگم در كنار وظايف همسري و بعدها مادري، همچنان به تحقيق، تأليف و تدريس مشغول بود. به طوري كه علاوه بر شرح نويسي بر دو كتاب ارزشمند اصول كافي شيخ صدوق و معالم شهيد ثاني، بر دو كتاب الفيه ابن مالك و شواهد سيوطي هم شرح نوشت. او حتي كتابي هم در فقه و احكام ديني تأليف كرد. به علاوه وي در جمع‌آوري اخبار بعضي از مجلدات بحارالانوار به برادرش، علامه مجلسي دوم، كمك كرد. در كتاب هاي زيادي نوشته شده كه ملاصالح مارندذرانی با همه علم و فضلي كه داشت، با آمنه بیگم مباحثه و مذاكره علمی مي‌كرد و در حل بعضي از مسائل علمي و به قولي شرح بعضي از عبارات و قواعد علامه حلي را از او مي‌پرسيده است.
خداوند به آمنه بيگم و ملاصالح هفت فرزند عطا كرد. شش پسر و يك دختر كه همگي از علماي عصر خود شدند و بعدها دختر ايشان بعد از ازدواج با ابوالمعالي كبير صاحب فرزندي شد كه همه ما او را با نام «علامه بحرالعلوم» مي شناسيم.
منبع:
1-كتاب مفاخر اسلام -جلد نهم-، علي دواني، انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي، چاپ سوم، 1381.ش
انوشه ميرمرعشي/انتهای متن/
