برای عفاف و حجاب در سیما و سینما چه کرده ایم؟

“عفاف و حجاب” از ویژگی های یک جامعه اسلامی است که برگرفته از فطرت آدمی است چراکه در ذات هر انسانی حیا و عفاف وجود دارد. امروزه با توجه به گسترش فناوری و وسایل ارتباط جمعی ارزش های جامعه مورد هجوم انواع  ناهنجاری ها قرار دارند، در این میان است که افراد جامعه از سویی و حکومت از سوی دیگر در حفظ ارزش های یک جامعه نقشی بنیادین پیدا می کنند.

سینمای غرب ضدحجاب است

در سینمای غرب استفاده ابزاری از جاذبه های جنسی زن عاملی برای فروش و جذب مخاطب است. اشاعه فرهنگ مبتذل غرب به طور گسترده به وسیله رسانه ها در کشورهای مسلمان نشین در راستای قبح زدایی از اعمال خلاف عفت و دین است؛ زیرا برای از بین بردن فرهنگ دینی، باید ارزش های آن ها را مورد حمله قرار داد و یکی از مهم ترین ارزش های دینی اسلام، حجاب و پوشش اسلامی برای زنان است. در بين رسانه‌ها مشخصاً سينما و تلويزيون به عنوان راهبردي‌ترين ابزار‌ها براي نهادينه كردن و تبيين  ارزش هایی چون «حجاب و عفاف» هستند. اما هم سینما و هم تلویزیون باید در نظر داشته باشند که در این زمینه بدون شعارزدگی فعالیت کنند تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند.

علیه حجاب در سیما و سینما

باید گفت گرچه در سال های اولیه پس از انقلاب و در دوران دفاع مقدس ترویج ارزش های اسلامی مورد توجه مسئولان فرهنگی کشور بود اما متأسفانه در سال های اخیر عملکرد سیما و سینما در زمینه ترویج حجاب بسیار ضعیف بوده است؛ نشان دادن حجاب به عنوان نماد طبقه فقیر یا مسن جامعه؛ نمایش زنان فقیر و سرخورده با حجاب چادر و در مقابل نمایش زنان ثروتمند و تحصیل کرده با ظاهری بی‌حجاب، نمایش زنان چادری با ویژگی های مذموم اخلاقی همچون زنان حسود و غیبت گو و یا بدجنس، نمایش حجاب به عنوان عامل محدود کننده برای زنان و مانع از حضور فعال و موثر در اجتماع، منحصر کردن حجاب به مجالس ختم و یا مراکز دولتی و یا مراکز منفوری همچون زندان‌ها، از جمله مواردی است که علیه حجاب به کار برده شده است. گاه این موارد با شخصیت پردازی های قوی در طول داستان چنان طبیعی و غیر آشکار نمایش داده می شوند که ناخودآگاه بر ذهن و  باورهای مخاطب عمیقاً اثر می گذارند.

فقط نظارت بر پوشش کافی نیست

گفتنی است حجاب و پوشش یکی از نمادهای حفظ عفت و حیا است. در رسانه ملی نظارت بر پوشش بازیگران قوی تر از سینماست اما هنجارشکنی ها در فیلم ها فقط به موارد عدم رعایت حجاب و پوشش ظاهری منحصر نمی شود، نمایش روابط آزاد دختر و پسر نامحرم و ترویج دوستی های خیابانی، عدم رعایت عفت کلامی و  استفاده از الفاظ و تکیه های اروتیک و جنسی برای خنداندن مخاطب از دیگر مصادیق نادیده گرفتن عفاف و حجاب هستند. به عنوان مثال فیلم”بارکد” ساخته” مصطفی کیایی” که در حال اکران است، مملو از تکیه های جنسی می باشد.

دختر چادری و خطا!؟

متأسفانه ارتباط دوستانه دختر و پسر و شکسته شدن حریم عفاف در روابط میان زن و مرد به موضوعی قابل قبول در میان خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است.بعضاً مشاهده می شود در فیلمی دختری حتی با پوشش چادر به راحتی با پسر نامحرم کل کل می کند و در جمع های مختلط حضور می‎یابد. مخاطب عام با دیدن چنین تصاویری به تدریج قبح اینگونه اعمال برایش از بین می رود. نادیده گرفتن این موارد به ویژه در سریال های تلویزیونی که مخاطب فراگیرتری دارند زنگ خطری برای جامعه و آینده فرزندان ماست.

نمایش فساد های اخلاقی در فیلم ها به ویژه تمرکز بر نمایش زنان فاسد و خیابانی به بهانه آسیب شناسی مجر به قبح زدایی از اینگونه اعمال می شود به خصوص آنکه معمولا زنان فاسد در فیلم ها زنانی مهربان و دلسوز هستند و همذات پنداری مخاطب را برمی انگیزند به گونه ای که مخاطب انها را دوست دارد و عمل خلاف شرع و عرف آنها را به عنوان راهی برای امرار معاش می پذیرد.

بازیگران با تصویری دوگانه

گفتنی است گاه بازیگری شخصیت یک زن محجبه و موفق را بسیار باور پذیر ایفا می کند به گونه ای که در ذهن مخاطب تصویر او نقش می بندد اما انتشار عکس های خلاف عرف و شرع او در رسانه‌هاي ديداري و شنيداري و فضای مجازی ناگهان این  تصویر نقش بسته در ذهن مخاطب را  فرو می ریزد. هنجارشكني‌هاي متعدد و استهزاي ارزش‌هاي ملي و اعتقادي توسط برخي از بازيگران و سينماگران در جشنواره‌هاي خارجي نمونه‌هاي  دیگری از عدم‌توجه به مقوله عفاف و حجاب در بين افراد شناخته شده است، افرادی که بعضاً به عنوان الگو برای دختران و زنان جامعه ما مطرح می شوند.

ستاره سازی کرده ایم؟

یکی از راهکارهای ترویج عفاف و حجاب در رسانه طرح الگوهای شخصیتی یا ستاره سازی است. نمایش زنان موفق چه در خانواده و چه در اجتماع با پوشش کامل و چادر به تدریج و به دور از شعارزدگی مخاطب را به این باور می رساند که حجاب محدودیت نیست، مصونیت است. به عنوان مثال شخصیت” مدینه” در سریال “مدینه” ساخته “سیروس مقدم” نمونه ای از یک زن مججبه و موفق بود، زنی که مشابه آن در سریال های تلویزیونی ما بسیار کم است،در مقابل شخصیت” ستایش” در سریال “ستایش” دختری چادری بود که در هر دو فصل سریال زنی بدبخت و مورد ستم نشان داده شد.  متأسفانه حضور  زنان چادری موفق بر پرده سینما بسیار کمرنگ تر از تلویزیون است، زنانی چون “راضیه” در فیلم”بادیگارد” ساخته” ابراهیم حاتمی کیا” جایشان در فیلم های ما خالی است، یک بانوی ایرانی  محجبه که در کنار فعالیت های اجتماعی خود تمام قد در خدمت خانه و خانواده است.

از دیگر موارد ترویج عفاف و حجاب می توان به شخصیت سازی هایی اشاره کرد که در آن دختری بی حجاب و بدون قید و بند به تدریج جذب حجاب و رعایت ارزش های اسلامی می شود، شخصیت هایی برگرفته از واقعیت مانند صدها دختری که در مستند” از لاک جیغ تا خدا” حضور می یابند و داستان زندگی خود را برای بینندگان بدون واسطه بازگو می کنند. نمونه سرگذشت این دختران در سریال “تنهایی لیلا” ساخته ” محمدحسین لطیفی” بسیار زیبا به نمایش در آمد.

کلام آخر

هنر وسیله ای کارآمد در معرفی گفتمان انقلاب اسلامی به جامعه و سپس جهان است و باید از این ظرفیت در راستای ترویج ارزش های اسلامی به ویژه در حوزه زن و خانواده استفاده های لازم صورت گیرد. مسئولان فرهنگی کشور باید فیلمسازان و هنرمندان را به ساخت و بازی در فیلم های ارزشی تشویق نمایند؛ فیلم هایی  که در آنها حجاب و عفاف به عنوان یکی از عوامل حراست از جایگاه زن دراجتماع نمایش داده شود، عاملی که این قشر آسیب پذیر جامعه را از ناهنجاری ها و اتفاقات بد دور می کند.

/انتهای متن/