جای خالی قانون تغذیه سالم در بوفه مدارس

با شروع سال تحصیلی یکی از دغدغه‌های والدین تغذیه کودکان و نوجوانان است. دانش آموزان ساعات طولانی را در محیط مدرسه بسر می‌برند و تغذیه در این ساعات اهمیت زیادی در رشد این کودکان و نوجوانان دارد که در صورت کوچکترین غفلت چرخه رشد آنها را معیوب و فلج می‌کند. متأسفانه در محیط های آموزشی  ما با غفلت و کم کاری مربیان و مسئولان آموزشی  و حتی والدین در مورد تغذیه دانش آموزان مواجه هستیم بنحوی که اغذیه ای که معمولا دانش آموزان با خود به همراه می‌آورند، از مواد غذایی سالم و مناسب انتخاب نمی شود و یا مواد غذایی که در بوفه مدارس توزیع می‌شود بی کیفیت و ناسالم است.

 تغذیه مناسب در مدارس به چه صورت باید باشد؟ و چه راهکاری به کاهش مشکلات تغذیه ای دانش آموزان کمک می‌کند؟ دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیم درمانی پاسخگوی این پرسش‌ها است.

مدارس ما استاندارد سازی نشده اند

دکتر کوروش جعفریان متخصص تغذیه در باره وضعیت تغذیه دانش آموزان در مدارس گفت:

 در بسیاری از کشورها در خصوص نحوه تغذیه دانش آموزان  در مدارس استانداردسازی صورت می‌گیرد. متأسفانه در کشور ما با اینکه تلاش های زیادی در این باره شده در عمل ناموفق بوده ایم. یکی از دلایل این امر این است که زیرساخت های لازم برای اجرایی کردن استانداردها وجود ندارد. به طوری که بعضا مشاهده می شود منازل مسکونی تبدیل به مدرسه می شوند و مسلم است که این مکان کوچکترین استاندارد لازم را برای تحصیل دانش آموزان ندارد چه برسد به اینکه بوفه و آشپزخانه مناسب داشته باشد. بنابراین اول از همه  نیازمند تعریف قانونی هستیم که بحث استانداردسازی محیط های آموزشی را معنی کند. اگر مقدمات برای نسل جدید فراهم نشود انتظاری از رشد بهینه این نسل نمی توان داشت. در نتیجه این خلا قانونی باید هر چه زودتر حل شود.

جای خالی قانون نظارت بر بوفه مدارس

وی در ادامه افزود:

علاوه بر این در مدارس ما نیروی انسانی ماهر برای استاندارد سازی و تولید غذای مناسب برای دانش آموزان وجود ندارد. افرادی که در حوزه آماده سازی غذای مدارس فعال هستند، کسانی هستند که  سواد تغذیه ای برخورداردارند ودارای مهارت های لازم نیستند. به طور مثال فردی که در بوفه مدرسه کار می کند چون متوجه مضرات سوسیس و کالباس و یا اغذیه مضر دیگر نیست این خوراکی ها را برای دانش آموزان عرضه می کند. ضمن اینکه اغلب این افراد الفبای بهداشتی را نمی‌دانند و منشأ آلودگی و ورود بیماریها به بدن دانش آموزان هستند. در نهایت استانداردهای لازم برای سالم سازی تغذیه دانش آموزی وجود ندارد و درصورتی که استاندارد وجود داشته باشد ولی کنترلی بر اجرایی کردن آنها نیست.

اهمیت وعده صبحانه

این متخصص تغذیه پیرامون اهمیت وعده صبحانه در توان بدنی و رشد ذهنی دانش آموزان بیان کرد:

ما با معضل عدم مصرف صبحانه در دانش آموزان مواجه هستیم. دانش آموزان شبها دیر می خوابند و صبح ها به دشواری از خواب برمی خیزند و اغلب تمایلی به خوردن صبحانه ندارند و این مشکل ساز است. والدین باید آگاه باشند که اگر فرزندان را شبها زودتر به رختخواب بفرستند وصبحها زودتر بیدارکنند و قبل از صبحانه نرمش دهند قطعا احتمال اینکه فرزندان این وعده را مصرف کنند بیشتر است. از طرفی برخی از کودکان به دلیل مشکلات گوارشی قادر به صرف صبحانه نیستند که این موضوع باید بررسی و درمان شود.

همراه داشتن میوه الزامی شود

وی در ادمه در خصوص غذاهای مناسب درتغذیه کودکان ونوجوانان گفت:

اغلب کودکان در وعده های غذایی به اندازه کافی میوه وسبزی استفاده نمی‌کنند. از طرفی روند چاقی در کودکان رو به افزایش است که در آینده منجر به هزینه‌های بالای اقتصادی و اجتماعی خواهد شد . از این لحاظ باید توجه شود مواد غذایی که در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد متناسب با شرایط بدنی آنها باشد به طور نمونه کودکی که ضعیف و لاغر است، نیازمند مصرف مواد پر انرژی و پرکالری است اما عمدتا مشکل کودکان ما اضافه وزن است و این کودکان اغلب تمایل به مصرف غذاهای پرانرژی و هله هوله وفست فود دارند و روز به روز چاق تر می شوند. بنابراین توصیه می شود فرهنگ میوه خوری در مدارس ایجاد شود به این صورت که معلم به دانش آموزان سفارش کند حتما از منزل با خود میوه به همراه بیاورند و این میوه جایگزین مواد غذایی مضر شود.

سر کلاس خوراکی بخور

این متخصص تغذیه ضمن اشاره به این نکته که فرهنگ منع دانش آموزان از مصرف مواد غذایی در کلاسه ای درس فرهنگ غلطی است گفت:

در بسیاری از کشورها این مسأله حل شده است و در کشور ما هم باید این سیستم ایجاد شود و دانش آموزان در کلاس های درسی در خوردن و آشامیدن آزاد باشند. این موضوع تمرکز دانش آموز را بالا می برد وکمک می کند لذت آموزش را بیشتر درک کنند. آزاد گذاشتن کودکان برای تغذیه تنها در زنگ های تفریح کار درستی نیست زیرا معمولا در زنگ های تفریح دانش آموزان دوست دارند انرژی خود را تخلیه کنند و حرکت داشته باشند. مصرف میان وعده های سالم نظیر میوه و سبزی درکلاس های درس که  میان وعده های سالمی هستند باید آزاد باشد وجای خالی آنها در تغذیه کودکان ما دیده می شود.

توت و انجیر را فراموش نکنید

وی افزود:

کودکان مانند آدم بزرگ ها نیستند که چهار ساعت به چهار ساعت گرسنه شوند . کودکان اغلب هر یک ساعت دچار افت قند می شوند خصوصا آن دسته که وزن کم دارند اگر به موقع غذا دریافت نکنند تمرکز خود را از دست می دهند و در ساعت های بعدی دیگر تمایلی به خوردن ندارند. بنابراین در این زمینه باید فرهنگ سازی صورت بگیرد. یکی دیگر از اشتباهات تغذیه ای درکودکان کنار گذاشتن مصرف میوه های خشک نظیر توت و انجیر و.. است که در گذشته مورد استقبال بیشتری بود. عرضه اسنک ها وکیک وکلوچه تمایل کودکان را به مصرف این گروه با ارزش کم کرده است و اعتقاد من این است که نمی توان بچه ها را اجبار به خوردن میوه های خشک کرد و در اشل صنعتی می توان محصولاتی را از میوه های خشک درست کرد که با ذائقه کودکان جور بیاید. مصرف مغزها نظیر پسته، گردو و بادام و فندق در غذای روزانه کودکان بسیار با ارزش بوده و به رشد کودک کمک می کند.

سرانه مصرف لبنیات پایین است

این استاد دانشگاه سرانه مصرف شیر  ولبنیات را در خانواده های ایرانی پایین دانسته و بیان کرد: سرانه مصرف لبنیات در کشور پایین است و یک دلیل آن هجمه تبلیغاتی بر علیه لبنیات از طرف طب سنتی و نگرانی در مورد بهداشت لبنیات است که به این امر دامن زده است و نیازمند اطلاع رسانی است. کارهایی نظیر گنجاندن شیر در میان وعده کودکان در مدارس اقدام مناسبی بوده که باید پایدار باشد. ممکن است خیلی از کودکان تمایلی به خوردن شیر نشان ندهند بنابراین نیازمند جایگزین کردن ماست در تغذیه هستند تا به مصرف لبنیات ترغیب شوند.

ضرورت وجود وعده ناهار در مدارس

وی در خصوص تغذیه کودکانی که وعده ناهار را در مدرسه به سر می برند گفت: در بسیاری از کشورها کارکنان بهداشت وسلامت به صورت متمرکز در داخل مدارس حضور داشته بر سیستم عرضه و تولید غذا نظارت دارند. در مدارس ما یا کودکان غذای ناهار را با خود از منازل همراه می آورند و یا در مدارس وعده ناهار دارند. تعداد کمی از مدارس غیر انتفاعی به این روش وعده ناهار دارند و به نظر من اقدام خوبی است به شرطی که شرایط تولید و تهیه غذای سالم در این مدارس رعایت شود. نکته دیگر این است که ضرورت دارد کودکان را در نحوه انتخاب غذا با توجه به شرایط بدنی آنها آموزش دهیم و در مدارسی که وعده ناهار به کودکان عرضه می شود تنها یک انتخاب غذایی نباشد تا کودک بتواند غذایی را انتخاب کند که با توجه به آموزش هایی که دیده متناسب با شرایط جسمانی او باشد.

/انتهای متن/