“کودکان کار” نمایانگر فاصله طبقاتی و فقر فرهنگی

پروین احمدی، دانشیار گروه مدیریت برنامه ریزی و آموزشی دانشگاه الزهرا:

در بحث درباره پدیده کار کودکان، با کودکانی مواجه هستیم که زمان خود را باید در مدرسه گذرانده و مشغول آموزش و پرورش دیدن باشند تا رشد پیدا کنند و مهارتهای اساسی زندگی را که شامل 4 مهارت اصلی خواندن، نوشتن، حساب کردن و استدلال منطقی را بیاموزند و با مفاهیم قانون و محیط و فضا آشنا شده و قوانین طبیعی و اجتماعی و جامعه پذیری را فراگیرند و جامعه فضا و امکانات مناسب تفریح و بازی و شادی کودکانه متناسب با این سن را برای آنان فراهم کند. اما این کودکان به نوعی بدون گذراندن دوران کودکی و شادی کودکانه متناسب با این سن ناگهان بزرگ شده وگویی کودکی آنان زیر بار و سنگینی کار کشته می شود. بدیهی است که در اثر این پدیده هم جامعه کنونی و هم آینده جامعه از نظر عدم پرورش صحیح نسل آینده متاثر می شود و این سرکوبی استعدادات و فشار زندگی در کودکی، در آینده به صورت واکنش های منفی به جامعه بازگشته و منجر به بزهکاری و مشکلات بسیاری می شود.

در ابعاد گسترده تر نیز، کشوری که از لحاظ توسعه فرهنگی ضعیف باشد از لحاظ سیاسی و بین المللی نیز تحت تاثیر خواهد بود و آینده سازان آن در مقابل بقیه جوامع سربلند نخواهند بود. همانگونه که در سخنان بزرگان نیز به صورت مکرر آمده، کودکان آینده سازان جامعه هستند. ولی حضور کودکان در کارگاه های قالیبافی و یا به عنوان دستفروشان خیابانی، آینده پیش بینی شده برای جامعه ملی و بشری را محقق نخواهد کرد.

غدیر جمال، استاد دانشگاه کویت و فعال در زمینه تربیت کودکان:

متاسفانه پدیده کاركودكان  زیر سن قانونی  امروزه به طور گسترده ای در جهان وبخصوص در جوامع در حال رشد رایج است، كه دليل اصلي آن را مي توان در شرایط اقتصادیدشوار تحميل شده از سوي سیستم های سیاسی سرمایه داری ريشه يابي كرد. فشار اقتصادی اغلب منجر به این می شود که تمام افراد خانواده و فرزندان علاوه بر پدر و مادر در کارهای نامناسب سن و شان خود و گاه غیر قانونی درگیر شوند.

پیامدهای این پدیده بسیار وخیم خواهند بود، چرا که کودک از بی عدالتی و حقارتي كه در معرض آن بوده سرخورده خواهد شد و فرصت گذران مراحل طبیعی دوران کودکی و بازی وتفریح و پرورش استعدادهای خود را نخواهد داشت. بلکه باری بیش از توان جسمی و ذهنی خود را بر دوش خواهد کشید  که او را از  آموزش و پرورش محروم می نماید. علاوه بر این بیشتر محیط های کاری برای کودکان ناسالم و خطرناک هستند و زندگی و پرورش ذهنی وی را تحت تاثیر قرار می دهند. چرا که حضور کودکان در این محیط ها برای مدت زمان طولانی و خصوصا در میان افرادی که از لحاظ سنی و عقلی با وی یکسان نیستندمناسب نیست.
علاوه بر اين کودکان  ممکن است در محیط کار در معرض خشونت و ظلم و ضرب و شتم قرارگيرنى و به خاطر ضعف جسمی و ذهنی در مقابل افراد بالغ نتوانند از خود دفاع كنند، لذا ضروریست که کودکان از درگیر شدن با پدیده اشتغال غیر قانونی محافظت شوند.

طاهره گلستاني بخت، استادیار روانشناسی و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور:

كودكان هر جامعه اي سرمايه هاي باارزش هر جامعه اي هستند. كودكاني كه در فقر و محروميت   اقتصادي، اجتماعي، آموزشي ، فرهنگي و بهداشتي زندگي مي كنند كودكان مطرود و آسيب ديده و آسيب پذيري هستند.

كودكاني كه كودكي نكرده، بزرگ شده اند، در محيط خشن بزرگسالان رشد كرده اند و  فرصت بازي، رشد خلاقيت، تحصيل و حقوق اوليه يك انسان از آنها دريغ شده است جز افزودن آسيبهاي رواني و اجتماعي حاصلي به بار نخواهند آورد.  كودكاني كه در آينده والديني با رنجها و آلام روحي و رواني شديد ، فاقد مهارتهاي والدي و آسيب ديده هستند و فرزنداني به مراتب مشكل دارتر از خود را پرورش ميدهند. كودكان كار نمايانگر فاصله طبقاتي ، فقر فرهنگي و اقتصادي گسترده و ناكارآمدي سيستم هاي دولتي در كاهش اين معضل هستند.

فضه سادات حسینی، دکترای حقوق از دانشگاه امام صادق (ع):         

حضور کودکان کار در جامعه آسیب های متعددی را ار جمله آسیب های روحی، جسمی به دنبال دارد. از جمله آسیب های روحی این پدیده می توان به دوری کودکان کار از گروه همسالان خود و فضای نشاط کودکی و خانواده اشاره کرد. علاوه براین این پدیده باعث زشت شدن چهره شهر و جامعه می شوند و گسترش آن آسیب های اجتماعی و بزهکاری در پی خواهد داشت چرا که این کودکان خودخواسته یا ناخواسته وارد گروه های بزهکاری، سرقت و باندهای مواد مخدر می شوند که در پی آن به خود و جامعه آسیب می زنند. کودکان کار به دلیل ضعف در جامعه پذیری و دفاع از خود ممکن است در معرض انواع باندهای سودجو و مورد سواستفاده های گوناگون قرار گیرند که در این صورت عهلاوه بر آسیب دیدن عامل  آسیب اجتماعی نیز خواهند بود. کودکان سرمایه اجتماعی هر جامعه ای می باشند که در صورت تعلیم و تربیت صحیح می توانند نیرویی مفید برای جامعه باشند. درگیری کودکان در پدیده اشتغال زود هنگام این ذخیره نیروی جامعه را تضعیف خواهد کرد.

فاطمه موسوی، کارشناس امور زن و خانواده:

کار کودکان نتایج منفی بسياری در جوامع بشری دارد، چرا که اولا باعث می شود کودک  از دامان امن و پرمهر خانواده و مادر دور شود و به دور از این محیط قادر نخواهد بود که خلاقیت و استعدادهای خود را پرورش دادخ و اعتماد به نفس خود را از دست دهد. علاوه بر این کودکان کار غالبا دچار خشم  نسبت به جامعه خود، و نفرت و كينه نسبت به  کودکان همسال خوى خواهنى شد.

دوما دوری کودک از محیط آموزش و پرورش در طولانی مدت منجر به جامعه ای جاهل و ناآگاه خواهد شد كه در معرض افکار منفی و جهل و خرافات خواهد بود و از توسعه وپیشرفت دور خواهد ماند.

  سوما كار کودکان پدیده شوم فقر را در جامعه افزایش  خواهد داد چرا که منابع انسانی لازم برای توسعه اقتصادی و فرهنگی را با درگیری در کارکودکان کاهش می دهد.

 چهارما رواج این پدیده منجر به ظهور جامعه اى  نادان و بي تفاوت در برابر ظلم و بی عدالتی و تسلیم در برابر دیکتاتوری خواهد شد که در نهایت جامعه ای عقب مانده و به دور از خلاقیت و پیشرفت و به تبع آن آرامش و امنیت و ثبات را در پی خواهد داشت.

—————–

منبع: اتحادیه جهانی زنان مسلمان

[1] معرفی اتحادیه جهانی زنان مسلمان:

با توجه به نیاز جهان به حضور زنان و ضرورت هماهنگی و همفکری و یکپارچگی آنها، و از سوی دیگر با توجه به مشکلات منطقه ای جهان اسلام در خصوص زنان و کودکان،  اتحادیه جهانی زنان مسلمان برای همفکری، هم قدمی و اقدامات مناسب زنان در تاریخ شهریور 1392توسط جمعی از زنان نخبه و فعال از داخل و خارج از کشور تشکیل گردید. از آنجا که اتحادیه، نقش جهانی زنان را مورد نظر دارد، اعضای آن از میان زنان تقریبی شیعه و سنی سراسر جهان اعم از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی انتخاب شده اند. “اتحادیه جهانی زنان مسلمان” نهادی است جهانی، غیردولتی و غیرانتفاعی که به منظور افزایش ارتباط و تقویت مشارکت زنان مسلمان در جهت صلح جهانی عمل می نماید.