وقتی مدپرست می شویم

سرویس اجتماعی به دخت/

اقوام مختلف برای به نمایش گذاشتن وابستگی‌های گروهی خود از لباس و سایر روشهای آرایش بدن به منزله شکلی از ارتباط غیر کلامی استفاده می‌کنند، تا شغل، جایگاه، جنسیت، تمایلات جنسی، موطن، طبقه بندی اجتماعی، دارایی خود را به نمایش بگذارند.

در واقع پوشاک شکلی از گفتار آزاد است. که نه تنها شامل پوشش که در برگیرنده جواهر آلات، آرایش مو، زیبایی و هنر بدن آرایی نیز می‌شود. آنچه ما می‌پوشیم و اینکه چگونه و چه وقت می پوشیم، برای دیگران نوعی خلاصه نویسی از احساس و تفکر ماست، و دیگران می توانند به سطح یک وضعیت اجتماعی ما پی ببرند. پوشاک نشانه‌ای از زبان نشانه‌ها، نمادها و شمایل نگاری است که به صورت غیر کلامی افراد و گروه‌ها را در فرآیند ارتباطی قرار می‌دهد.

پوشاک در همه اشکال خود از شکل برش لباس و طرح آن تا جدیدترین شکل های آرایش مو، بهترین شکل شمایل نگاری است که ما برای تأکید بر هویت فردی در اختیار داریم. برای همین است که ما بلافاصله پس از دیدن یک فرد از نوع لباسش تا حدود زیادی پی به درونیات و باورهای او می‌بریم.

پیروی از مد و زیبایی طلبی و تنوع، ریشه در نهاد انسان دارد. اما وجه افراطی رایج این گرایش یعنی مدپرستی نتیجه جهل و ناآگاهی و ضعف ارزش های معنوی و تبلیغات وسیع کمپانی‌های تجاری و حاصل آن خودباختگی و تقلید کورکورانه از دیگران و آلوده شدن به رذایلی چون فخرفروشی، خودنمایی، احساس حقارت و خود کم بینی است.

روانشناسان اجتماعی معتقدند که ایجاد نشاط و شادابی، بیرون آمدن از کسالت و یکنواختی و ارضای هیجانها از پیامدهای مثبت مد است.

با این حال نباید از یاد برد که پیروی از مد فرد را شدیدا متکی به دیگران حتی در افکار و اعمال می‌کند. و تاثیر پذیری از گروههای مختلف و خدشه دار شدن هویت فردی زمانی که مد با هنجارهای جامعه و فرهنگ آن در تضاد باشد، تنش به دنبال خواهد داشت.

هر مدی در واقع تابلوی تبلیغاتی یک فرهنگ یا یک خرده فرهنگ است. پس در استفاده از یک مد، باید به مثبت یا منفی بودن فرهنگ آن توجه کرد و زمام فکر و عمل خود را بدون بررسی دقیق در اختیار آن مد و صاحبان فرهنگی آن قرار نداد.

بسیاری از شرکت‌های تجاری برای اینکه مردم محصولات آنها را مصرف کنند، هزینه‌های زیادی صرف می‌کنند به عنوان نمونه در ساخت فیلم ها و سریال ها و مسابقات و ورزشی سرمایه گذاری می کنند تا برای لحظاتی دیده شوند.

 آنهایی که در جهان در صنعت پوشاک حرف اول را می زنند، هزینه‌های کلانی را در بخش تحقیقات صرف می کنند تا با تنوع تولید جوابگوی نیازهای روزمره باشند.

مثلا یکی از نکاتی که باعث شده “زارا” سومین تولید کننده لباس باشد، نوآوری به موقع آن است، فروشگاههای “زارا” هر هفته شاهد عرضه دو محصول جدید هستند.

گروه “آرمانی” با 4800 نمایندگی و 31 شعبه تولید در بین فعالان مد و رهبران مد دنیا قرار دارد کارگروه طراحی تولید و توزیع محصولاتی از قبیل لباس تزئینات همراه پوشاک، عینک، جواهرات، لوازم آرایشی عطر و اثاثیه منزل را بر عهده دارد.

برای برخی از نوجوانان پیروی از مد چه از نظر پوشاک چه از نظر رفتار و گفتار به معنای تلاش برای کسب هویتی است که نتوانسته‌اند آن را بطور بهنجار در خانه مدرسه و اجتماع به دست آورند. گاهی تقلید از مدهای نابهنجار و عجیب که مورد مخالفت والدین و دیگر بزرگترها قرار می‌گیرد، نماینده تمایل نوجوان برای لجاجت است. در این وضعیت خشونت چاره کار نیست و باید به تمایل طبیعی جوانان به نوگرایی احترام گذاشت.

 باید این نکته را در نظر گرفت که سلیقه‌های گوناگون در مورد جوانان وجود دارد. در زمینه پوشش و لباس هر زمانی، هر دوره‌ای، هر شهری، هر قشری و هر محیطی اقتضائاتی دارد که باید درنظرگرفته شود.

ساره سلیمی/انتهای متن/