چه وقت کودکم یاد می گیرد به توالت برود؟

فریبا علیزاده/

یکی از مسائلی که هر مادری در اوایل تولد فرزندش با آن روبرو می شود، عوض کردن پوشک، ملحفه و کهنه ی کودک است. البته مادر این را می داند که سرانجام کودکش می آموزد که چطور به تنهایی به توالت برود و خود را کثیف نکند؛ اما علی رغم این آگاهی باز هم بسیاری از مادران با مشکل آموزش توالت رفتن به کودک خود مواجهند و نگرانند نحوه ی این آ موزشند .

چه وقت آموزش را شروع کنیم؟

آموزش توالت رفتن، وقتی باید انجام گیرد که بدن کودک از لحاظ فیزیکی آمادگی پذیرش آن را داشته باشد.

در نوزادان ارتباط بین مغز و دستگاه دفعی کامل نیست . بنابراین نوزاد نمی تواند عمل دفع را به طور ارادی کنترل کند. او حتی نمی فهمد که خود را خیس کرده است. پس اول باید به این مرحله از آگاهی برسد ، بعد به فکر آموزش توالت رفتن به او باشیم.

با بالا رفتن سن، توانایی مثانه برای نگهداری ادرار بیشتر شده و همچنین تعداد دفع در روز کمتر  می شود.  در نتیجه کنترل ادرار و مدفوع بیشتر می شود. به طور معمول، مراحل کامل شدن کنترل مدفوع و ادرار بدین صورت انجام می گیرد:  کنترل مدفوع در شب ، کنترل مدفوع در روز، کنترل ادرار در روز، کنترل ادرار در شب .

البته ناگفته نماند، دختران زودتر به کنترل عمل دفع دست می یابند. معمولا کودکان بین دو تا سه  سال آماده ی  پذیرش آموزش کنترل عمل دفع در روز می شوند .

آموزش قدم به قدم

در ابتدا دو لگن ساده و سبک خریداری نمایید:  یکی برای خانه و دیگری جهت خارج از منزل یا سفر. لگن باید ساده باشد تا استفاده و شست و شوی آن راحت بوده و در عین حال کودک آن را نوعی صندلی یا       اسباب بازی به شمار نیاورد.

برخی از والدین برای آموزش توالت رفتن  کودک، پوشک را روزها کنار می گذارند یا اگر آموزش توالت رفتن  مقارن با فصل گرما باشد, همزمان با تشویق کودک به استفاده از لگن ، او را از پوشیدن پوشک معاف می کنند. اما باید بدانند این کار مثمرثمر نخواهد بود و حتی می تواند در روند آموزش ایجاد اشکال نماید؛ زیرا بچه متوجه ضرورت خشک ماندن کهنه یا پوشکش نمی شود و برای کنترل ادرار و مدفوع خود تلاشی نمی کند. بنابراین فقط زمانی که پوشک کودک، شب ها خشک می ماند, از این شیوه استفاده نمایید .

کودک را با استفاده از لگن زیبا و جالب تشویق به دفع نکنید. آگاه باشید که خروج از منزل بدون پوشک و با شورت و شلوار , تشویق مناسب تری است . در ابتدا نداشتن پوشک، بچه ها را کمی هیجان زده می کند و اگر شلوارشان نقش و طرح جذابی داشته باشد، این هیجان افزایش می یابد . اگر فرزندتان در شلوارش ادرار کرد، بلافاصله شلوارش را تعویض نکنید، باید اندکی تامل نمایید تا متوجه شود که خیس بودن شلوار ناراحت کننده بوده و بهتر است چنین اتفاقی نیفتد .

کنار گذاشتن لگن

لگن برای کودک از توالت امن تر است و او با لگن بهتر می تواند  توالت رفتن را فرا گیرد . با این حال زمانی می رسد که فرزندتان قادر است  لگن را کنار بگذارد . البته استفاده از توالت های ایرانی برای بچه ها کمی دشوار است، بنابراین پیش از نشستن، دست کودک را بگیرید تا بتواند تعادلش را حفظ کند .

بهداشت توالت رفتن

آموزش بهداشت توالت رفتن امری ضروریست و باید در کنار آموزش کنترل ادرار و مدفوع، به آن توجه کافی داشته باشید .

فرزندان شما باید یاد بگیرند که پس از هر بار توالت رفتن دست های خود را با صابون بشویند . آموزش شست و شوی بعد از عمل دفع ( طهارت ) را بعد از چهار تا پنج سالگی آغاز نمایید . در این مورد هم به او کمک کنید تا بتواند مهارت کافی را به دست آورد .

چه زمانی کنترل دفع کودک  از دست می رود ؟

گاهی اوقات کودک تان پس از اینکه توالت رفتن را می آموزد ، قادر به کنترل خود نخواهند بود و در شلوارش ادرار یا مدفوع می کند . این موضوع بخصوص وقتی کودک بسیار هیجان زده است، بیشتر اتفاق می افتد، چون او به دنبال هیجان های شدید، تمرکز و کنترل خود را از دست داده و متوجه علایم دفع ادرار یا مدفوع نمی شود.

به خاطر بسپارید در این موارد خود کودک هم متاسف و ناراحت خواهد شد پس موضوع را بیش از حد بزرگ جلوه ندهید. در عین حال آگاه باشید اگر این موضوع را بی اهمیت جلوه دهید یا بیش از حد به آن توجه نمایید، در هر صورت کودک به این نتیجه خواهد رسید که این اتفاق برایش منفعت دارد . پس با موضوع به آرامی و به دور از احساس برخورد کنید .

در این مواقع برای فرزندتان توضیح دهید که گاهی این مسایل پیش می آیند و باید موضوع را به دست فراموشی بسپارد و آن را از خاطر ببرد .

وقتی کودک اطلاع می دهد

در برخی از موارد که بچه ها در کنترل دفع دچار مشکل می شوند، والدین مقصرند ؛ زیرا کودکان احساس دفع را اطلاع داده اند ولی والدین ترجیح داده اند که اندکی بیشتر صبر نمایند . بنابراین هنگامی که کودک ، شما را از احساس دفع مطلع می کند، مسئله را جدی بگیرید و او را به دستشویی ببرید تا خرابکاری های بعدی به وجود نیاید . فراموش نکنید بچه ها قادر به کنترل ادرار و مدفوع خود برای مدتی طولانی نیستند .

گاهی امکان دارد که کودکان به دلیل تنبلی و یا از دست ندادن یک اتفاق یا برنامه ای جالب ، در شلوار خود خرابکاری کنند. در این قبیل موارد باید او را متوجه سازید که چنین مسئله ای قابل قبول نیست . اگر کودک از نیاز به دستشویی رفتن، به عنوان راهی برای تاخیر انداختن کارها استفاده می کند، این حربه را از او بگیرید، یعنی اگر هنگام خروج از منزل ، او تازه به یاد توالت رفتن می افتد، کمی بیش از ترک خانه او را به دستشویی ببرید و سپس از خانه خارج شوید .

ادامه دارد…

/انتهای متن/