بانک ها همکاری خوبی نکردند

 به عنوان سؤال نخست درخصوص زمان تشکیل، اهداف تاسیس بنیاد تعاون و توسعه کارآفرینی زنان و جامعه هدف آن توضیح بفرمایید.

اولین مجمع مؤسسين بنیاد تعاون و توسعه کارآفرینی زنان 22 آبان ماه سال 89 برگزار و  آذر ماه همان سال به ثبت رسمی رسید و نخستین شعبه استانی این بنیاد هم در استان خراسان رضوی شكل گرفت و تاکنون در  18 استان دیگر نیز اقدام به تاسیس شعب گرفته شده است.

باید به طور کلی بگویم شاکله تشکیل این بنیاد در واقع این گونه بوده که از آنجا که دستگاه‌ها و NGO های مختلفی در حامعه ایجاد شده که در بحث اشتغال زنان به صورت پراکنده کارهای موازی هم انجام  می دادند و پایگاهی وجود نداشت برای استخراج نتایج به دست آمده جهت برنامه‌ریزی، ما به فکر افتادیم مجموعه‌ای را در قالب یک شخصیت حقوقی ایجاد کنیم و این شخصیت حقوقی بنیاد یک شرکت تعاونی از نوع متعارف بود چرا که ما در بحث قانون، شرکت تعاونی متعارف و شرکت تعاونی سهامی عام داریم و باتوجه به اینکه در ابتدای کار شرایط ایجاد شرکت تعاونی سهامی عام را دارا نبودیم از نوع متعارف استفاده و اساسنامه را با متخصصین بخش تعاون تدوین کردیم و در نهایت نیز منجر به ثبت رسمی این بنیاد شد.

اهداف بنیاد بالغ بر 21 مورد هدف عمده است که این اهداف در قالب دو هدف کلی دوباره مهندسی و طراحی جدید شد. مباحثی که بنیاد به صورت عمده و کلیدی به عنوان اهداف اصلی خود قرار داده است، در راستای تحقق اصول 43 و 44 قانون اساسی و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و سیاست‌های دولت محترم با حفظ کرامت و شان مقام زن و مادر و تحکیم خانواده در حوزه اشتغال بانوان شکل گرفت.

در واقع یکی از اهداف ما حضور گسترده مردمی به ویژه زنان در اقتصاد تولید، توزیع، ارائه خدمات و تقویت مشارکت بخش غیر دولتی، رفع موانع تولید، سرمایه‌گذاری و توسعه کار آفرینی‌ست و همچنین بند سه اهداف ما تأکید دارد بر قابلیت‌های بخش تعاونی در زمینه سازماندهی اشتغال و کارآمدی طرح‌های تولیدی، خدماتی و توزیعی و دیگر حضور داوطلبانه زنان متقاضی اشتغال در حوزه کسب و کار و بخش اقتصادی کشور به منظور گسترش عدالت اجتماعی در جامعه.

در خصوص جامعه هدف این بنیاد باید اضافه کنم در راستای حمایت از کلیه زنان جویای اشتغال کشور به دلیل برخورد با طیف وسیع زنان این قشر را فاز بندی کردیم و سه گروه هدف اولیه شدند.

در واقع ما پس از بررسی‌های فراوان به این نتیجه رسیدیم که اگر بخواهیم کل زنان جامعه را در فاز اول تحت پوشش بگیریم، با یک جامعه بسیار زیادی از زنان روبرو می‌شویم و این احتمال وجود داشت که آن‌گونه که برنامه‌ریزی شده بود خدمت‌رسانی صورت نگیرد. بنابراین ما 3 گروه اصلی از زنان را شامل زنان فارغ‌التحصیل دانشگاهی، زنان سرپرست خانوار و زنان بی‌سرپرست را در اولویت قرار دادیم چراکه معضل بیکاری برای این طبقه از جامعه بسیار شدید است.

با این سه طبقه‌بندی کار را شروع کردیم و در ابتدای کار به دلیل ملی و کشوری‌بودن بنیاد نمی‌توانستیم فقط محدوده کارمان در تهران باشد، به همین خاطر نخستین شعبه بنیاد در استان خراسان رضوی سال 89 ایحاد شد و به تبع آن در 18 استان دیگر هم تا این تاریخ شعب بنیاد در آن‌ها ایجاد شده است.

طی تفاهم‌نامه‌ای که ما با وزارت تعاون سابق منعقد کردیم، بنیاد ایجاد یکصد هزار فرصت شغلی در حوزه زنان را برعهده گرفت و ما به دنبال این مهم اقدام به تاسیس شعب در استان‌های مختلف کشور کردیم در واقع اساسنامه بنیاد این اجازه را به ما می‌دهد که در کل کشور اقدام به ایجاد شعبه کنیم.

این شعب ایجاد شدند و اولین برنامه، تعامل با وزارت کار و امور احتماعی بود که به اعتقاد ما به طور مستقیم و به اعتقاد خودشان به طور غیر مستقیم مسئول اشتغال کشور بودند. در این برنامه نیاز به همکاری تمام دستگاه‌هایی بود که به نوعی در این قضیه دخیل بودند؛ از جمله استانداری‌ها، ادارات تعاون کار و رفاه اجتماعی استانداری‌ها، سازمان فنی و حرفه‌ای، کمیته امداد، بهزیستی و شهرداری ها.

با توجه به اینکه تاکنون 18 شعبه استانی بنیاد در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، تهران، سمنان، مازندران، چهار محال بختیاری، همدان، فارس، کرمانشاه، اصفهان، کردستان، آذربایجان غربی و شرقی، لرستان، گلستان  ایلام و قم تاسیس شده و در حال ارائه خدمات هستند ما با مشکلاتی مواجه شدیم.

در هر حال شعب در استان‌ها راه‌اندازی شد و اطلاعات مربوط به زنان متقاضی کار که در سایت وزارت کار ثبت‌نام کرده بودند به دست ما رسید و با این افراد از طریق شعب تماس گرفته و فراخوان عمومی زده شد.

در این مدت یعنی تقریباً نزدیک سه سال در 18 استانی که بنیاد شعبه دارد، بالغ بر 70 هزار نفر مشاوره چهره به جهر ه شده‌اند و نتیحه و خروجی این مشاوره‌ها و بررسی‌ها به این انجامید که حدود 50 هزار نفر در بخش‌های مختلف مشاوره شغلی شدند و در بخش مشاوره در اشتغال مشاغل خانگی بالغ بر 8 هزار نفر سازماندهی شدند.

همچنین در بخش‌هایی که منجر به تشکیل تعاونی‌ها شد، چیزی حدود 12 هزار نفر بررسی و طرح‌هایشان برای تشکیل تعاونی زنان موردمشاوره قرار گرفت و این تعداد منجر به تشکیل 601 تعاونی زنان تا این لحظه شده است که از این تعداد هم بالغ بر 200 تعاونی ثبت رسمی شده و مابقی در شرف رسمی‌شدن هستند در رشته‌های گوناگون.

در هر حال باید بگویم کارهای خوبی صورت گرفته است، ظرف این مدت کوتاهی که مجموعه شکل گرفته ،بدون ردیف بودجه‌ای و اعتباری، ما توانستیم 15 هزار و 98 شغل مستمر و پایدار برای زنان ایجاد کنیم، جدای از حوزه اشتغال خانگی که به آن اشاره شد.

بنیاد برنامه‌هایی دارد که اگر دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه همکاری لازم را داشته باشند، این آمادگی هست که حداقل برای دو میلیون زن فرصت اشتغال دائم و مستمر را ظرف مدت حداکثر یکسال ایجاد کنیم.

بله ما در حوزه‌های مختلف با مشکلات فراوانی روبه‌رو بودیم که شاید مهم‌ترین و بزرگ‌ترين آن‌ها عدم تعامل مناسب سیستم بانکی با ما بوده است. متاسفانه بانک‌ها ضعیف‌ترین همکاری را با ما داشتند و چرخه و فرآیند سنگینی به منظور اعطای تسهیلات در نظر گرفتند.

ما انتظار داشتیم که تعامل سیستم بانکی با کار جویان بیش از این باشد، زیرا ما قبل از ارائه پرونده هر تعاونی به بانک، از سوی اداره تعاون و کارجو خودمان بررسی‌های لازم را انجام می‌دادیم و در صورتی که مشکلی وجود نداشت، جهت اخذ تسهیلات به اداره تعاون و از آنجا به بانک ارسال می گردید، بنابراین انتظار داشتیم بانک‌ها نیز پرونده‌ها را بدون ايجاد مانع و محدوديت به جریان بیندازند ولی متاسفانه اینگونه نبود و این همکاری به ویژه در استان تهران به مراتب کمتر از سایر استان‌ها بود.

در واقع عدم همکاری بانک‌ها برای دادن اعتبارات حتی اعتبارات بسیار خرد، کار را برای ما دشوار کرد و ما آماری را که صندوق مهر امام رضا (ع) عنوان کرده به عنوان یک شخصیت حقوقی کشوری قبول نداریم .البته در استان مازندران همکاری بسیار خوبی بانک‌ها داشته‌اند، اما در استان‌های دیگر نه و همچنین برخی استانداری‌ها نیز همکاری لازم را با ما نداشته‌اند.

البته همکاری‌هایی وجود داشته و جلساتی با این دستگاه‌ها داشته‌ایم. با توجه به اینکه اکثر زنان بی‌سرپرست و بدسرپرستي که در سازمان بهزیستی پرونده دارند به ما نیز مراجعه می‌کنند. مقرر شد برای جلوگیری از تعداد پرونده‌ها، تعاملی برقرار شود تا بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی و بنیاد تعاون و توسعه کارآفرینی زنان یکی شود و این قشر از زنان از یک پرونده واحد در هر دو مجموعه برخوردار باشند.

همچنین مقرر شد تعاملاتی با سازمان بهزیستی داشته باشیم در راستای توانمندسازی زنان در رشته‌های مختلف مهارتی. همچنین جلساتی نیز با کمیته امداد امام خمینی (ره) داشته‌ایم و امیدواریم تعاملات مناسبی نیز با آنان داشته باشیم.

البته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ما تعاملات بسیار خوبی داشته است اما متأسفانه من گمان می‌کنم به دلیل عدم وجود برنامه لازم در دستور کار وزارتخانه مربوطه، متقاضیان دچار سردرگمی شده و به همین خاطر ما به نوعی خودمان مستقیماً وارد عملیات اجرایی شدیم. با اطلاع‌رسانی‌هایی که صورت گرفت، زنان به ما مراجعه می‌کنند و بزرگ‌ترین سرمایه ما نیز همین اعتماد مردم است.

در واقع باید بگویم بنیاد حالت رهبری‌گری دارد و یکی از اهداف بنیاد تسهیل‌گری تعامل و به نوعی هدایت کارجویان است در مسیری که هم دانش و هم توان کار کردن در آن حوزه را داشته باشند و در نهایت نیز به نتیحه مطلوب در بحث اشتغال که همان کسب درآمد برای خانواده‌شان است، دست یابند.

بنابراین شرایط خاصی برای عضویت در بنیاد دیده شد است. طبق اساسنامه متقاضیان عضویت در بنیاد ملي باید دارای یکی از این 5 شرط کلی باشند؛ 1- عضو هیئت علمی دانشگاه باشند 2- از مدیران زن بازنشسته در بخش‌های مختلف اقتصادی باشند 3- از اعضاء و روسای صنوف باشند 4- مدیریت موفقی داشته باشند و 5- کارآفرینی موفقی داشته باشند.

بنیاد تعاون و توسعه کارآفرینی زنان با توجه به اینکه خط‌‌مشی و خطوط عملیات اجرایی کار را در سطح کشور برنامه‌ریزی می‌کند نیاز دارد که افراد خبره را به عضویت خود درآورد .در شعب هم به همین ترتیب عمل می‌شود. کلیه مسئولان شعب عضو بنیاد ملی هستند و شناسایی نخبگان در سطح استان‌ها همواره در دستور کارشان قرار دارد.

در حال حاضر 125 عضو داریم که رسماً عضویت دارند و نظر وزارت کار و رفاه اجتماعی این است که بنیاد تبدیل به یک تعاونی از نوع سهامی عام شود که برای این امر حداقل 17 هزار عضو باید داشته باشد که ما درصدد هستیم آن را گسترش دهیم. اعضای بنیاد طبق اساسنامه باید حداقل 10 نفر و حداکثر نامحدود باشد.

ما آمادگی داریم که زنان کارجو با اولویت 3 جامعه هدف که پیش از این تشریح شد را پذیرش و سازماندهی کنیم. متقاضیان باید به سایت بنیاد و یا حضوراً به شعب ما مراجعه کنند.

اقداماتی که تا کنون انجام شده برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، دوره‌های مختلف آموزشی، مهارتی و ایجاد کارگاه‌های کوچک و خرد اقتصادی بوده است. البته دوره‌های آموزشی برگزار شده برای ما تا کنون در حد مطلوب و راضی‌کننده نبوده علت آن نیز عدم وجود امکانات لازم است.

اگر امکانات لازم از طریق دستگاه‌های دولتی دراختیار بنیاد قرار می‌گرفت، می‌توانستیم دوره‌های آموزشی خود را گسترش دهیم. اقدام قابل توجهی که در این زمینه انجام شد،‌ امضای تفاهم‌نامه با دانشگاه‌ فنی و حرفه‌ای بود.

براساس این تفاهم‌نامه مقدر شده است فارغ‌التحصیلان زن این دانشگاه به عضویت بنیاد ملی در ‌آیند. این افراد باتوجه به اینکه آموزش‌های مهارتی را در رشته‌های مختلف فرا گرفته‌اند، این قابلیت را دارند که در قالب شرکت‌های تعاونی سازماندهی شوند و به این ترتیب بتوانیم برای تولیداتشان بازاریابی کنیم.

اقدام دیگر بنیاد تأسیس یک مؤسسه فرهنگی- قرآنی در کنار تمامی شعبی‌ست که تا کنون تشکیل شده است. در واقع به دلیل اینکه بنیاد تنها بحث اشتغال زنان را در دستور کار نداشت و ما در بنیاد زن را مهارت نمی‌دهیم و توانمند نمی‌کنیم که در مقابل مردش بایستد و در واقع تلاش می‌کنیم بر خلاف دیدگاه غرب دوشادوش مردخود باشد نه در مقابل آن. تصمیم گرفته شد این افراد را با توجه به ارزش‌های دینی خود پرورش دهیم تا کمک و پشتیبان مرد خود باشند.

به همین منظور در کنار بنیاد یک موسسه فرهنگی – قرآنی هم در دی ماه سال 1391تأسیس کردیم. این موسسه وظیفه دارد در کنار دوره‌های آموزشی و مهارتی برای فعالیت‌های اقتصادی زنان، دوره‌های آموزشی خانواده و فرهنگ قرآنی را در کنار کار خود داشته باشد تا آن فرهنگ غنی و اصیل ایرانی را با ارزش‌هایی که ما در دینمان داریم به زنان یادآوری کند تا با توجه به ارزش‌های دینی وارد عرصه کار شوند.

اقدام دیگری که ما در دستور کار خود داریم این است که در واقع در کل کشور 31 بنیاد وجود دارد که مسئولیتش بر عهده آقایان است و یکی از آن‌ها بنیاد زنان است. تصمیم گرفتیم یک بنیاد مرکزی از بنیادهای سراسر کشور ایجاد کنیم که البته تا کنون اقدامات و جلسات اولیه تشکیل این اتحادیه صورت پدیرفته و بنیاد زنان نیز عضو هیئت مدیره این اتحادیه کشوری بنیاد هاست تا دوشادوش برادران کمک کند تا برنامه اشتغال در سطح حامعه به نحو احسن پیش رود و با ثبت رسمی آن طی ماه های آتی بتواند بازوی مفیدی برای وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی باشد.

به جد به دنبال این مسئله هستیم. اما برای دستیابی به این مهم لازم است که مسئولان از بنیاد حمایت کنند. امیدواریم در سال 92 اوضاع متفاوت از سال جاری باشد و بتوانیم ضمن توسعه شعب در سراسر کشور سازماندهی توسعه اشتغال و کارآفرینی را در بین زنان کشور به نحو مناسب‌تر و مشهودتری انجام دهیم.

/انتهای متن/