شور حسینی شعورحسینی هم می خواهد
محرم هنگامه ی شور حسینی است که به جان آدمها می افتد، کوچک و بزرگ و زن و مرد هم ندارد. اهالی تبلیغ در این هنگامه، باید شعور را هم به همراه شور به قلب و جان مردم وارد کنند.با چند تنی از عزاداران حسینی که خیمه هایی برای عزا برپا می کنند گفت وگویی داشتیم تا حال وهوای خوب شان را در این روزها وصف کنند و هم با خانم نیکوبرش مدیر امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی :
سرویس فرهنگی به دخت؛ مشکات سخاوتی/
هنوزم که هنوزه،بعد از 20 سال، مراسم عزاداری دهه اول محرم،توی خونمون پر شور تر از هر سال دیگه برپا میشه. 10 روز مونده به محرم، مامان در تکاپوی تهیه لوازم مورد نیازه، از خرید خرما گرفته تا درآوردن پرچمهای سال گذشته از صندوق کوچیک توی کمدش.
داداش هم هر روز بعد از اینکه از سر کار میاد، یه زمانی رو میزاره برای زدن پارچههای سیاه و پرچمهای عزاداری به در و دیوار خونه، تا دوباره خونمون رنگ و بوی محرم بگیره.
اصلا مامان نزدیک محرم که میشه حواسش به ما نیست…نه اینکه به ما بیتوجهی کنه، نه، دلش بدجوری میره صحن و سرای آقا…
گهواره علی اصغر رو از زیر زمین میاره، آروم آروم همینطور که پارچهها رو به دور گهواره میدوزه، لالاییهای دوره کودکیش رو هم زمزمه میکنه…اولین نذریها رو هم خودش به نیت هممون میچسبونه روی پارچههای گهواره…..
مامانم این روزا خیلی دلتنگه…
این حرف های زهره است که روایتی از مراسم محرم است که هر سال در خانه شان برگزار می شود. حرف های خانمهای دیگری که در این ایام مراسم دارند، هم شنیدنی است.
در ایام محرم کمتر عصابی میشم
فرخنده خانم، پیرزن 70 سالهایست که از تاریخچه ی برگزاری مراسم محرم در خانهاش اینطورگفت: «50 سالی میشه که توی خونهم مراسم عزاداری سیدالشهدا رو برگزار میکنم، در واقع بعد از داشتن دو تا بچه تصمیم گرفتم که توی خونهمون مراسم برای محرم بگیرم. اوایل چند تا آقا میومدن و روضه میخوندن، بعد از انقلاب دیگه نیومدن و من با سخنرانهای خانم مراسمم رو ادامه دادم.»
فرخندهخانم در رابطه با برنامهها و نحوه برگزاری مراسم عزاداری هم حرف زد: « از روز اول محرم، طشتگذاری را انجام میدیم و با توجه به اینکه هر روز در کربلا چه اتفاقاتی افتاده، برنامههای خاص اون روز رو داریم، مثلا برای شهادت حضرت قاسم (ع)، چون ایشون در سن ازدواج بودن، خنچه آماده میکنیم، حنا درست میکنیم و… »
او علاقه ی فرزندانش به مشارکت در آمادهسازی منزل برای شروع مراسم عزاداری در محرم را هم اینطور بازگو کرد: «پسرانم سالهاست که برای زدن سیاهیها و پرچمهای عزاداری در اتاقها منو کمک میکنن، اصلا علاقه ی خیلی زیادی به این کار دارن و با شوق فراوون این کارو انجام میدن.»
فرخنده خانم در آخر به این نکته اشاره کرد که: « با وجود اینکه من سعی میکنم همیشه خوشرفتار باشم، اما خاصیت این ماه طوریه که انسان کمتر عصبانی میشه و اگر توی روزهای عادی نتونسته به خشم و عصبانیت خودش غالب بشه، این روزا، ناراحتی و خشم خودش رو کنترل میکنه. از طرفی چون کسانیکه برای شرکت توی مراسم عزاداری به خونهمون میان، مهمان ما نبوده و مهمان ائمه هستن، من، دخترها و عروسهام نهایت احترام رو به همه میگذاریم و با روی باز از همه استقبال میکنیم. همسرم هم با وجود اینکه چند سالیه بیمار شدن، اما در این 50 سال خیلی مشوق و حامی من در برگزاری این مراسم بودن و ما همیشه نسبت به هم مهربون و برای هم احترام زیادی قائل بودیم و هستیم.»
محرم من و خانوادهم رو صبورتر کرده
حاج خانم واعظی، بانوی دیگریست که به گفته ی خودشان 40 سالی میشود که در حسینیه ی منزل شان مراسم سوگواری در ایام محرم برگزار میکنند«حدود 40 سال قبل نذری کردم که ادا شد و بعد از اون هر ساله مراسمی رو برای امام حسین برگزار میکنم. در گذشته با یک کیلو برنج، عدس پلو درست کرده و به افراد محدود توزیع میکردم، ولی خدا رو شکر بعد از گذشت این سالها، یک کیلو برنج نذری من به 200 کیلو رسیده.»
این زن متدین، در رابطه با تغییراتی که در شیوه رفتارها و سبک زندگیش، به واسطه این ایام پیش آمده، گفت: «من به این مساله اعتقاد پیدا کردهام که اگر توسلت به خدا و ائمه باشه و برای اونها خدمتگذاری کنی، رفتارت با دیگران از دختر، عروس، شوهر گرفته تا همسایه و غریبه صبورانهتر میشه و اصلا این امامان رفتن که به ما صبوری رو یاد بدن. من احساس میکنم که خدا و ائمه در هر لحظه با من هستن و من حتی وقت غذا پختن، از خواب بیدار شدن و در خیلی از کارهای روزمره با این بزرگواران زندگی میکنم.»
« مهمترین تاثیری که این روزها بر من و خانوادهام گذاشته، بالا رفتن صبرمون بوده و از طرفی بابرکتشدن روزیمون رو هم، من خیلی به خاطر عنایات و توجهات ائمه میدونم. توسل و توکل به خداوند و ائمه باعث شده که بچههایی خوب، سالم و با تقوا داشته باشم و برای داشتن همه این نعمتها از خدا شاکرم.»
با روی باز از عزاداران حسینی استقبال میکنیم
خانم حسینی هم در یک خانواده مذهبی زندگی میکند و قریب به 50 سال و اندیست که هر ساله در ایام محرم برای زنده نگهداشتن قیام عاشورا، مراسم عزاداری را به پا میکند.
او نیز در رابطه با نقطه آغازین برگزاری این جلسات و حال و هوای خانوادهشان گفت: «من و همسرم، پسرخاله و دخترخاله هستیم، حدود 50 سال قبل والدین ما این مراسم را در خانههای شان برگزار میکردند و بعد از فوت آنها ما این برنامه را ادامه دادیم. فرزندان مان برای تدارک مراسم و برگزاری آن، ما رو خیلی کمک میکنن و از سیاهی زدن گرفته تا پخش نذریها، با ما همکاری زیادی دارن. من و همسرم هم با ذوق و شوق خاصی وسایل مورد نیاز را از شب آماده کرده و هر روز صبح زود حیاط را آب و جارو میزنیم تا میهمانان امام حسین به منزلمون بیان و چون اعتقاد داریم که اینجا قراره مراسم عزاداری حسینی برگزار بشه، علاوه بر درِ باز، سعی میکنیم روی ما هم باز و گشاده باشه.»
او مراسم خاص دیگری که در دهه اول محرم در منزل شان برگزار میکنند را نیز اینچنین توصیف کرد: «در نزدیکی ما کانونی قرآنی – فرهنگی برای بچهها وجود داره که مربیان این مرکز با ما هماهنگ میکنن و یکی از روزها که مراسم رو توی حیاط برگزار میکنیم، دختر و پسرهای زیر 7 سال رو هم میارن تا اونها از نزدیک مراسم عزاداری رو ببینن. به اونها جایزه هم میدیم تا این خاطرات تا زمانیکه بزرگ میشن توی ذهن شون باقی بمونه.»
مبلغان باید مخاطبین را بشناسند
بعد از شنیدن حرفهای دلنشین این خادمان حسینی، به سراغ سرکار خانم نیکو برش، مدیر امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی رفتیم و نگاهشان نسبت به مراسم عزاداری حسینی دراین ایام را جویا شدیم.
وی در این باره اظهار داشت: « طبق گفته امام (ره) این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. پس باید پذیرفت که قیام عاشورا نقطه عطفی در تاریخ بوده که فرهنگ استقامت، مقاومت، شهادت و آزادگی را به جهانیان نشان داده و الگویی عملی برای انسانهاست که بحث انسانیت، شناخت و کمال را به وضوح در خود دارد.بنابراین برای اینکه بتوان محتواهای مناسبی را برای معرفی این الگوی جاودانه تاریخ، به مخاطبان ارائه دهیم، باید علم و توان سخنرانان و میزان تاثیرگذاری آنان را مورد توجه قرار دهیم. هر چقدر کسی که این مسئولیت سنگین را قبول میکند، آگاهیهای لازم را داشته باشد، مخاطبین خود را بهتر بشناسد و شرایط و ویژگیهای زمان خود را بهتر درک کند، با بهترین زبانها میتواند بحثهایی را به مخاطبان ارائه دهد.»
باید مباحث روز مطرح شود
خانم نیکوبرش ادامه می دهد:«شاید یکی از دلایلی که باعث شده پس از 1400 سال هنوز فرهنگ محرم، در بین شیعیان باقی بماند و با وجود بدعتهای دشمنان، هنوز زنده و تازه نگاه داشته شود، باورهای عمیق مردم به قیام عاشورا میباشد. بنابراین تا میتوانیم باید مطالب را با مباحث روز تطبیق دهیم؛ این باعث میشود که تاثیرگذاری ما بیشتر شود. مبلغین ما باید مطالبی را ارائه دهند که مطابق شرایط زمان باشد و اینکه محتوای سخنرانیها چه باشد، به شخص مبلغ یا سخنران و تواناییاش در ارائه مباحث بستگی دارد.»
وی همچنین از فعالیتهای سازمان تبلیغات اسلامی نیز برای پربارتر شدن مباحث ارائه شده توسط مبلغان وسخنرانان گفت: «ما چند سالی است که در ایامی چون محرم «رهتوشههایی» را با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی روز جامعه تهیه میکنیم و تلاش مان براین است که محتواهای خوب و جدیدی در آنها بگنجانیم. این کتابچهها را به مبلغان میسپاریم تا فرهنگ سازی در این ایام را با توجه به شرایط روز انجام دهند.»
پرهیز از دروغ و اغراق
مدیر امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در رابطه با این مساله که در ایام محرم بهتر است سخنرانان مذهبی از به زبان آوردن چه مباحثی دوری کنند، به این نکات اشاره داشت: «اصل مسلم این است که باید از دروغبستن، اغراق و تحریف مسائلی که اتفاق افتاده، پرهیز شود و برای بیان مصادیق دینی و تاریخی باید از خرافههایی که به صورت انحراف درآمده دوری کرد و برای روشنتر شدن این مساله میتوان به کتاب «لؤلؤ و مرجان» آقای محدث نوری و کتاب «حماسه حسینی» استاد مطهری اشاره داشت که امروزه هم میتوان به خوبی از این منابع استفاده کرد. تا جایی که میشود سخنرانان باید عالمانه به مباحث ورود کنند و روشنگری درست داشته باشند. برای اینکه مردم حرفشان را بپذیرند نباید به خرافات و انحرافات دامن بزنند. ما به عنوان مبلغ، معلم یا استاد در برابر حرفی که میزنیم مسئولیم.»
نوع برخورد امام حسین (ع) با خانوادهشان را تبلیغ کنیم
مدیر امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی نظر خود را نسبت به اینکه چه مباحث و چه سرفصلهایی در این روزها باید برای مخاطبان و خصوصا بانوان ارائه شود، اینگونه عنوان کرد: «بحث بیداری اسلامی و اهداف آن از مهمترین مباحثی است که میتوان بسیار خوب به این مساله ورود پیدا کرد. مساله بعدی بیان برخی منکرات است که گاهی این منکرات اینقدر در زندگی ما عجین شده که اصلا یادمان رفته که این عمل جزء منکرات زندگی ماست که شاید اگر بدانیم این منکر است، حتی آن را انجام ندهیم. یک سخنران و مبلغ به عنوان یک پیشرو، میتواند مانند آیینهای نور را به جامعه انعکاس دهد. بنابراین کسی که وارد این عرصه میشود،باید منکرات جامعه را از نظر شرعی و اخلاقی شناخته و بتواند با زبان خوب برای مردم بیان کند تا بتوانیم این منکراتی که ما را از سطح زندگی اسلامی دور کردهاند ، بشناسیم و از آنها دوری کنیم. در واقع یکی از اهداف امام حسین (ع) امر به معروف و نهی از منکر بوده است که اگر بیاییم همین چند مورد را به خوبی اجرا کنیم، کار بسیار بزرگی انجام دادهایم. از طرفی مخاطبان را باید بشناسیم. مثلا اگر مخاطب ما جوانان هستند، باید امر به معروف و نهی از منکر را متناسب با موقعیت و درک آنها و آمیخته با فرهنگ عاشورا بیان کنیم. اگر بانوان مخاطب باشند، نوع برخوردی که امام حسین (ع) با خانواده داشتند را به عنوان شیوهی برخورد اسلامی تبلیغ و معرفی کنیم. همچنین در رابطهای که حضرت زینب (س) با امام حسین (ع) داشتند، تبعیتپذیری و ولایتپذیری موارد بسیار مهمی هستند که سخنرانان و مبلغان ما میتوانند به خوبی به آنها بپردازند.»
/به دخت/
