شهر آدمهای سنگی بی‌دهان در اردبیل
در حدود ۳۰ کیلومتری مشکین شهر و در شمال غربی روستای پیرازمیان، شهری باستانی یئری قرار گرفته است. شهری که حدود ۴۰۰ هکتار وسعت دارد و چیزی که با قطعیت می‌توان گفت، این است که این شهر ۳۰۰۰ سال قدمت دارد. البته برخی گمانه‌زنی ها بر قدمت ۷هزار ساله این شهر هم هست.
طی دوره‌های مختلفی که عملیات حفاری‌های باستان‌شناسی در این شهر صورت گرفت، بیش از ۳۰۰ مجسمه از زیر خاک بیرون کشیده شد. این مجسمه‌ها از انسان‌هایی شمشیر به دست بودند که دهان نداشتند! ارتفاع این مجسمه‌ها هم از حدود ۳۰ سانتی‌متر تا ۱/۷ متر متغیر است. ولی راز این انسان‌های بی‌دهن چیست؟
تاریخ این شهر نشان می‌دهد حقوق اجتماعی زنان و مردان مساوی بوده تا جایی که حتی سخنگوی آنها یک زن بوده و سنگ افراشت او با دهان در این منطقه موجود است. البته فرضیه‌های مختلفی در مورد دلیل دهان نداشتن این سنگ افراشت‌ها مطرح شده. بعضی‌ها معتقدند حین آیین‌های مذهبی کسی حق حرف زدن نداشته و به همین دلیل هم روی سنگ‌ها تصویر دهان حک نمی‌شده و تنها کسی که حق حرف زدن را داشته فقط سخنگو بوده.
باستان شناسان مختلف دوره‌های زمانی مختلفی را به این شهر نسبت داده‌اند. برخی معتقدند که این شهر مربوط به دوران هخامنشیان است و برخی دیگر هم قدمت آن را پیش از هزاره اول می‌دانند. علت اینکه امکان تخمین دقیقی وجود ندارد، این است که این مجسمه‌ها سنگی هستند و در این منطقه سفال پیدا نشده تا بر اساس آنها بتوانند قدمت را تخمین بزنند.
شواهدی هم از شهر یئری به دست آمده که نشان می‌دهد آنها در آن زمان با منطقه آناتولی و یا منطقه قفقاز تجارت و دادوستد داشته‌اند.
/انتهای متن/
