اندر مزایا و معایب کارمند بودن

به مناسبت ٤ شهریور، روز کارمند، به میان چند بانوی کارمند رفتیم و نظر آن‌ها را نسبت به شغل کارمندی با همه محاسن و مشکلاتش برای خانم ها و هم مطالبات شان از مسئولین در این زمینه جویا شدیم.

 

با کسی تعارف نداشته باشید!

خانم مولایی که کارمند بانکه هدفش از کار کردن را عدم علاقه به در خانه ماندن و کمک مالی به همسرش بیان کرد و در توصیف شرایط کارش گفت:

“از صبح که میرم سرکار یه روز پرکار رو شروع می‌کنم و غیر از زمان ناهار و نماز تا ساعت ٥ مشغولم. کار کردن به لحاظ اجتماعی برای من خوب و مفیده و اینکه جایگاهی در جامعه پیدا می‌کنم و نسبت به وقایع جامعه به روز می‌شم، از همه مهمتر اینکه دستم توی جیب خودمه. ولی شغل کارمندی در صورتی که تا ساعت سه باشه برای خانوم‌ها مناسبه. در ضمن خانوم‌ها از ابتدا باید نسبت به حقوق خودشون آگاه و با رئیس و همکاران خود رو راست باشند، یعنی بدون اینکه بترسند حرفشون رو راحت بزنند. مثلا من اوایل کارم کمی خجالتی بودم و همیشه می‌ترسیدم که اخراجم کنند. به خاطر همین وقتی بهم می‌گفتن فلان روز باید بیایی با اینکه نمی‌توانستم، اما خودم را سختی داده و می‌رفتم. به نظر من از همان روز اول بدون تعارف باید بگویند که مثلا من نمی‌توانم فلان کار را انجام بدهم یا فلان روز نمی‌توانم سر کار بیایم.”

 

ساعات کار اداری بانوان زیاد است

او از دولت هم درخواستی داشت: “دولت باید حقوق مناسب تری را برای خانوم‌ها در نظر بگیره و درجه شغلی آن‌ها را بالاتر ببره. از همه مهم تر ساعت کاری خانم‌ها واقعا زیاده مثلا من تا ساعت پنج سر کارم و از این ساعت که میام خونه، شغل اصلی من تازه شروع می‌شه، یعنی تا 11 شب سرپاهستم بدون یک لحظه استراحت. واقعا خسته می‌شم.”

 

تفکیک مسائل شخصی از کار

به نظر این خانم کارمند متأهل که دارای دو فرزند هم هست، شغل کارمندی در تضاد با نقش‌های دیگر یک زن یعنی مادری ، همسرداری و…نیست بلکه این نقش‌ها در یک راستا هستند. او از تجربه خود در این زمینه هم گفت: “من سال اول کار و مادری، یک کم گیج شده بودم هم عذاب وجدان داشتم هم کارم را دوست داشتم. ولی الحمدلله الان از پس هر دو تا براومدم. البته هنوز هم با داشتن دو فرزند سختی‌هایی دارم، کاش ساعت کاری مان را کم کنند. هرچند با کمی ذکاوت و مدیریت یه خانوم کارمند می‌تونه مسائل داخل خونه و کار را از هم تفکیک کند. من تا الان سعی کردم بین مسائلی چون زندگی خانوادگی، بچه داری، پیگیری تحصیل فرزندان و از همه مهم تر امورات داخل منزل و نظم که به ویژه برای همسرم بسیار مهم است، هماهنگی ایجاد کنم تا اختلال جدی بوجود نیاد.”

 

کار ما صبوری می‌خواهد

زینب خانم هم شش سال است که کارمند بنیاد شهیده و از ماجرای کارمند شدنش و گوشه ای از اتفاقات معمول در محیط کاریش برایمان حرف زد:

“برای کار موقت از طرف این سازمان دعوت به همکاری شدم اما پس از مدتی ماندگار شدم و الان شش سال است که کارمند بنیاد شهید هستم. البته ناگفته نماند که خودم چون فرد فعالی هستم، هیچوقت بیکاری و عدم استقلال مالی را دوست نداشته‌ام. از طرفی کار در اداره ما خیلی صبوری می‌خواهد. به طور معمول هر روز حداقل یک دعوا و درگیری را در محیط اداره داریم. یعنی ممکن است جانبازی مطالبه‌ای داشته باشه که مطابق قانون نباشه و جواب رد بشنوه و همین باعث عصبانیتش می‌شه…البته خیلی مواقع به خاطر کمبود اعتبارات مجبوریم جواب منفی بدیم که همین تنش ایجاد می‌کنه . در ضمن ساعات کاری مون هم زیاده.”

این خانم جوان به محاسن شغل کارمندی هم اشاره‌ای داشت: “استقلال مالی برای یک خانم کارمند خیلی خوبه و بعد از اون حضور در اجتماع و داشتن روابط اجتماعی جزو محاسن مهمه شغل کارمندیه. همچنین من فکر می‌کنم شغل کارمندی برای بانوان به مراتب بهتر از سایر مشاغل است چون محیط‌های کاری در مشاغل کارمندی مناسب تر و سالم تر است.”

 

اول باید مادر و همسر خوبی بود

او در پاسخ به این سوال که چطور می‌توان بین شغل و امورات شخصی توازن ایجاد کرد، گفت: ” یک زن کارمند متأهل باید برای ساعت‌های باقی مانده روزش برنامه‌ریزی داشته باشه تا به همه‌ی کارهاش برسه و زندگیش دچار مشکل نشه. از طرفی باید خودش رو برای کمبود زمان در محل کار و بی‌حوصلگی و خستگی آماده کنه و قبل از ورود به بازار کار، اولویت‌های اصلی خودش رو در زندگی مشخص کنه و بی‌هدف نباشه. از نگاه من خانم ایرانی باید اول همسر و مادر خوبی باشد و به این نقش‌ها اهمیت بده و بعد به عنوان یک کارمند در جامعه مفید واقع بشه. بالشخصه اگر روزی مادر شوم، احتمالا یا سر کار نمی‌رم یا کاری موقت مناسب شرایطم انتخاب می‌کنم که فرزندم در کنارم بوده و از من دور نباشه.”

زینب در آخر اضافه کرد: “دولت باید روی کاهش ساعت کاری خانوم‌های کارمند بیشتر کار کنه یعنی باید این رو در نظر بگیرن که خانم‌ها اولویت اصلی شون همسرداری و بچه داریه و برای اینکه بتونن به این امر مهم بپردازن نیاز به زمان دارن. واقعا ما خانم‌ها وقتی می‌رسیم خونه دیگه توان و انرژی نداریم که بتونیم به کارهای خونه برسیم و سرحال باشیم. کاهش ساعت کاری و ایجاد مشاغل نیمه وقت با درآمد مناسب برای بانوان باید در برنامه‌های دولت گنجانده بشه.”

 

احساس مفید بودن دارم

خانم ابراهیمی ، در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده و کارشناس حسابداری یک شرکت خصوصی است. او در مورد کارش می گوید:

” چهار سال است که کارمند یک شرکت هستم. کارم از 10 صبح شروع می شود و تا پنج عصر ادامه دارد اما گاهی به دلایل زیاد بودن کار تا ساعت شش هم می‌مانم. البته چون در حال حاضر مجرد هستم، امکان بیشتر ماندن در محل کار را دارم. مطمئنا اگر متأهل شوم زودتر به منزل برمی‌گردم تا به وظایف اصلی‌ام برسم.”

همچنین ادامه داد: “هر کاری در هر حوزه‌ای سختی‌های خود را دارد. مثلا مدیر من انسان سخت گیری است که کار با او واقعا دقت و تحمل زیادی می‌خواهد. گاهی سخت گیری‌های افراطی‌اش مرا تحت فشار قرار می‌دهد چون هر روز گزارش مو به مو از کارها را می‌خواهد و من باید دقیق همه چیز را تنظیم شده تحویلش بدهم. البته همیشه سخت‌گیری‌ها باعث یاد گرفتن چیزهای جدید برای من بوده است. جدای از مشکلات کاری، خیلی خوشحالم که به عنوان یک خانم می‌توانم احساس مفید بودن و مثبت بودن داشته باشم که اگر در خانه بودم این احساس را نداشتم. از طرفی از محیط کاری‌ام به دلیل امنیت بالایی که به هر لحاظ دارد راضی‌ام، چراکه بسیار می‌بینم که برخی از خانم‌ها از کارمند بودن خود راضی نیستند به دلیل حقوق پایین، عدم امنیت جنسی در محل کار و….اما خوشبختانه من این مشکلات را ندارم . هم به لحاظ مالی بسیار شرایط خوبی دارم و حقوق مناسبی دریافت می‌کنم، هم همکارانم از هر نظر سالم و با صلاحیت هستند.”

 

شاغل شدن، نه به هر قیمتی!

ملیکا فعال بودن و اجتماعی بودن را مناسب همه‌ی خانم‌ها حتی برای ساعاتی محدود در طول روز دانست و افزود: “متأسفانه وضعیت جامعه ما طوریست که خیلی از دختر خانم‌ها شغل مناسبی برای خود پیدا نمی‌کنند. من توصیه می‌کنم که آن‌ها در درجه اول باید صبوری کنند و از روی اجبار و فقط برای بیرون از خانه بودن سر کار نروند و شغلی مناسب شأن و جایگاه خود پیدا کنند. من خانم‌هایی را می‌شناسم که از محیط شغلی و درآمد خود راضی نیستند اما فقط برای شاغل بودن ادامه به کار می‌دهند. سر کار رفتن خوب است اما نه به هر قیمتی ! از نظر من خانم‌های متأهل کارمند نسبت به خانم‌هایی مثل من که مجرد هستند، وظایف سنگین‌تری را برعهده دارند و برای رسیدگی به امور خانه و فرزندان باید زودتر به خانه برگردند ولی من فعلا این مشکلات را ندارم چون در خانه وظیفه‌ی خاصی به دوش من نیست و می‌توانم به راحتی روی کارم تمرکز کنم.”

 

شغل کارمندی و اختلال در زندگی خانوادگی

میتراعلاوه بر وظایف سنگین مادری و همسرداری، چند سالیست به شغل پرستاری مشغول است و تنها حسن شغل کارمندی را برای خودش استقلال مالی و کم کردن فشار مالی از دوش همسرش عنوان کرد.

او از معایب شغل کارمندی گفت: “کار من شیفتی است یعنی گاهی از صبح شروع می‌شود و گاهی از شب، یکی از مشکل‌ترین بخش کاری من، رسیدگی به بیمارانی است که در بخش روانپزشکی بستری هستند چون گاهی پرخاشگری آن‌ها باعث به هم ریختن اوضاع کاری و روحی من می‌شود. از نظر من شغل کارمندی باعث اختلال در زندگی شخصی زنان شده و آن‌ها نمی‌توانند هماهنگی کامل بین کار و زندگی مشترک ایجاد کنند. البته در صورتی‌که همسر در اداره امور خانه و فرزندان مشارکت کند، این فشار‌ها کمتر خواهد شد. در ضمن دلیل اصلی این مشکلات ساعات زیاد کار زنان است که بهتر است مسئولین جدا به فکر کاهش آن باشند. در نتیجه به دلیل سختی‌های کار برای خانم‌های کارمند، شغل کارمندی مناسب بانوان نیست مگر در شرایط خاص چون در هرصورت باعث می‌شود در وظایف مادری آن‌ها اختلال ایجاد شود.”

این بانوی کارمند صحبتش را اینگونه پایان داد: “بنابراین خانم‌ها اگر تصمیم دارند شاغل باشند، باید شغلی را انتخاب کنند که به وظیفه اصلی آن‌ها یعنی تربیت فرزند و همسرداری صدمه‌ای وارد نشود چون کارمند بودن باعث می‌شود که این نقش‌های مهم گاهی کمرنگ شود. همچنین به خانم‌ها توصیه می‌کنم هر محیطی مناسب کار نیست و بهتر است ساعات کمتری را در محیط کار بگذرانند تا بتوانند فرصت بیشتری برای گذراندن وقت در منزل و در کنار خانواده داشته باشند.”

 

محاسن کارمند بخش دولتی بودن

سمانه، ٣١ ساله است و هشت سال است کارمند سازمان انرژی های نو ایران می‌باشد.

او نیز تامین درآمد و استقلال مالی را هدف اصلی خود از انتخاب شغل کارمندی بیان کرد و کارمند بودن زنان در بخش دولتی را دارای محاسن زیادی دانست: ” بهترین حسن کار کارمندی برای زنان رسیدن به جایگاه اجتماعی مناسب و کسب درآمد مطمئن است. به علاوه اینکه کارمند بودن در بخش دولتی چون خیلی استرس‌زا نیست نسبت به بخش خصوصی، برای بانوان مناسب‌تر است چون کارمندان دولت عموما با تمام شدن ساعات کاری سازمان را ترک می‌کنند مگر اینکه کاری خیلی ضروری برایشان پیش بیاید که مجبور شوند بیشتر بمانند. هرچند خانم های متأهل دارای فرزند باید برای رسیدگی به امور خانه و فرزندان زودتر به خانه برگردند ولی در هرصورت برای مدیریت این امر مهم، وقت کم خواهند آورد.”

در ادامه اشاره کرد: “به عنوان یک خانم کارمند فکر می‌کنم دولت باید نگاه تبعیض آمیز بین زن و مرد را در محیط‌های شغلی تا حد ممکن کم کند. از طرفی موافق کاهش ساعت کاری زنان کارمند نیستم چون این کار فقط در کوتاه مدت جواب می‌دهد اما در بلند مدت باعث کاهش استخدام زنان و حتی کمرنگ شدن حضور آنان در بازار کار می‌شود. از نگاه من مسائلی چون ازدواج، همسرداری، مادری، روابط فامیلی و…جزء اتفاقات معمول زندگی یک زن هستند و با شاغل بودن آن‌ها منافاتی ندارد، فقط نیاز است که با برنامه‌ریزی دقیق تر در زندگی پیش بروند تا خللی در امورات زندگی شان پیش نیاید.”

 

توجه بیشتر دولت به بانوان کارمند شرکت‌های خصوصی

مریم خانم هم که کارمند یک شرکت خصوصی در حوزه واردات و صادرات لوازم التحریر است، ضمن توصیف کارهای روزانه و معمول در محل کارش، از محاسن و معایب شغل کارمندی گفت:

“روز کاری من شامل گذاشتن سفارشات، پیگیری سفارش‌های قبلی، چک کردن بارهای در راه و پاسخگویی به ایمیل‌ها می‌شه که در این میان باید با بخش فروش و کارخانه هم هماهنگ باشم. ویژگی مثبت کارمند بودن اینه که ساعت کاریت مشخصه، وظایفت تقریبا معلومه و درآمد ثابتی داری که می‌شه روش حساب کنی اما معایبش این هست که بالاخره یک رئیس بر کار تو کنترل داره، مرخصی گرفتن سخته و اینکه هر چقدر تلاش کنی حقوق و درآمدت به میزان قابل توجهی افزایش پیدا نمی‌کنه. در واقع وقتی سرمایه زیادی از خودت نداشته باشی که کارآفرینی کنی، مجبوری کارمند فرد دیگه‌ای باشی.”

این خانم ٣٤ ساله که تازه هم متأهل شده، نظرش رو با بیان این نکته کامل کرد: “توجه دولت به شرکت‌های دولتی بهتر از شرکت‌های خصوصی است؛ به نظر من باید تمرکزش بر شرکت‌های خصوصی باشه چون اون‌ها گاهی از قانون سرپیچی می‌کنن مثلا مرخصی زایمان نمی دهند یا اگر بدهند بعد از مرخصی نمی تونی برگردی به کار. در ضمن شغل کارمندی برای خانم‌هایی که مسئولیت به گردن شون نیست و در واقع حسابی روی حقوق خود باز نمی‌کن، خوبه اما اگر قراره زندگی رو با حقوق کارمندی اون‌ها بچرخونن محاسن زیادی نداره.”

/انتهای متن/