یک میزگرد اینترنتی درمورد ازدواج اینترنتی
ازدواج اینترنتی خوب است یا بد؟ اینکه آمار ازدواج را می توان با همین نوع ازدواج هم بالا برد، درست، اما آیا آمار طلاق هم بالا نمی رود؟ یک میزگرد اینترنتی گذاشتیم برای بررسی موضوع ازدواج اینترنتی. شما هم می توانید در آن شرکت کنید.
سرویس اجتماعی به دخت؛مشکات سخاوتی/
“یادش بخیر؛ قبلنا می‌نشستیم کنار بی بی، اونم واسمون از اتفاقاتی که توی زندگی گذشتشون افتاده بود می‌گفت، بعدشم داد می‌زد سرمون که باز منو از خوندن نماز اول وقت غافل کردین، ما هم کلی می‌زدیم زیر خنده و می‌رفتیم…..
بی بی می‌گفت، برا ازدواج دایی و زن دایی کلی دردسر کشیدن، تقریبا یک سالی پی زن دایی بودن چون مثل این که بعد از کلی اومدن و رفتنو پیغامو پسغام و خلاصه کلی ناز و ادای زن دایی و خانوادش، بالاخره قبول کردن که این دو نفر سر سفره عقد بشینن….
یه دفعه‌ای بی بی سرشو کرد سمت قاب عکس آقا جون، یه نفس عمیق کشید و شروع کرد ماجرای ازدواج خودش رو گفتن؛
یادمه اون زمونا دختر و پسر تا سر سفره عقد اصلا همو نمی‌دیدن چه برسه به این که قبلش بخوان کلی با هم حرف بزنن و نظرات همو بدونن. منو شوهرمم نه تنها همو ندیده بودیم، تازه چند وقت بعد عروسیمونم همدیگرو به زور با اسم کوچیک صدا می‌زدیم ولی ماشالا جوونای الان خودشون می‌بُرنو می‌دوزن، تازه این خانواده‌هان که باید باهاشون راه بیان…..
گاهی یاد حرفای بی بی خدا بیامرز که می‌افتم خندم می‌گیره، آخه شکل خواستگاری و ازدواج جوونای این دوره واقعا در حال تغییره، یعنی گاهی شکل روابط شون غیر از این که محرمانه و بدون کنترل خانواده است، بلکه تا مدت‌ها غیر حضوریه و جدیدا توی یه فضای غیر واقعی هم شکل می‌گیره!”
اینها حرف های مامانم بود که نسبت به خیلی از هم نسلی هایش روشن تر است و وقتی نظرش را در مورد ازدواج اینترنتی پرسیدم، گفت.
اما برای این که ابعاد مسئله‌ی «ازدواج‌های اینترنتی» را بهتر ببینیم، سراغ چند خانمی رفتیم که با فضاهای مجازی ارتباط دارند.
در ازدواج‌های اینترنتی، دروغ و تقلب زیاد است
حنانه.ز 28 ساله : «ازدواجي كه خانواده ها در آن دخالت داشته باشند يعني خانواده ها همديگر را بشناسند و از نظر فرهنگي اجتماعي مشكلي نداشته باشند، بهترین نوع ازدواجه.»
این دختر خانم که در رشته جامعه‌شناسی هم تحصیلات دارد ادامه داد:
«ازدواج‌هایی که توی فضای اینترنتی شکل می‌گیره، دروغ و تقلب زياده توش و فرصت مناسبي براي شناخت طرفين بوجود نمياره و دلیل افزایش این شکل ازدواج‌ها گسترش شبكه‌هاي اجتماعي مانند فيس‌بوك، عدم وجود شرايط مناسب براي شناخت يكديگر در محيط‌هاي عمومي مثل دانشگاه‌ها كه تفكيك جنسيتي هم شد و محدوديت‌هاي موجود در جامعه است. البته لازم به ذكره كه 80 درصد ازدواج‌ها در امريكا به اين صورته اما اين‌جا ايرانه و افراد سعي در تقلب دارن و صادق نيستن.»
دخترها صدمه بیشتری می‌بینند
حنانه افزایش این نوع ازدواج‌ها را در افزایش آمار ازدواج موثر دانست اما افزود:
« طلاق نیز در این شکل ازدواج‌ها رو به افزایشه، مسلما دخترها در اين‌گونه روابط صدمه بيشتري مي‌خورن و از طرفی عدم نظارت خانواده‌ها مهم‌ترين آسيب اين نوع روابطه.»
هم‌چنین این دختر خانم تحصیلکرده گفت: «به روابطی که در فضای مجازیشکل می‌گیره فقط به منظور تفريح و سرگرمی باید نگاه کرد و نبايد جدي گرفته بشه.»
ازدواج سنتی – مدرن بهتر است
لیلا هم دختر22 ساله‌ایست که بهترین نوع ازدواج را این‌گونه دانست: «به نظرمن بهترین نوع ازدواج، ازدواجیه که بر مبنای شناخت آگاهانه دو طرف شکل بگیره.شاید بتونیم اسمشو بذاریم یه جور ازدواج سنتی-مدرن، یعنی بین معیارهای سنتی و مدرن. یعنی نه کاملا سنتی و نه کاملا مدرن که معمولا در آن نقش خانواده ها خیلی کم رنگه.»
این دختر خانم مجرد ضمن اینکه نگاه مثبتی به ازدواج‌های اینترنتی نداشت، گفت: «این شکل ازدواج‌ها خیلی منطقی نیستن. چرا که در فضای مجازی هویت اصلی افراد پنهانه و افراد بر اساس یک اصل روان شناسی تمایل دارند خودشون رو بهتر از اون‌چه که هستند نشون بدن و خود حقیقی‌شون رو کتمان کنندو این بزرگترین خطر برای ازدواجه!»
آنطور که «می‌خواهند باشند» نه آنطور که «هستند»
لیلا که در رشته علوم ارتباطات تحصیل کرده، گسترش وسایل ارتباط جمعی جدید، آزادی بیانی که این نوع وسایل به جوانان می‌دهد و اینکه آنها در این فضا حضور دارند آن طور که «می خواهند باشند » ، نه آنطور که «هستند»، را دلایلی برای افزایش ازدواج‌های این‌چنینی عنوان کرد.
او گفت: «به نظرم افزایش آمار ازدواج خیلی مهم نیست. اینکه این ازدواج‌ها تا چه حدی موفق هستند و منجر به طلاق نمیشن مهم‌تره. چرا که بزرگترین آسیب اینه که دو طرف خود حقیقی هم رو نمی‌بینن و به خود رویایی و آرمانی هم دل می‌بندن و وقتی با واقعیت رو بهرو میشن، ضربه میخورن. معمولا ضریب اعتماد به محیط‌های اینترنتی و مخصوصا سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی دوست‌یابی خیلی کمه!در این ازدواج نه تنها دو طرف باهم ارتباط کامل قبل از ازدواج (که لازمه ی شناخت هست) رو تجربه نکردن، خانواده‌ها هم که در فرهنگ و عرف ما نقش مهمی در ازدواج دارند هم بسیار کم رنگ و بی‌اهمیت جلوه داده میشن.»
لیلا هم‌چنین در رابطه با اینکه کدامیک از طرفین ازدواج اینترنتی آسیب بیشتری می‌بیند گفت: «میزان ضربه خوردن بستگی به این داره که طرفت چقدر خودش رو در دنیای مجازی ازتو مخفی کرده باشه.هر چقدر اختلاف واقعیت و دنیای مجازی بیشتر باشه قاعدتا ضربه بیشتر میشه و فرقی نداره دختر باشی یا پسر. اما از نظر عرفی و فرهنگی که خاص جامعه ایرانیه اگر بخواهیم نگاه کنیم شاید دخترها آسیب‌پذیرتر باشن.»
تحت کنترل خانواده نبودن، یک دلیل گرایش
این دختر جوان درباره نقاط قوت این ازدواج‌ها اضافه کرد: «شاید یکی از نقاط قوت، راحتی در ارتباط دختر و پسر باشه. اینکه کسی اون‌ها رو نمی‌بینه که بخواد سرزنش شون کنه و اون‌ها می‌تونن در هر وقت و هر جا و به هر میزانی که میخوان باهم در ارتباط باشن. شاید این تحت کنترل خانواده نبودن انگیزه ای میشه برای جلب جوونا به این محیط‌ها و این نوع دوستی‌ها که در نهایت گاهی منجر به ازدواج میشه.”
مریم.ک بانوی 31 ساله ایست که چند سال است با فضای مجازی و اینترنت سر و کار دارد و به نوعی فعال مجازیست.
او گفت: «قطعا ازدواج اینترنتی و ازدواج‌هایی که دوستی قبلی و طولانی مدت قبلش بوده بهترین نیستن حتی خوب هم نیستن، ازدواجی که آشنایی کم سابقه همراه با رعایت حدود و شأن طرفین وجود داشته باشه، اما مراحل سنتی خواستگاری و … و احترام و رضایت خانواده‌ها را هم با خود داشته باشه به نظر من بهترین شکل ازدواجه.»
اینترنت می‌تواند راهی برای آشنایی باشد
او در این رابطه افزود :«اینترنت هم می‌تواند راهی برای آشنایی باشد، اما اگر اینترنت محملی برای آشنایی زوج‌های کم سن و سال، بدون تجربه، بدون رضایت خانواده‌ها و … باشد، قطعا پایانی به جز شکست ندارد. آدم‌ها وقتی با هم در تعامل زیاد قرار بگیرند، بدون قید، بدون ناظر، ارتباطاتی هم بین شان شکل می‌گیرد، البته نمی‌گویم همه‌ی آنها نادرستند، اما ارتباط باعث علاقه و بعد هم اصرار به ازدواج می‌شود.»
مریم که کارشناسی ارشد فلسفه علوم و تربیت دارد گفت: «با وجود اینکه این نوع ازدواج‌ها هم در دفاتر ثبت می‌شوند و آمار را افزایش می‌دهند اما آسیب‌هایی می‌تواند داشته باشد، از بی‌اعتمادی زوجین به هم بخاطر فعالیت‌های اینترنتی‌شان و سابقه‌ای که از هم در ذهن دارند تا شناخت کم و نادیده گرفتن عقل و … و در آخر اینکه دخترها همیشه در مسائل عاطفی و حقوقی ضربه بیشتری میخورند.»
نهایتا او نقطه مثبت این نوع ازدواج‌ها را این‌گونه بیان کرد: «صرفا اینکه می تواند یک راه برای آشنایی افراد با هم باشد، نقطه مثبتی‌ست. نقطه مثبت دیگری ورای باقی ازدواج‌ها ندارد. بنده دو مورد ازدواج اینترنتی را می‌شناسم که هر دو مورد، محکوم به شکست بوده، منتهی شکست تنها به معنای طلاق نیست؛شکست‌های عاطفی هم در پی داشته.»
فضای اینترنت، بازارچه‌ای برای لذت بردن
م. ا، دختر خانم مجردی است که نظر خود را در مورد ازدواج‌های اینترنتی این‌گونه توصیف کرد:
«اگر جرقه‌ی آشنایی در این فضا زده بشه و ادامه گفت وگوها به صورت چهره به چهره وبا علم واگاهی وخودشناسی وذکاوت باشه،یه راه جدیده برای آشنایی. اما به نظر من اگر این فضا شبیه بازارچه بشه، چون آدما ناشناسن وهدفشون بردن لذت،میشه گفت این فضا برای هوسرانی‌های متنوعه وتنها عاملی که وجود داره لذته.تصاویری که در فیس بوک از دختر وپسر ای ایرانی وجود داره موید این مطلبه.»
بهترین ازدواج؛ شناخت درست از خود و همسر آینده
منصوره هم از نگاه ایده آلیش نسبت به ازدواج گفت: « به نظر من ازدواجی که آدم بدونه هدفش چیه و خودشو ویارشو بشناسه وبخواد از زندگی مشترکش لذت ببره و هم‌چنین نیازهای روحی ، جسمی وعاطفی انسان تامین بشه، بهترین شکل ازدواجه.»
ازدواج اینترنتی= جفت‌گیری موقتی
این دختر خانم تحصیلکرده که با اینترنت بیشتر سرو کار علمی و پژوهشی دارد ادامه داد: «اینترنت به عنوان یک فضای جدیدمطرح شده که مخاطبان بسیاری داره، خیلی‌ها توی این فضای ناشناخته با اقدامات سایه روشنانه‌ی خودشون بیشتر به دنبال هوس هستن تا ازدواجی که یک مرد یا زن طبق قرارداد اجتماعی بخوان خانواده تشکیل بدن.ازدواج اینترنتی به نظر من بیشتر خصلت جفت‌گیری های موقتی رو داره. یک پدیده وقتی شایع میشه پیامدهاش هم گسترده میشه؛ من با اصطلاح ازدواج اینترنتی مشکل دارم چون معتقدم این پدیده بیشتر به خاطر هوس صورت می گیره .هرچه هم برپایه‌ی هوس باشه دوام نداره.مزدوج شدن جوانان را اگر ازدواج و تشکیل خانواده تعریف کنیم، باید به دوام رابطه وهدف آنها نیز توجه داشت.»
منصوره بی اعتمادی را بیشترین آسیب این ازدواج‌ها دانست و ادامه داد: « اگر در این فضا دختر یا پسر غفلت کنند، هر دو دچار آسیب خواهند شد.»
در جامعه کنونی ما ازدواج سنتی غلط است
ص. رضایی دختر خانم 27 ساله‌ایست که ضمن فعالیت‌های پژوهشی و کاری در این فضا، در چندین شبکه اجتماعی نیز حضور دارد.
او ازدواج سنتی را مناسب جامعه کنونی ما می داند و می گوید: « ازدواجی که قبلش آشنایی صورت گرفته باشد و مراحلی از دوستی، محرمیت موقت و عقد را شامل باشه، ازدواج مناسبی است و ازدواج اینترنتی نیز یک راه آشنایی در دوران مدرن می‌باشد، البته در صورتی‌که خیلی زود آشنایی از اینترنت به فضای واقعی و بیرون کشیده شود.»
جذابیت افراد در فضای مجازی بیشتر است
ص.ر در این‌باره اضافه کرد: «فضای اینترنت متنوع‌تر و البته جذابیت آدم‌ها در این‌جا بسیار بیشتر است.هر کس می‌تواند شخص مورد نظرمتناسب با روحیات خودش را پیدا کند.»
طلاق، مهم‌ترین آسیب ازدواج‌های اینترنتی
این خانم تحصیلکرده مهم‌ترین آسیب این ازدواج‌ها را طلاق دانست و تاکید داشت که دخترها بیشتر ضربه میخورند. ولی خب ممکن است بعد از چند ماهی دوباره به نت برگردند و مورد جدید پیدا کنند. آسیب دیگر دوستی‌ها و ازدواج‌های اینترنتی در ناپایداری و بی‌ثباتی رابطه و عدم شفافیت رابطه است. چیزی که در ازدواج‌ها از نوع دیگر دیده نمی‌شه. ولی بهترین حسن این نوع ازدواج، در باز بودن دست طرفین برای انتخاب است.»
او در آخر به مواردی از ازدواج‌های اینترنتی اشاره کرد و گفت: «در آخرین موردی که می‌شناختم بعد از ۶ سال زندگی طلاق گرفتند . البته کسی دیگر رو هم می‌شناسم که بعد از چند سال هنوز عاشقانه با هم زندگی می‌کنند.»
ازدواج سنتی؛ بهترین نوع ازدواجه
مرضیه س. بیش از 7 سال است که در فضای مجازی حضور دارد و فعالیت‌های مختلف اینترنتی انجام می‌دهد که از جمله آنها حضور در شبکه‌های مختلف اجتماعی‌ست.
مرضیه که هنوز متاهل نشده در مورد بهترین نوع ازدواج نظر خود را این‌گونه بیان کرد: « قطعا ازدواج سنتی و آشنایی خانوادها با هم ، بهترین نوع ازدواجه و من با این نوع موافق‌ترم . چون ازدواج از نظر من فقط با یک فرد نیست بلکه در ازدواج دو خانواده هستند که با هم وصلت می‌کنند و آشنایی آنها با هم امری ضروری است.»
حضور در این فضا اعتماد به نفس کاذب میاره
این دختر خانم در مورد ازدواج اینترنتی گفت: «ازدواج اینترنتی یکی از مسایل دنیای امروزه و فکر نمی‌کنم به راحتی بتونیم از کنار این موضوع عبور کنیم . امروز یکی از وسایل جذاب و پرکاربرد ، شبکه های مجازی و اجتماعی هستند وعلل گسترش این نوع ازدواج اینه که نوجوانان و جوانان ساعات زیادی از روز رو در فضای مجازی سپری می‌کنن و از طرفی حضور در این فضا اعتماد به نفس کاذب میاره چون شما بدون دیده شدن در فضای حقیقی دوستان بسیاری پیدا می‌کنید که اغلب مورد تاییدشان قرار می‌گیرید، از سویی تبادل احساسات و عواطف در این فضا بی‌اثر نیست»
دایره انتخاب و شناخت افراد بیشتره
او هم‌چنین به نکات مثبتی در این شکل ازدواج‌ها اشاره کرد: «با ازدواج اینترنتی هم موافقم، هم مخالف. موافقم چون فضای فوق العاده گسترده‌ایه و همه مردم بدون حدو مرز با هم در رابطه‌اند و همین گستردگی فضا منجر میشه دایره انتخاب و شناخت آدم‌ها بیشتر بشه .خیلی از دوستان من در فضای مجازی با هم ازدواج کردند و اتفاقا موفق هم بودن. در این فضا فرصت برای گفتگو بیشتره. نقطه مثبت دیگه اینه که اگر برای دختر یا پسر معذوریت و محدودیتی برای صحبت کردن در بیرون از خانه باشه، فضای مجازی این امکان را ایجاد می‌کنه که بتونن با خیال راحت و فارغ از رودرواسی و خجالت مسایل خودشان را مطرح کنن. از طرف دیگه فرصت بیشتری وجود داره چون اغلب خانواده‌ها اصرار دارن بعد از چند جلسه این آشنایی به سرانجام برسه ولی در این فضا دیگه استرس‌ها و اصرارهای خانواده وجود نداره.»
آن‌چه در بالا آمد نگاه‌ها و عقاید متفاوت چند دختر خانم در رابطه با «ازدواج اینترنتی» بود. این پدیده با همه تازگیش، نظر بسیاری از افراد را به خود جلب کرده که جای تامل دارد.
دو فرد از طریق دو سیستم مجزا و فقط با یک کابل به فضایی وارد می‌شوند که بسیار متفاوت از دنیای واقعی آن‌هاست و اگر این اشخاص دو جنس مخالف باشند نیز این شرایط برای هر دو طرف خاص‌تر خواهد شد، چرا که محمل مناسبی ست برای تبادل افکار، احساسات و در برخی مواقع رسیدن به نقاط مشترک و حتی ازدواج!
هدفمان از تهیه این گزارش تایید یا رد آشنایی‌های این‌گونه و یا به تعبیری ازدواج‌های اینترنتی نیست بلکه تلاشمان بر این بوده تا این اتفاق نوپدید را معرفی و میزان آگاهی و توجه کاربران اینترنتی به این مساله را جویا شویم.
نکته مورد توجه این است که بالاخره هر آشنایی و هر رابطه‌ای باید در یک فضا و مکانی شکل گیرد؛ حالا از محیط دانشگاهی، محیط شغلی گرفته تا فضاهای غیر واقعی یا مجازی. با اینکه نقطه آغاز رابطه مهم است اما ادامه‌ی آن و به نتیجه رساندنش شاید مهم‌تر باشد.
چه بسا رابطه‌ای بسیار جدی در فضای مجازی در طول یک یا دو هفته به فضای واقعی کشیده شده و خانواده طرفین نیز در جریان این رابطه قرار گرفته‌اند و مقدمات ازدواج نیز فراهم شده.
بنابراین گاهی مدیریت روابط بسیار مهم‌تر از نحوه شکل‌گیری آن است چراکه امکان دارد دو نفر با رعایت همه جوانب و با اجازه و تمایل خانواده‌ها از ابتدای آشنایی، ازدواج کنند- ازدواج سنتی- اما با شکست مواجه شوند چراکه شناخت کافی را از هم کسب نکرده و به اطمینان خانواده‌ها زندگی مشترک خود را آغاز کرده‌اند.
از طرفی نباید فراموش کرد که هر رابطه‌ای میان دو جنس که هدف خود را ازدواج تعریف کرده‌اند، اگر دیر به نتیجه رسد و با عدم آشنایی کافی خانواده‌ها همراه باشد، در آینده‌ای نزدیک باید منتظر شکست آنها و جدایی طرفین باشیم. هرچند این قاعده فقط برای ازدواج‌های به سبک اینترنتی صادق نیست بلکه انواع دیگر ازدواج‌ها را نیز شامل می‌شود.
در کل نمی‌توان نسخه‌ای یکسان برای انواع آشنایی‌های منجر به ازدواج پیچید. باید نوع نگاه، میزان تاثیرپذیری و عملکرد افراد در موقعیت‌های متفاوت را سنجید چه در فضای کاملا واقعی و چه در فضای کاملا غیر واقعی.
/انتهای متن/
