سرطان بیماری لاعلاجی نیست

دکتر شریفه جعفری/

 

سرطان چیست؟ در یک جمله بگوییم، خارج شدن سلول های عضوی از بدن از کنترل و افسارگیسخته شدن آنها، به ایجاد سرطان منجر می شود.

 

وضع طبیعی سلول ها

در حال طبیعی، سلول های بدن دارای نظم و حدود و ثغوری هستند به این معنی که:

– به صورت کاملا مشخص، قابل پیش بینی بوده و به مقدار معینی تکثیر می شوند. البته بعضی سلول ها مثل پوست زود بسرعت تکثیر می شوند و برای همین ما باید زود به زود حمام برویم و بعضی مثل سیستم اعصاب ترمیم می شوند نه تکثیر.

– سلول های هر عضوی سرجای خودشان به فعالیت و انجام وظیفه ای که در آن عضو برعهده دارند، می پردازند و با سایر اعضای بدن هماهنگی کامل دارند.

– سلول های هر عضوی به اعضای دیگر تجاوز نمی کنند.

-سلول های یک عضو وارد جریان خون نشده و مهاجرت نمی کنند.

– سلول های هر عضو سوخت و ساز خود را دارند و احیانا هورمون های بافت خود را ترشح می کنند و به هورمون های دیگر اعضا کاری ندارند.

– سلول های هر عضو خیلی مسائل دیگر خاص عضوی که در آن هستند را رعایت می کنند.

 

سلول عنان گسیخته

سلول سرطانی یک سلول عنان گسیخته است؛ به این معنی که:

– تکثیر بی حساب و کتاب دارد. به سرعت زیاد می شود و با افزایش درجه بدخیمی سرعت تکثیر زیاد می شود.

– وظایف عادی را درست انجام نمی دهد که هیچ، هماهنگی با سلول های دیگر هم ندارد.

– به سرعت به اعضای مجاور دست اندازی می کند و هیچ حریمی را محترم نمی شمارد.

-وارد جریان خون شده و مهاجرت می کند.

– نه تنها وظایف خود را به خوبی انجام نمی دهد، بلکه به کار دیگران هم دخالت می کند و حتی بعضی انواع سلول های سرطانی هورمون های غدد را ترشح می کنند.

 

چرا سرطان به وجود می آید؟

سرطان علت واحدی ندارد.

-بعضی، ویروس ها را مسئول به وجود آمدن سلول های سرطانی می دانند.

-بعضی از دانشمندان تغییرات نامناسب ژنتیکی را دلیل تغییرات سرطانی می دانند.

-بعضی، سوخت و ساز بدن و ایجاد موادی مانند اکسیدان ها را با این بیماری مرتبط می دانند.

-بعضی، مواد و سموم از جمله نیکوتین و موادی که با سیگار وارد بدن می شوند و یا بنزن موجود در هوای آلوده را مسئول می دانند.

-بعضی بیماری ها و حتی بعضی شرایط نامطلوب مثل چاقی بیشتر با سرطان همراه می شوند

-و عوامل متعدد دیگر

واقعیت این است که همه این عوامل جداگانه  یا با هم در ایجاد سرطان دخیل هستند.

 

سیر سرطان چگونه است؟

معمولا مدتی وقت لازم است تا یک کانون سرطانی در بدن ایجاد شود و بعد هم رشد کند و بعد از آن به بافت های اطراف حمله کند. در صورتی که به بافت های اعضای دیگر بدن اعم از دور یا نزدیک حمله کند و آنها را مبتلا کند، در واقع شروع به پخش شدن کرده است. وقتی به اعضای دیگر می رود، متاستاز نامیده می شود. کنترل سرطانی که متاستاز داده سخت تر از وقتی است که فقط کانون اولیه وجود دارد.

 

آیا سرطان قابل پیشگیری است؟

واقعیت این است که سرطان در مراحل مختلف قابل پیشگیری است. سرطان هر عضوی نه تنها انواع مختلف دارد؛ بلکه هر نوع هم، خودش برحسب میزان بدخیمی درجه بندی دارد. بعضی انواع سرطان خیلی سریع رشد می کنند و بعضی دیگر رشد کندتری دارند.

 

اما راه های مهم پیشگیری:

1- در مرحله اول اصلاح روش زندگی است. اجتناب از سیگار که به سرطان های مختلف از جمله ریه و مثانه منجر می شود، استفاده از غذای سالم،جلوگیری از چاقی که در بسیاری از نقاط دنیا از جمله کشور ما رو به افزایش است، افزایش تحرک بدنی، دوری از استرس و اضطراب، دوری از بسیاری از سموم وآلاینده ها و زندگی هرچه طبیعی تر داشتن از کارهای مهمی هستند که همه باید رعایت کنند.

2-در مرحله بعد توجه به غربالگری هایی است که مسئولین بهداشتی توصیه  می کنند. مثلا:

– انجام تست پاپ اسمیر هر شش ماه یک بار (نوع جدیدتر این آزمایش که در بعضی آزمایشگاه ها انجام می شود و بسیار دقیق تر از پاپ اسمیر است) در خانم هایی که ازدواج کرده اند برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم بسیار کارساز بوده است. البته به شرط این که اگر تست از نظر سرطان غیرطبیعی گزارش شود، حتما پیگیری شود. در صورت توصیه پزشک، واکسن برعلیه ویروس HPV که عامل این بیماری است تزریق شود.

-انجام معاینات پستان و بعد از چهل سالگی، ماموگرافی در فواصل معین انجام دهند تا سرطان پستان زودتر شناخته و به موقع درمان شود.

-هنگامی که علامتی غیرعادی را متوجه می شوند، سهل انگاری نکرده و به پزشک مراجعه نمایند.

– سرطان تخمدان یکی دیگر از سرطان های خطرناک در خانم هاست که علائم مبهمی در شکم ایجاد می کند. توجه به این علائم توسط بیمار و همچنین پزشک می تواند جان شخص را نجات دهد.

-بعضی انواع سرطان مثل سرطان دهانه رحم و پستان، چنانچه زود تشخیص داده شوند قابل درمان هستند.

-آزمایشPSA  برای مردان بالای 50 سال به تشخیص سرطان پروستات کمک می کند.

آزمایشات مختلف دیگری وجود دارند که برای تشخیص به موقع سرطان توصیه می شوند.

3- درمان به موقع می تواند از متاستاز جلوگیری کند و در مراحل بعد هم در کنترل علائم و ایجاد شرایط قابل تحمل برای بیمار و اطرافیانش کمک کند.

انتهای متن/