شاخص‎های “مسابقه دختر نمونه” در سریال‎های تلویزیونی

نفیسه ترابنده/

سالروز ولادت حضرت معصومه(س) به عنوان روز دختر نامگذاری شده است. این مناسبت بهانه ای شد تا به شاخص های دختر نمونه در سریال های تلویزیونی نگاهی داشته باشیم. کاندیداهای ما برای این نظر سنجی از میان سریال های تلویزیونی پرمخاطب انتخاب شدند که در دو سال اخیر به روی آنتن رفته اند؛ دخترانی که نقش اصلی در پیشبرد داستان دارند؛ دخترانی که گاه در طول داستان قد کشیده، بزرگ شده و مادر می شوند.”یاس”(بهنوش طباطبایی) در سریال “میکائیل”، “کیمیا”(مهراوه شریفی نیا) در سریال”کیمیا”،” لیلا”(مینا ساداتی)در سریال”تنهایی لیلا”، “مائده”(سارا بهرامی) در سریال”پرده نشین” و “مریم”(سوگل طهماسبی) در سریال”برادر”گزینه های ما برای نظر سنجی دختر نمونه هستند.

قطعاً هنوز یک تصویر کامل از دختر نمونه و الگو در سریال های تلویزیونی به نمایش در نیامده است اما دختران انتخابی ما هرکدام چند ویژگی از یک دختر نمونه را دارند، ویژگی هایی که گاه بین تمام کاندیدهای ما مشترک است و گاه مختص یک شخصیت می باشد.

 

• جسارت در رسیدن به هدف

هر انسانی در زندگی خود هدفی دارد، برخی برای رسیدن به هدف تمام تلاش خود را می کنند و برخی منفعلانه منتظر می مانند تا شرایط برای آنها فراهم شود. شخصیت های دختر مورد نظر ما در این سریال ها از دسته اول هستند، دخترانی که چون هدف خود را مقدس می دانند از هیچ کوششی برای رسیدن به هدف دریغ نمی کنند.این دختران هم در عرصه اجتماع و هم در خانواده اهداف مقدسی را دنبال می کنند.

یاس” مثل گل آرام، لطیف، شکننده و متین است. او با عشق به رسول زنده است اما زمانی که احساس می کند جامعه مردسالار، می‌خواهد او را به اختیار خود در آورد و استقلالش را بگیرد، مقتدرانه برای احقاق حق خود می ایستد.

“مائده” دختری است که برای زندگی‌اش و بخاطر اعتقادات و باوری که دارد، می‌جنگد.

“کیمیا” به دنبال پیداکردن دختر خود تمام سختی ها را به جان می خرد.

“لیلا” برای وصال به “محمد” که او را عشقی مقدس می داند، جسورانه ایستادگی کرده و درگیر مشکلات زیادی می شود.

 

• همراهی و همدلی با خانواده

دختران سریال های ما همانند تمام دختران ایرانی پیوند و علاقه خاصی به خانواده خود دارند.آنها در خوشی ها و ناخوشی ها در کنار خانواده خود هستند و از آنها حمایت می کنند.

“یاس” وفادار به عشق خود- رسول- تمام تلاشش را می کند تا پسرش را در آرامش بزرگ کند.

“کیمیا” در بحران های خانوادگی با تمام وجود خانواده را حمایت می کند، یادمان بیاید تلاش های شبانه روزی کیمیا را برای پیدا کردن پدرش-فرخ پارسا-.

“مائده” که در اوج بحران کاری و ورشکستگی به مادرش می رسد، با درک کردن شرایط مادرش هم او را می بخشد و هم صبورانه درکنار همسرش-محمدحسین- با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کند.

“لیلا”که با دیدن محمد معنی جدیدی از زندگی را درک کرده است با چشیدن مزه عشق ناب تمام سختی های زندگی با محمد را به جان می خرد.

“مریم”به عنوان دختر خانه عامل پیوند اعضای خانواده می باشد. او تنها کسی است که بعد از رفتن برادرش ارتباط خود را با مسعود حفظ کرده و دلسوزانه در کنار او می ماند.

 

• حضور فعال در اجتماع

واقعیت این است که در جامعه ای که زنان مقاوم تر هستند، آن جامعه از گزند حوادث بیشتر در امان می ماند؛ چراکه زن مدیر خانه و پرورش دهنده نسل های آینده است، اما سقوط زن در یک جامعه یعنی انحطاط کل جامعه.

سریال “کیمیا” تلاش کرد تا چهره معصوم و مقاوم و اصیل زن ایرانی را به تصویر کشد.”کیمیا” به واسطه سن کم در ابتد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای داستان د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ختری آرام و جد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ا از مسائل سیاسی است که کم کم به واسطه معلم و د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وستان و شنید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ن سخنرانی و خواند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ن چند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ کتاب نگاهش تغییر می‌کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و از تفکرات خنثی و ساد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه خود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ور شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه و د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر متن جریان سیاسی قد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رتمند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ زمان خود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ش قرار می‌گیرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.کیمیا هوشمندانه و مقتدرانه در تمامی برهه های حساس اجتماعی و سیاسی زمان خود حضوری فعال دارد،از شکل گیری انقلاب اسلامی گرفته تا حضور در جبهه های نبرد حق علیه باطل در دوران دفاع مقدس. کیمیا بعد از جنگ و با وجود داشتن بچه بازهم در جامعه حضوری موثر دارد؛ از مشارکت در سازماندهی دختران و زنان بی سرپرست تا برگزاری نمایشگاه خط برای نشان دادن مقاومت مردم در دوران جنگ تحمیلی.

“مائده” ی”پرده نشین”با وجود خانواده مذهبی و سنتی خود، زنی تحصیل کرده و فعال است. او پا به پای همسرش در فعالیت های ساختمانی حضور دارد و همه مشکلات این همراهی را هم به جان می خرد.

“مریم” در سریال”برادر” برای بیان ذغذغه های خود شغل روزنامه نگاری را برگزیده و از طریق قلم به آسیب شناسی معضلات اجتماعی می پردازد. از نظر مریم معضلات اجتماعی تنها فقر و طلاق نیست بلکه حمایت از تولید داخلی هم از موضوعات مهم اجتماعی برای خانواده های ایرانی به شمار می رود. جامعه و مردم به اندازه ای برای مریم مهم هستند که نتواند چشمان خود را به روی جرایم بردارش-ناصر- ببندد.

 

• بهره گیری از قدرت تعقل و تدبر

جنس دختر بسیار لطیف و احساساتی است اما برای دختران نمونه که از قدرت عقل و علم بهره مندند، این ویژگی ذاتی مغایر تی با برخورد مدبرانه و معقول با قضایا ندارد. این دختران در برهه های حساس زندگی فقط از روی احساس تصمیم گیری نمی کنند و قدرت تعقل و تدبر را نیز به روشنی در تصمیم های خود دخیل می نمایند.

“یاس” به‌رغم مظلومیتش در قسمت‌هایی از مجموعه واکنش‌هایی نشان می‌دهد که مخاطب متوجه می‌شود او نسبت به سرنوشت خود و پسرش بی تفاوت نیست. او آگاهانه در برابر حجرف های غیرمنطقی اطرافیانش از جمله برادر خود می ایستد تا بهترین شرایط را برای زندگی خود و پسرش فراهم نماید.

“مائده” دختری است که مادرش بعد از سال‌ها برمی‌گردد. مادری که او را ترک کرده، تنهایش گذاشته و رفته است . این دختر خاطره خوشی از مادرش ندارد و این دوست نداشتن مادر برمی‌گردد به این‌که اطلاعات درستی نسبت به مادرش ندارد. مائده از زمانی تصمیم می گیرد که به دور از احساسات و از روی عقل مادرش را قضاوت کند. مائده برای قضاوت عاقلانه به جستجو در گذشته می پردازد تا با علم و آگاهی به اتفاقات گذشته شرایط مادرش را درک نماید. او بعد از ورشکستگی شرکت، قبل از بازداشت به اتهام زمین خواری، توسط همسر و مادرش(محمد حسین و هدی) تشویق به فرار می شود تا آن ها بتوانند در فرصتی مناسب شرایط را درست کرده و او در این مدت به زندان نیفتد، ولی او با درایت و هوشمندی خود قبول نکرده و از ایستگاه راه آهن برگشته و خودش را به مامورین تسلیم می کند.

“کیمیا” دختری مستقل، فهیم، با شعور و مدیر است، چه در زندگی خانوادگی و چه در زندگی اجتماعی. او با وجود تمام بدی ها و پنهانکاری های آرش برای حفظ زندگی زناشویی خود دو بار به او فرصت می دهد اما باز هم آرش دست از کارهای نادرست خود بر نمی دارد. رفتارهای کیمیا عمدتا بر مبنای توانایی های فردی و استدلال عقلی او است. او در تمام برهه های زندگی سعی می کند عاقلانه با مشکلات و سختی های زندگی مواجه شود و تکیه گاه محکمی برای خانواده خود باشد. کیمیا به دنبال آگاهی اجتماعی خود همسری وفادار، مادری حمایتگر و مدیری توانمند است، هر چند ممکن است اشتباه نیز بکند.

“مریم” هنگامی که در می یابد برادرش- آرش- در قاچاق برنج دست دارد، احساسات خواهرانه را کنار گذاشته و به خاطر دینی که نسبت به جامعه برگردن دارد به افشاگری در مورد این قضیه می پردازد.

 

• پایبندی به اصول اخلاقی و شرعی

گفتنی است تمام این شخصیت ها، دخترانی پای بند به اصول اخلاقی ، عرفی و شرعی هستند؛ دخترانی که با آراستگی در عین سادگی در جامعه حضور دارند تا اطرافیان نه به عنوان یک ابزار جنسی بلکه به عنوان یک انسان والا به آنها نگاه کنند.

“یاس”دختری محجبه و مقید به حجاب و چادریست که نمی گذارد برادر شوهرش- رشید- به او نزدیک شود. او با وجود علاقه به میکاییل حرمت ها را حفظ می کند.

“کیمیا” که همیشه دختری محجب بوده، در برهه بعد از انقلاب با پوشش چادر در داستان حضور دارد، “لیلا” بعد از ازدواج با محمد به تدریج خود را با عرف جامعه اسلامی هماهنگ کرده و از بی قیدی که در خارج از کشور داشته دور می شود؛ لیلا آگاهانه و با علاقه جذب مناسک دینی از جمله نماز و حجاب می شود.

 

هنوز جای چهره ای از دختر توانمند امروزی در سریال ها خالی است

قطعا شاخص های دختر نمونه از منظر اخلاقی،دینی و اجتماعی منحصر به موارد مذکور نیست. این شاخص ها وسیع تر و عمیق تر از این است که بتوان در این نوشته به همه آنها به اندازه کافی پرداخت. در این صورت بی شک هنوز جای خالی دختران نمونه در سیما و سینما هم حس می شود؛ دخترانی با شاخص هایی از این دست که گفتیم.

با وجود تلاش هایی در عرصه سریال سازی در تلویزیون از قبیل سریال تنهایی لیلا، کیمیا، پرده نشین، برادر و میکاییل که برای ارائه چهره هایی از دختران شایسته و شاخص های مهم شخصیتی آنها شده است، هنوز هم جای خالی سریال هایی قوی تر برای ارائه چهره هایی روشن تر و شاخص هایی برجسته تر برای دختران در تلویزیون خالی است؛ سریال هایی که تصویری ایده آل و ملموس از یک دختر توانمند امروزی را به نمایش بگذارد و الگویی مناسب را در معرض نگاه مخاطبان قرار دهد.

/انتهای متن/