عفاف و حجاب در آینه “ارتباطات و رسانه ها” چگونه بازنمایی می شود؟

بررسی ابعاد مختلف عفاف و حجاب در جامعه و آثارش در دنیای امروزموضوع  نشست علمی “همایش ملی نگرش علمی کاربردی به عفاف و حجاب” بود که در دانشگاه الزهرا برپا شد.

 

عفت و حجاب در دوران خزان

در ابتدا دکتر محمد باقر خرمشاد معاون فرهنگی اسبق وزارت علوم و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی سخنان خود را در مورد نحوه مواجهه کشور های غربی با عفاف و حجاب اینطور عرضه کرد:

” در ابتدا سوالم این است که چرا عفاف و حجاب در جامعه ما به دوران خزان خود رسیده است؟

در جواب باید بگویم که یکی از بزرگترین علت ها کشورهای غربی و سیاست گذاری های شان بوده است که برای خود و دیگر کشورها چنین وضعیتی را بوجود آورده است.

قطعا غرب در زمینه های صنعتی، خدمت زیادی به جوامع بشری کرده است اما در کنار آن باعث آسیب ها و مشکلات بیشماری هم شده است.”

 

عفت و حجاب فطری است

خرمشاه در ادامه صحبت هایش اضافه کرد:

” به نظر من مهم ترین خیانتی که غرب در مورد جهت دادن به زندگی انسان ها کرده، این بوده که سعی کرده خلاف جهت فطرت و طبیعت انسان ها عمل کند و برای لذت های فردی و زودگذر لذت های کلان پایداری را که بشر برای رسیدن به سعادت به آن نیاز دارد، فدا کند.

یکی از مثال های این خیانت رواج لذت جویی های غیر اخلاقی مثل ارتباطات نا مشروع و انحرافاتی مثل همجنس بازی بوده است.

 رواج بی عفتی و بی حجابی نتیجه سیاست های غرب بوده است. امروزه ما مشاهده می کنیم که موقعیت زنان درهمین تمدن به ظاهر پیشرفته در جایگاهی است که مدام مورد اذیت و آزار جنسی و روانی قرار می گیرند و این تمام زنان موفق از زنان سیاستمدار عضو پارلمان ها تا زنان هنرمند و بازیگر را شامل می شود.

البته من نمی گویم که خود جامعه ما در مشکل عفاف و حجاب بی تقصیر بوده است اما به هر حال تاثیرات جوامع غربی را هم در مورد جامعه خودمان قدرتمند می دانم.

به نظر من ما اگر بخواهیم به سمت جامعه مهدوی برویم باید اول از همه به سمت ارزش هایمان برگردیم. منظور من  بازگشت به سمت سنت های کور و تعصبات ضد علمی نیست منظور بازگشت به سمت ارزش های فطری و طبیعی مان است.

 

عفت در فضای سایبری

پس از آن نشست با بررسی پایان نامه های دکتری سه دانشجو پیرامون عفاف و حجاب در جامعه ما توسط اساتید دانشگاهی ادامه پیدا کرد.

در ابتدا عبدالرسول علم الهدی پایان نامه خود را با عنوان “پدیدارشناسی ارتباط عفیفانه در زندگی سایبری” ارائه کرد.

علم الهدی در ابتدا بحث ظهورنیاز به ارتباط عفیفانه در زندگی سایبری انسان ها را در این فضا عنوان کرد و پس از آن در مورد تحقیقش که شامل مصاحبه با 32 نفر از کسانی بود که برای حد و حدود ارتباط در این فضا ارزش قائل هستند، توضیح داد و نتایج تحقیق خود را به طور مختصر اینطور بیان کرد:

• کاربران می توانند با هویت واقعی خود (البته نه به صورت کامل) در فضای مجازی زندگی کنند. بنا بر این باید از ساخت هویت های دروغینی که می تواند باعث گناه شود، دوری کرد.
• عدم بازنمایی هویت مجازی یا به اشتراک گذاری مطالبی که موجب جلب توجه و جذب کاربران غیر همجنس به شخصیت فرد در شبکه های اجتماعی می شود.

– هویت، فعالیت ها و خصوصیات واقعی کاربر غیر همجنس تجسس نشود.صدا و سیما برنامه ای برای تبلیغ عفاف و حجاب ندارد

سپس محسن شاکری نژاد تحقیق خود را در مورد بررسی رابطه عفاف و محبوبیت نقش در فیلم های سینمایی تلویزیون ارائه داد.

شاکری در ابتدا در مورد عوامل تاثیرگذاربر جامعه یعنی خانواده، گروه های سنی، نظام آموزشی و رسانه ها گفت با تاکید بر این که  در حال حاضر رسانه ها در صدر این تاثیر گذاری هستند.

وی اضافه کرد:

” در این راستا ما 36 فیلم سینمایی و ساخته خود تلویزیون را که از این رسانه ملی پخش شده، با محوریت “محبوبیت زنان در جامعه و نوع پوشش و رفتارشان” بررسی کردیم.

قبل از آن باید بگویم که بیشترین تاثیر را طبق تحقیقات زنانی روی نوجوانان و جوانان دارند که در این فیلم ها شخصیت هایی جوان، تحصیل کرده، با وضعیت مالی بالا و محبوب هستند.

طبق این تحقیق بیشتر شخصیت هایی که در این فیلم ها پوشش کامل و با چادر دارند، در رده زنان میانسال هستند و از نظر تحصیلاتی زنان و دختران با حجاب کامل جایگاه پایین تری دارند و وضعیت مالی این شخصیت ها هم متوسط رو به پایین است و از نظر محبوبیت هم زنان با حجاب درصد محبوبیت پایین تری به خاطر شخصیت پردازی های ضعیف شان در فیلم داشته اند.”

در پایان این مقاله شاکری تاکید کرد:

” متاسفانه تلویزیون به عنوان یک رسانه ملی که هنوز هم طرفداران زیادی دارد، نقش خود را برای تبلیغ عفاف و حجاب به درستی ایفا نکرده است و این مقاله با دلایلی که آورده،  گواه بر این مطلب است.”

 

طبقه حساس فیلمی در مذمت غیرت

بعد از آن حسین سرافراز در مورد مقاله خود با عنوان “سازه حجاب و واسازی آن در سینما” اینطور گفت:

“متاسفانه در سینمای ما بحث حجاب و عفاف آن جایگاهی را که باید داشته باشد، ندارد و کارگردانان هم رویکردهای سلیقه ای و متضادی در رابطه با آن دارند. برای مثال فیلمی مثل ” طبقه حساس ” به کارگردانی کمال تبریزی با مد نظر قرار دادن یک مرد به قول معروف “غیرتی” ولی نه از روی دینداری که بیشتر از روی سنت و تعصب کور، بحث حجاب و عفاف را با عنوان غیرت به چالش می کشد و نتیجه اش هم متاسفانه چندان دلنشین نمی شود.”

/انتهای متن/