خاکی که زمین گیرت می کند

سمیه سمیعی/

این روزها و به ویژه تعطیلات نوروز خیلی ها با اتوبوس هایی مواجه می شوند که پر شده اند از جمعیت. اين جمعيت كه از نسل‌هاي مختلف تشكيل شده براي شنيدن و ديدن خاطرات و آثار و نشانه‌هايي مي‌روند كه در سال‌هاي جنگ تحميلي در بخشي از خاك سرزمين شان به جاي مانده است.

راهیان نور چطور شکل گرفت
پس از پایان جنگ تحمیلی بسیجیان، رزمندگان و خانواده های معظم شهدا و دیگر اقشار جامعه در ایام مختلف سال به خصوص در سالروز عملیات‌های فتح آفرین برای تجدید خاطرات و بیعت یه مناطق عملیاتی غرب و جنوب عزیمت می‌کردند تا اینکه پیشنهاد طرح راهیان سرزمین نور در سال 1377 توسط معاونت پرورشی نیروی مقاومت بسیج مطرح شد. در نوروز سال 1378 مقام معظم رهبری با اقدام نمادین و پر معنا با حضور در محراب رزمندگان و شهیدان شلمچه نقطه عطفی را در راستای توجه به نظام ارزشی و حماسی ایثارگران به ویژه ارزش‌ های متوالی و انسا‌ن ساز دوران دفاع مقدس ایجاد نمودند و بعد از گذشت سال ها 20 اسفندماه نیز در تقویم ما به عنوان روز ملی راهیان نور ثبت گردید.
پس ازآن ستاد راهیان نور نیز با مسئولیت سیاست ‌گذاری، برنامه‌ ریزی، هماهنگی، حمایت و پشتیبانی از اردوهای راهیان نور در ستاد مشترک سپاه و نیروی مقاومت بسیج راه ‌اندازی شد و فعالیت خود را آغاز کرد اما به تدریج به دلیل استقبال زیاد مردم نهادها و سازمان های مختلفی اقدام به راه اندازی سفرهای کاروانی در قالب راهیان نور کردند از جمله دانشگاه ها، شهرداری،مدارس.

حداقل یک بار باید رفت
خانم سخاوتی 29 ساله تا مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده است. او که سفر به راهیان نور را سه بار تا کنون تجربه کرده است می گوید: «من هر سه بار را در دوران دانشجویی همراه با گروه دانشجویان رفته ام. یکی از مهم ترین دلایلم برای رفتن به این سفر در دوران دانشجویی همراه شدن با گروهی بود که عازم این سفر شده بودند؛ گروهی که بچه مذهبی و خیلی فعال بودند. به هر حال گروه و سفر خوبی بود و فکر می کنم حال و هوای آن سفر را تنها با رفتن است که می توانی درک کنی.»
به گفته ی این بانوی جوان؛ « رفتن به این سفر برای حداقل یکب ار هم که شده می ارزد. من سه بار عازم شدم و هر سه بار هم نگاه و شناختم کامل تر شد. ببینید شرایط این سفر شرایط متفاوتی ست از نظر اسکان، تغذیه، ساعت خواب و استراحت. نمی توان به این سفر نگاه تفریحی داشت یا حداقل صرفاً نگاهت تفریحی و برای گذران وقت باشد، در واقع اگر نگاهت معنوی نباشد ممکن است که سخت بگذرد حداقل روزهای اول. به عقیده ی من باید هدفت را خوب تعریف کرده باشی. من خودم را از نظر معنوی تا حدودی آماده کرده بودم به همین خاطر شاید شرایطی را که در یک موقعیت دیگر نتوانم تحمل کنم به راحتی در این سفر تحمل می کردم می شود گفت آستانه تحملم در این سفر خیلی بیش تر شد و الآن با سفرهای گروهی و شرایط سخت بهتر می توانم کنار بیایم. خودم را از قبل آماده کرده بودم و گروه هم به من انرژی می داد از طریق صحبت هایی که می شد، حلقه هایی که تشکیل داده بودیم، آن حال و هوا انرژی من را چند برابر می کرد. زمانی هم که برگشتم تا مدت ها آن حس و انرژی همراه من بود و هنوز هم با اینکه چند سالی می گذرد یاد آوری آن دوران جزء خاطره خوش چیز دیگری برای من ندارد.»
خانم سخاوتی ادامه می دهد:« اما من توصیه می کنم افرادی که تا کنون به این سفر نرفته اند یکبار آن را تجربه کنند نیاز به آمادگی زیادی ندارد اما نباید خیلی هم به اصطلاح صفرکیلومتر بود و تنها برای تفریح و سرگرمی به این سفر رفت. به هر حال باید به یک حسی برسی که گویی قرار است در تو چیزی تقویت شود. اگر به دنبال هدف بلند مدتی و می خواهی که در تو اثرگذار باشد و به میهن و خاک و ایرانی بودنت بیشتر افتخار کنی سفر خوبی می تواند باشد.»

دوکوهه … دوکوهه
خانم عباس زاده نیز حضور در مناطق جنوب کشور را در دوران دانشجویی خود تجربه کرده است و با اینکه سال ها از آن زمان می گذرد اما تنها خاطره خوش است که از آن دوران به یاد می آورد. به گفته ی وی: « اولین باری که این سفر را تجربه کردم تنها برای آشنایی بود چراکه تعریف های زیادی در مورد کاروان راهیان نور شنیده بودم و مشتاق بودم ان را تجربه کنم. اما خب سفر اول باعث شد که باز هم سفر به راهیان نور را انتخاب کنم. شرایط خاصی که آنجا حاکم است، راویانی که از اتفاقات گوشه گوشه آن مناطق تعریف می کنند و حال و هوای آنجا واقعاً خیلی تأثیر گذار است. از هر قشر و فرهنگی که باشی کافیه به آنجا بروی، من فکر می کنم لازم نیست حتماً تیپ مذهبی باشی حتماً کسانی که رفته اند حرف های من را تأیید می کنند. برای من که سفر خاطره انگیزی بود با تمام سختی هایی که داشت.»
وی ادامه داد: « در واقع گرچه آنجا در نگاه اول تنها یک منطقه ی بیابانی، خشک و با چند تا تانک و توپ و تفنگ است اما آن جو معنوی که آنجا حاکم است خیلی روی آدم اثر می گذارد.همان طور که گفتم به ویژه وقتی راوی ها از اتفاقاتی که در آن محوطه و منطقه عملیاتی رخ داده حرف می زنند آن فضا بیش تر برای تو قابل مأنوس و جذاب می شود. به عقیده من ارزش یکبار رفتن را دارد. شرایط ایده الی نیست شاید در ابتدا برای هدف خاصی به این سفر نروی و دنبال چیز خاصی نباشی اما وقتی مدتی را در آنجا می گذرانی کلی دغدغه فکری برای تو ایجاد می شود آنقدر که تو سختی ها را فراموش می کنی.»
از او در مورد مناطقی که در خاطرش بیش تر مانده است می پرسم و او می گوید: « دوکوهه که می روی تنها یک پادگانی ست که سکوت مطلق در آنجا جاری است، البته یک حسینیه هم دارد. وقتی در آن محیط قرار می گیری و به تو می گویند که زمانی این مکان مملو از جوان هایی بوده که برای رفتن به جنگ آماده می شدند سکوت آنجا دیوانه ات می کند. برای من همیشه دوکوهه عجیب و اثرگذار بوده است. البته هر فردی منطقه ای را جاذب می داند، بعضی ها شلمچه و بعضی ها فکه را عجیب می دانند به هر حال هر کدام از این مناطق روزی زیر پای رزمندگان ما بوده و حتی هنوز هم گاهی استخوان های ریزی را می بینی که تو را به فکر فرو می برد. گرچه این سفر سختی هایی را دارد اما به عقیده من قشنگی این سفر به تحمل سختی هایش است تا حداقل ما ذره ای از سختی های آن دوران را درک کنیم.»

شلمچه، نقطه عطف زندگی ام شد
دختر جوان و پرشوری به نظر می رسد تنها 23 سال سن دارد و دانشجوی ترم آخر رشته گرافیک است او که سفر به راهیان نور و شلمچه را نقطه عطف زندگی اش می داند در خصوص این سفر می گوید: «اردویی که فقط سه روز بود اما به اندازه یک عمر تجربه، ایمان و انگیزه را در من ایجاد کرد. راستش را بخواهی در ابتدا قصدم از سفر خوشگذرانی بود گفتم با بچه های دانشگاه می رویم کلی خوش می گذرد اما زمانی که به شلمچه رسیدیم این باور در من شکسته شد. زمانی که چشم به این دنیا باز کردم نه خبر از جنگ داشتم، نه خبر از جبهه و شلمچه، نه می دانستم شهید چیست و نه می دانستم شهادت چه رنگ و بویی دارد بی اطلاع از همه چیز و همه کس آرام زندگی می کردم. به دانشگاه می رفتم و روزهای دل انگیز عمرم را در بی خبری در کنار خانواده و دوستانم می گذراندم تا اینکه به این اردو رفتم. جایی بنام شلمچه که به راستی نام«کربلای ایران» برازنده آن است. وقتی با خودم به آن شهدایی که در این جنگ کشته شده اند فکر می کنم برای خودم تاسف می خورم و می گویم آنان جوانی کرده اند و ما هم جوانی می کنیم ؟!»

همه می آیند با تیپ های مختلف
خانم حسینی مسئول پایگاه بسیج یکی از مساجد غرب تهران است که نزدیک به 10 سال است که در ایام خاصی از سال از افراد آن منطقه و محله برای اعزام به سفر راهیان نور ثبت نام می کند.
از او در خصوص شرایط ثبت نام و افرادی که متقاضی این سفرند سؤال می کنم و او می گوید: « اوایل قشر مذهبی مسجدمان بیش تر خواهان این بود که حتی شده یک اتوبوس را به راهیان نور اعزام کنیم و دو سه سال اول به همین نحو گذشت اما به تدریج زمانی که اعلام می کردیم برای راهیان نور ثبت نام خواهیم کرد اقشار مختلف با تیپ های مختلف برای ثبت نام مراجعه می کردند که شاید برای عده ای از ما مسجدی ها قدری عجیب بود. شاید به این خاطر که فکر می کردیم این سفر فقط مختص ما ست اما بعدها با نتایجی که این سفر برای برخی از افراد داشت حداقل من یک نفر مطمئن شدم که نگاه من به راهیان نور نگاه درستی نبوده است.»
به گفته ی این مسئول: « خدا را شکر طی این چند سال سفر به مناطق جنگی و عملیاتی کشورمان روز به روز آسان تر می شود و دیگر نباید حتماً منتظر اعلام مسجد محله تان باشید. اگر دانشجو باشی دانشگاه ها، اگر هیئت داشته باشید از طریق ثبت نام در ستاد راهیان نور شهید صیاد شیرازی اگر به شهرداری مناطق مختلف تهران نزدیک باشید حضور در این شهرداری ها و حتی ثبت نام از طریق سایت باغ موزه دفاع مقدس همگی راه را برای حضور در این مناطق برای شما هموار کرده است. به هر حال به تازگی شرایط سفر به صورت انفرادی و خانوادگی نیز محیا شده و باز هم کافیه تنها با ستاد مرکزی تماس گرفته شود و ثبت نام انجام بگیرد. به عقیده من تمام این موارد نشان می دهد که چقدر استقبال از این سفر هر سال بیش تر می شود و چقدر خانواده ها مشتاق اند که حتی با خودروی شخصی خود این مسافت طولانی را طی کنند تا همراه یکدیگر این تجربه را کسب کنند.»

دعوت شده‌ایم كه معنای زندگی را بفهمیم
حسینی ادامه داد: « اعزام به مناطق عملياتي جنوب كشور در قالب كاروان‌هاي راهيان‌نور از ابتداي اسفندماه شروع می شود و تا ۱۵ فروردين ماه نیز ادامه خواهد داشت. درواقع فرصت چندانی برای ثبت نام باقی نمانده و من امیدوارم تمام کسانی که علاقمند به حضور در این سفر هستند بتوانند این فرصت ناب را از دست ندهند. گرچه با وجود اینکه سال ها از برگزاری کاروران راهیان نور می گذرد و هنوز هم ما با مشکلاتی در اسکان و تغذیه افراد مواجه هستیم اما مردم ما به خصوص جوان ها نشان دادند که با جان و دل حاضرند راهی این سفر شوند.»
وی همچنین در خصوص اهداف راه اندازی کاروان راهیان نور بیان داشت: « اگر قدری عمیق تر فکر کنیم متوجه می شویم که مطمئناً رفتن به این سفر تنها برای این خاطر نیست كه یادی از آن مردان عاشق كنیم و یا اینكه چند روزی را خوش بگذرانیم و برگردیم و بعد از مدتی نیز فراموش كنیم و یا چند ماهی با شهدا زندگی كنیم؟ اگر هدف دعوت، فقط در این خلاصه شود كه بسیار كم است. بعید است ما را دعوت كنند برای مدتی خوب بودن، هدفی والا در كار است. دعوت شده‌ایم كه معنای زندگی را بفهمیم، بدانیم كه چگونه باید زندگی کرد، معنای لذت و عشق را درك كنیم و با آن ادامه حیات دهیم. بدانیم اگر تا به حال زندگی زیبا نداشته‌ایم، چطور می‌شود زیبایش كرد و چطور می‌شود به هر كاری رنگ خدایی داد.»

/انتهای متن/