پشت گرد، ناهنجاری ناحیه ی پشت ستون فقرات

پشت گرد از جمله عادت های بد و نا هنجاری های رایج بین جوانان بویژه دختران است . این عارضه که به آن کایفوز جوانان هم گفته می شود ازعوارضی است که بدلایل مختلف بوجود می آید ولیکن قابل درمان است.

تیتر یکسلامتورزشی

نویسنده: تیم مدیریت به دخت در 21 مهر 1394

محبوبه پورانی/

پشت گرد از جمله عادت های بد و نا هنجاری های رایج بین جوانان بویژه دختران است . این عارضه که به آن کایفوز جوانان هم گفته می شود ازعوارضی است که بدلایل مختلف بوجود می آید. در این وضعیت با دور شدن کتف ها از یکدیگر مفصل بازو به جلو چرخیده و باعث کوتاهی عضلات سینه ای در جلو وکشیدگی و ضعف عضلات در پشت می گردد.

در این ناهنجاری چنانچه قوس ناحیه ی پشت بیش از حد طبیعی یعنی 15 تا 20 درجه باشد ناهنجاری تحت عنوان پشت گرد یا کیفوز نامیده می شود .

برآمدگی در پشت جلوه خوبی ندارد گر چه ممکن است این عارضه به کایفوز یا همان گوژپشتی بیانجامد . بد نشستن هنگام مطالعه و یا خیاطی و کارهای دستی و پایین انداختن سر برای مدت طولانی، سر به زیربودن به معنای جلوی پا را نگاه کردن هنگام پیاده روی وانتقال وزن سر و گردن به جلو و خارج از مرکز ثقل بدن در جای خود باعث کشیدگی عضلات راست کننده گردن می شود. افسردگی و عدم تحرک و ثابت ماندن در وضعیت های غلط ازجمله عوامل کمک کننده به این عارضه هستند . دختران خجالتی در دوران بلوغ بعلت عدم آگاهی ازرشد سریع و بروز صفات ثانویه جنسی، در هنگام رشد، سعی در پوشاندن برجستگی سینه های شان، از دیگران دارند. بنابراین بازوان را بطرف جلو چرخانده و سینه ها را بین دو بازو پنهان می کنند. این کار باعث می شودعضلات سینه ای آنها کوتاه شده و عضلات کتف آنها در ناحیه پشت کشیده شوند و پس از چندی بدن این عادت غلط را حفظ کرده و به صورت یک عادت بد حفظ می کنند . در این هنگام با توضیح مسئله و اینکه همه این مسائل طبیعی است نگرانی آنان را بر طرف کرده سپس به انجام حرکات ورزشی مناسب ترغیبشان می کنیم.

علائم ناهنجاری

نوع شدید این بیماری قوز نام دارد که از لباس قابل رویت است .در این ناهجاری بخش کوچکی ازستون مهره ها (در حد فاصل دو تا سه مهره )به صورت زاویه دار بیرون می زند.در نوع خفیف تر این عارضه انحنای جزئی تر است و در سطح کل مهره های پشتی وجود دارد .این ناراحتی که به گوژپشتی برگشت پذیر معروف است، عمدتا باید با وسایل ارزشیابی مطالعه و بررسی شود. کوفتگی و احساس درد در قسمت قفسه ی سینه خصوصا هنگام تلاش و فعالیت جسمانی نیز از علائم ناهنجاری است.

عوامل ایجاد ناهنجاری

با توجه به نوع ناهنجاری عوامل آن نیز متفاوت است .

گوژپشتی برگشت پذیر: بر اثر رعایت نکردن بهداشت حرکتی، بد نشستن،.موقعیت شغلی نامناسب و استفاده از وسایلی مانند میز و صندلی نامناسب در بلند مدت ایجاد می شود . ضعف عضلات را نیز می توان علت این عارضه دانست. افرادی که هر دو این عوامل را با عوامل دیگردارند بیشتردچار صدمه می شوند.این ناهنجاری بیشتر مشکل دختران نوجوان است و غالبا سه الی شش مهره ی ستون فقرات در این ناهنجاری چنین هستند.

گوژپشتی برگشت ناپذیر یا ثابت : که در بخش کوچکی حد فاصل دو تا سه مهره از ستون فقرات ایجاد میشود بیماری محسوب شده و درمان ان نیز به دست پزشک است .

عوارض ناهنجاری

1-شکل ظاهری : در اثر افزایش قوس ناحیه ی پشت، شانه ها و پشت به عقب می روند و گردن و سرجلو می آیند . شکم تا حدودی می افتد و در نتیجه نمای کلی بدن از حالت طبیعی خارج می شود که خود می تواند پیامدهای روانی نامطلوبی داشته باشد .

2-عوارض فیزیولوژیک: حفره ی سینه ای به وسیله ی قوس پشتی و انحنای دنده ها به وجود آمده و امکان فعالیت قلب و دم و بازدم تنفس را تسهیل می کند. در این عارضه به هم خوردن این تعادل باعث محدودیت در این قفسه می شود و در نتیجه امکان فعالیت طبیعی این اندامها با مشکل مواجه می شود . به ویژه زمانی که فرد فعالیت شدیدتری داشته باشد ریه ها دم و بازدم عمیق تر و فضای بیشتری برای فعالیت نیاز دارند . در این افراد محدودیت قفسه ی سینه کاهش ظرفیت قلب و گردش خون را به دنبال دارد و این خود باعث می شود فرد به سرعت خسته شود.

با توجه به این که این ناهنجاری به صورت آرام ادامه پیدا می کند تا زمانی که رشد اسکلت متوقف شود لازم است در شرایط سنینی که رشد بدن سریع است توجه بیشتری به این موضوع شده و طبق دستور پزشک از کرست کمری و یا محافظ استفاده شود .

در پیشگیری این ضایعه عواملی مثل درجه ی ناهنجاری، سن، وضعیت شغلی و توانمندی جسمانی موثر است . چنانچه این ناهنجاری خفیف باشد با حرکات جسمانی قابل پیشگیری و درمان است اما اگر ناهنجاری از نوع ثابت باشد و یا اساسا در اثر بیماری خاص ایجاد شده باشد، باید با پزشک مشورت کرد .

حرکات ورزشی برای اصلاح پشت گرد

در حرکات ورزشی برای اصلاح پشت گرد باید سه هدف عمده ی زیر تامین شود:

1-جنبش پذیری در ستون فقرات به خصوص مهره های پشتی

2-عضلات سینه ای که در نتیجه ی عارضه به شدت منقبض و کوتاه شده اند کشیده و ومنعطف شوند.

3-عضلات ناحیه ی پشتی تقویت شوند .

تمرین 1

در حالت ایستاده با پاهای نیمه باز دست ها را در بالای سر مستقیم نگه دارید و بالاتنه را به سمت راست و چپ خم کنید . چندین مرتبه این حرکت را انجام دهید .تمرین را می توان در حالی که دستها در پشت سر قرار دارد به سمت جلو و عقب نیز انجام داد.

تمرین 2

دست ها را روی وسیله ای متناسب با ارتفاع تهی گاه (میز نرده یا صندلی ) قرار دهید.سپس سعی کنید ناحیه ی بالاتنه خصوصا قفسه ی سینه به سمت پایین قوس داده شود . به حالت اولیه برگردید . حرکت را چندین بار تکرار کنید.

تمرین 3

این تمرین دو نفره به دو صورت نشسته و ایستاده انجام می شود .دو نفر پشت به یکدیگر قرارمی گیرند و دستهای یکدیگر را در حالی که به بالای سر کشیده شده است می گیرند .شروع حرکت به این ترتیب است که یک نفر با خم کردن تنه ی خود نفر دیگر را به پشت خود می کشد .سپس به حالت استراحت برمیگردد و فرد دیگر همین حرکت را تکرار می کند. بهتر است این تمرین ابتدا نشسته و بعد ایستاده انجام شود.

تمرین 4

این تمرین با حرکت دست ها تنوع زیادی دارد .

روی شکم دراز بکشید و در حالی که پاها کاملا کشیده است دست ها را به سمت جلو وبالای سرنگه دارید .دست ها و سینه را به ارامی از روی زمین بلند کنید و دوباره به ارامی به حالت اول برگردید .سعی کنید در اجرای این حرکت پاها روی زمین ثابت باشد .حرکت را تکرار کنید.
-فرد رو به شکم می خوابد و دستها را با پشت کمر به همدیگر قفل می کند و یا در پهلو قرار می دهد و سپس سرو سینه را از زمین بلند می کند و برای چند لحظه در این وضعیت نگه می دارد.
فرد رو به شکم می خوابد یک دست را به سمت بالای سر می برد و دست دیگر را در پهلو قرار می دهد و عمل بالا آوردن سر و سینه را انجام می دهد.
حرکت شماره 2 را با دست دیگر تکرار می کند.
فرد رو به شکم می خوابد ، دستها را پشت سر به یکدیگر قفل می کند و عمل بالا آوردن سر و سینه را انجام می دهد.
فرد روی شکم می خوابد دستها را به صورت باز در امتداد شانه ها (به حالت صلیب) قرار می دهد حال عمل بلند کردن سر و سینه و دستها را انجام می دهد.
فرد روی تخت رو به شکم می خوابد طوری که سر و سینه از تخت آویزان باشد حال ، عمل بلند کردن سر و سینه را انجام می دهد.

تمرین 5