شناخت برخی از قواعد موسیقی

سرویس فرهنگی به دخت/

مهمترین عاملی که به معنای اعم، پایه و اساس جدی در فراگیری موسیقی به شمار می رود “سلفژ” است که از دو قسمت عمده تشکیل می شود. 1- عملی که شامل خواندن و تلفظ نت ها به شکل آوازی و نت خوانی است 2- علمی که شامل شناخت کلیه علامتها و قواعدی است که در طی قرون متمادی به منظور اجرای هر چه دقیق تر موسیقی به تدریج ابداع شده اند تا بتوان شناخت هنری را که واقعیتی درونی است و بیشتر جنبه عاطفی دارد با این علامتها و قواعد به شناخت علمی تبدیل کرد.

.” تئوری موسیقی” قواعد و اصطلاحات موسیقی است و هنرموسیقی ،بیان احساسات به وسیله صداهاست. مهمترین عوامل تشکیل دهنده موسیقی صدا و وزن هستند. صدا نتیجه حرکت ارتعاشی است  که بوسیله گوش احساس می شود. صداهایی که دارای ارتعاشات نا منظم باشند صداهای ” غیر موسیقایی” و آنها که دارای ارتعاشات منظمند صداهای “موسیقایی”هستند. این صداها توسط علاماتی که ” نت” نامیده می شوند، نوشته و اجرا می شوند.

 نت ها بر روی خط حامل یا میان این خطوط قرار می گیرند . خطوط حامل پنج خط افقی و موازی با فواصل معین هستند. این خطوط از پایین به بالا شمارش می شوند. به وسیله این خطوط یازده نت شناسایی می شوند. قرار گرفتن نتها بدین صورت است:پنج نت روی خط، چهار نت در میان خطوط ،  یک نت چسبیده به بالا خط پنج ،و یک نت چسبیده به پایین خط یک. نام هفت نت هم عبارت است از: دو ، ر، می ، فا ، سل ، لا ، سی.

نام و موقعیت صدای نت ها توسط علامتی که ” کلید” نامیده می شوند و ابتدای خط حامل سمت چپ قرار دارد تعیین می شود. کلید عبارتند از : سل ، فا ، دو.

کلید سل معمول ترین کلیدهاست و مبنایش خط دوم از خط حامل است. با کلید سل سنتی که در روی خط دوم حامل قرار دارد سل نامیده می شود و بقیه نت ها به نسبت نت مزبور شناخته می شوند.  نت سازهایی مانند ویلن، فلوت، ابوا، قره نی و دیگر سازهایی که صدای زیر دارند با این کلید نوشته و اجرا می شوند.

کلید فای خط چهارم را کلید باس می نامند که مورد استفاده سازهایی مانند کنترباس، ویلن سل و باسون … می باشد. کلید فای خط سوم کلید باریتون نامیده می شود.

کلید دو خط چهارم کلید تنور، کلید دو خط سوم کلید کنترآلتو و کلید دو خط دوم کلید متو سپراتو و کلید دو خط اول کلید سپرانو نام دارد.

علت وجود کلیدهای مختلف در مویسقی جلوگیری از ازدیاد خطوط اضافه و در نتیجه سهولت در نت خوانی و اجرای قطعات است و ضمنا آشنایی کامل با آنها عمل ” انتقال” نظری را آسان می کند.

هر گاه نت ها از بالا و پایین خط حامل تجاوز کنند با استفاده از خطوط کوچک و موازی با حامل نوشته می شود. مانند نت دو

صدای انسان معمولا به شش طبقه تقسیم می شود که هر یک دارای گستره و کلید مخصوص به خود است. صدای زنان و کودکان سپرانو( صدای زیر) متسو سپرانو ( صدای متوسط) آلتو کنترآلتو ( صدای بم) و صدای مردان تنور( صدای زیر) باریتون( صدای متوسط) باس ( صدای بم) نامیده می شود.

این مبحث ادامه دارد

مریم کیهانی/انتهای متن/