جهیزیه، عروسی، سیسمونی به سبک خودمان
یکی از جاهای مهمی که موضوع سبک زندگی خودش را خوب نشان می دهد، موضوع خرید جهیزیه است و بعد عروسی و همین طور سیسمونی.کفه زنها و نظرات و سلیقه شان در همه این موارد سنگین تر است. پس با چندتایی از آنها در همین زمینه گفت و گویی کردیم.
سرویس اجتماعی به دخت؛مشکات سخاوتی/
امروزه خرید کالا به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش زندگی افراد تبدیل شده و در کشور ما این نگاه مصرف‌گرایانه در مواقعی خاص خصوصا تهیه جهیزیه، برگزاری مراسم عروسی و خرید برای عروس و داماد، شدت می‌گیرد.
شما تا چه اندازه درگیر خرید جهیزیه و قیمت‌هاش شده‌اید؟ چقدر هزینه کرده‌اید؟ پدرد و مادرتان تا چه مدتی درگیر پرداختن قسط مهریه بوده؟ چقدر به این مساله که «دیگران چه نظری نسبت به مراسم عروسیو خرید عروسی من دارند»، فکر کرده‌اید؟ فکر می‌کنید کسانی که بیشتر هزینه می‌کنند، خوشبخت‌ترند؟
چقدر در خریدهای خود به تولیدات داخلی اهمیت داده‌اید ؟ یا نه اجبارا به سراغ اجناس گران و مارک‌دار می‌روید؟
در روایات نقل شده که در جريان خواستگارى حضرت علی (ع) از حضرت فاطمه (س)، حضرت رسول(ص) به حضرت امير(ع) امر فرمودند كه زره خود را كابين فاطمه(ص) قرار بده و بعد آن را كه 500 درهم ارزش داشت فروختند و بهاى آن را خدمت پيامبر(ص) آوردند. رسول گرامى اسلام(ص) مقدارى از آن را به بلال دادند و فرمودند با اين پول براى دخترم بوى خوش بخر و باقيمانده را به بعض اصحاب سپردند و فرمودند آنچه را دخترم بدان نيازمند است آماده ساز كه فهرست جهيزيه حضرت در امالى شيخ طوسى(ره) مذكور است. در واقع این زره بخشی از مهریه حضرت فاطمه بود.
همچنین رهبر معظم انقلاب نیز در سخنرانی‌ای که در 23 مهرماه 91 در میان جمعی از جوانان خراسان شمالی داشتند،«سبك زندگی» را بخش اساسی و حقیقی پیشرفت و تمدن‌سازی نوین اسلامی خواندند و با دعوت از نخبگان و صاحبان فكر و اندیشه برای پرداختن به این مفهوم مهم، آسیب‌شناسی وضع موجود سبك زندگی در ایران و چارهجویی در این زمینه تأكید كردند.
ایشان در تشریح مفهوم سبك و فرهنگ زندگی، به مسائلی نظیر خانواده، ازدواج، نوع مسكن، نوع لباس، الگوی مصرف، تفریحات، كسب و كار و رفتارهای فردی و اجتماعی در محیطهای مختلف، اشاره كردند و افزودند: در واقع سبك زندگی به همه مسائلی بر می‌گردد كه متن زندگی انسان را شكلمی‌دهند.
ایشان در ترسیم چگونگی شكل‌گیری سبك و شیوه زندگی افزودند: «فرهنگ زندگی، متأثر از تفسیر ما از زندگی است و هر هدفی را برای زندگی تعیین كنیم، سبك خاصی را به همراه می‌آورد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با استناد به تجربیات مكرر چند قرن اخیر خاطرنشان كردند: «فرهنگ غرب، اصولاً فرهنگی مهاجم است و به هر دلیلی در هر كشوری رواج یابد, بتدریج فرهنگ و هویت آن ملت را نابود می‌كند.»
در هر حال برای روشن‌تر شدن موضوع به سراغ چند تن از خانم‌ها رفتیم و نگاه و نوع عملکرد آنها را نسبت به برگزاری مراسمات ذکر شده, جویا شدیم.
جشن‌های عروسی امروز، به سالن مد تبدیل شده!
زینب خانم 27 ساله، که 5 ماه از شروع زندگی مشترکش می‌گذرد،گفت:«به نظر من برگزاری مراسم عروسی به این معنا که تشکیل یک زندگی جدید وخانواده جدید اعلام بشه, امری مهم و زیباست اما من با شیوه‌هایی که الان برای برگزاری مراسم عروسی وجود داره مخالفم چراکه اصل مساله به حاشیهرفته و مسائلی که بسیار بی‌اهمیت هستن, جای اون را گرفته کما اینکه جشن‌های الان بیشتر تبدیل به سالن مد و جایی برای خودنمایی شده کهاین مساله مغایرت زیادی با آنچه که اسلام به آن توصیه می‌کند داره.
در ادامه ضمن این که مخالفت خود را با هزینه‌های زیاد برای برگزاری مراسم عروسی بیان داشت، افزود: «یه مهمونی ساده در کنار جمع کوچکی از اقوام و دوستان نزدیک به همراه یک پذیرایی ساده اما با کیفیت مناسب به نظر من مناسب‌ترین روش برگزاری مراسم عروسیه.
کیفیت لوازم جهیزیه مهمه, نه مارک‌دار بودنشون
زینب، رفتن به ماه عسل را تا حدودی ضروری عنوان کرد چرا که آن را فرصت مناسبی برای نزدیک‌شدن زوج به هم و لذت‌بردن ازدرکنار هم بودن دونست.
همچنین در رابطه تهیه جهیزیه اظهار داشت: «جهیزیه از آن جایی که اسباب اولیه تشکیل زندگیه مهمه. با توجه بهاین که جوانان این زمان به لحاظ اقتصادی در مضیغه هستن، این که خانوادهها در صورت امکان وسایلی را در اختیارشون قرار بدن که تا سالیان درازجوابگوی این زوج جوان باشه امر خوبیه البته این مساله با اسراف کردن وخرید چیزهای غیر ضروری مغایره. در ارتباط با خرید عروسی هم با خریدی که شامل وسیله های ضروری باشه موافقم. البته کیفیت وسیله ها مهم است نه مارک داربودنشان.
والدین دختر یا پسر باید از زوجین حمایت کنند
این تازه عروس نظر خود را درباره تهیه سیسمونی توسط خانواده عروس اینگونه بیان داشت: «کلا من به حمایت والدین از زوج جوان، در صورت دارا بودن موافقم. فرقی همنداره که خانواده مرد باشد یا زن.اما اگر زوج جوان خودشان تمکن مالیداشته باشن، به نظرم خانواده مسئولیتی برای سیسمونی خریدنندارن.میزان خرید هم باید متعادل و بر حسب نیاز ضروری کودک باشهوبا تمامی جشن های مربوط به تولد کودک هم مخالفم به نظرم کاملا تجملاتی و غیرضروری است.»
برگزاری مراسم عروسی ضرورت دارد
زهره . ن، کارشناس ارشد علوم اجتماعیست و 4 سال است که ازدواج کرده؛ او برگزاری مراسمات مربوط به ازواج را مربوط به فرهنگ و رسوم هر خانواده ایدانست و گفت: «برگزاری مراسم عروسی بنظرم ضرورت زیادی داره، مثلا فرهنگ خانواده من این اجازه رونمی داد که بدون مراسم ازدواج زندگی مشترکم رو شروع کنم. ولیبرای یک مراسم در حد عرف باید هزینه کرد، یه مراسم معمولی کفایت می کنهیه تالار معمولی و یه شام معمولی. در ضمنبا برگزاری مراسم هایی مثل حنابندان و پاتختی و این جور مراسم ها زیادموافق نیستم چه برسه به مفصلش، بنظرم وقت خود و دیگران را تلفت کردنه، یهمراسم ازدواج کافیه.»
فقط ضروریات زندگی را خانواده ها باید تهیه کنند
این خانم 25 ساله ادامه داد: «برای تهیه جهیزیه در حد وسایل ضروری زندگی موافقم؛ اونم اگه خود پسر یا دخترشرایط خریدش رو داشته باشن باید خودشون بخرن وسر بار کسی نشن ولی اگهتواناییش رو نداشتن وسایل ضروری مثل یخچال و گاز و فرش رو باید خانواده ها تهیه کنن.
هم چنین در رابطه با تهیه سیمونی اظهار داشت: «به تهیه سیمونی توسط خانواده عروس اصلا اعتقاد ندارم بنظرم به هیچ وجه نباید این وسایل توسط پد رو مادر عروس خریداری بشه، بالاخره خود زن و مردپس از یکی و دو سال زندگی باید بتونن وسایل بچه خودشون رو بخرن اگه نمیتونن پس چرا بچه دار شدن، ما اصلا مراسم خاصی برای بدنیا اومدن بچه نداریم و اصلااز این مراسم ها اطلاعاتی ندارم.
دوست دارم مراسم ازدواجم ساده و بدون اسراف باشد
منصوره دختر خانم مجردیست که نگاه خود را پیرامون مباحث گفته شده در بالا این گونه بیان داشت:«برگزاری مراسم ازدواج به عنوان بزرگ ترین رویدادی که تو زندگی اتفاق می افته مهمه.اما نحوه ومیزان آن متفاوته .با توجه به شرایط وموقعیت اجتماعی واقتصادی ومنزلت اجتماعی فرق می کنه.ضرورتش تا این حده که نوعی اعلان عمومی برای افراد فامیله که نشون میده فردی تبدیل به عروس یا داماد شده است. البته تلقی آدم ها از مراسم ساده ومفصل فرق داره.من دوست دارم مراسم ازدواجم بدون اسراف باشه.تا جایی که اسراف نباشه برای من ساده است.»
او درباره مراسمات جانبی چون حنابندان، پاتختی و… گفت: «ضرورتش تا حد پایبندی وادامه ی سنت هاست.چون در زمان های گذشته چنین مراسماتی کارکرد اقتصادی داشته ونوعی همیاری ومشارکت برای سرشکن کردن هزینه ها تلقی میشده ورفتاری بوده که تکرار میشده.بعضی ها مراسم رو هنوز دارن وادامه میدن.تو این مراسم جشنی برگزار میشه ودعوت شده ها کادو میارن!.ممکنه سود یا ضرر در پی باشه.این مراسم درصورتی که وضعیت اقتصادی عالی باشه میتونه خاطره انگیز باشه البته باز هم اگه اسرافی وجودنداشته باشه.
وضعیت اقتصادی والدین در تهیه جهیزیه موثر است
این دختر خانم 26 ساله در رابطه با خرید جهیزیه نیز گفت: «من خودم عاشق سادگی وتهیه یضروریات هستم واز این رفتارهای تظاهرگرایانه ومصرف زدگی نفرت دارم.پس خرید جهیزیه و لوازم زندگی بدون توجه به تجمل ومارک زدگی آن را می پسندم.البته وضعیت اقتصادی فعلی من که کم درآمد هستم در نوع تصمیم من اثرگذاره.اگه به طبقه ی بالای جامعه تعلق داشتم مسلما به سراغ مارکدارها و تجمل می رفتم ،چون نمیشه غیراز این رفتار کرد.
هزینه سیسمونی را باید خود عروس و داماد بدهند
منصوره تهیه سیسمونی توسط خانواده عروس را بی مورد دانست و افزود: «چرا وقتی بچه برای خانواده ای جدیده، خانواده ی دختر باید هزینه کنن؟!هزینه رو باید خود عروس وداماد انجام بدهند چون بچه ماحصل اون دوتاست.هرچی که برای نوزاد لازمه رو بخرند و یک جشن کوچک که به عنوان جشنی که ورود یه عضو جدید رو نشون بده کافیه.هزینه ای رو برای مهمان ها نداشته باشه ومثل ولیمه بدون کادو وصد البته بدون اسراف باشه.
مراسم عروسی می تواند در حد یک شام ساده باشد
فاطمه. م خانم متاهل دیگریست که حدودا یک سال و نیم پیش ازدواج کرده و نظر خود را در رابطه با مراسم عروسی اینگونه بیان داشت: «خود مراسم به نظرم ضرورت نداره،میتونه در حد یه شام عروسی دادن به دوستان و فامیل نزدیک باشه. ولی حداقل این شام دادن به نظرم باید باشه. چون تاکیدات اسلامی هم داریم برای این موضوع. در کل من مراسم ساده را می پسندم و فکر کنم درستش هم ساده است. البته این ساده تفسیر داره، یعنی باید دید هرکسی با توجه به خانواده اش و موقعیتش، ساده چه معنی ای براش پیدا میکنه. در کل با عروسی های با بریز و بپاش زیاد کاملا مخالفم و خلاف اسلام و شرع هم میدونمشون.
رفتن ماه عسل به جای مراسم عروسی، عرف خوبیه
این خانم 26 ساله در رابطه با رفتن به ماه عسل گفت: « اگه زن و شوهری این امکان را از نظر مالی داشته باشن، به نظر من ماه عسل یا مسافرت رفتن به جای عروسی، عرف بدی نیست. چون مسافرت و تغییر آب و هوا همیشه خوبه. البته این مسافرت هم نباید درگیر همون ریخت و پاش بشه. مثلا یک مسافرت ساده مشهد.
فاطمه به خرید لوازم مربوط به جهیزیه اشاره کرد و گفت: «به خرید اجناس مارک‌دار اعتقادی ندارم. جنسی که خوب باشه و بتونه راضیم کنه، هرچند مارک نباشه میپسندم. البته این مارک دار بودن تو وسائل برقی موضوعش فرق میکنه با وسائل دیگه مثل دیگ و قابلمه و لباس و اینها. خودم جهیزیه ام در حد شروع یک زندگی معمولی بود. از وسائل برقی بغیر از یخچال و گاز و ماشین لباسشوئی، یه پلوپز داشتم و یه آبمیوه‌گیری و چرخ گوشت. همین یعنی لوازم اولیه ی یک زندگی دو نفره.»
چرا باید خانواده‌ی دختر سیسمونی تهیه کندبرای نوه؟
فاطمه نکاتی را هم در زمینه سیسمونی دادن توسط خانواده عروس عنوان کرد و گفت: «به نظرم این یه فرهنگ اشتباه و غلطه تو جامعه ی ایرانی ما. چرا واقعا باید خانواده‌ی دختر سیسمونی بده برای نوه؟ چرا خانواده ی پسر نمیده یا هردو با هم؟، اصلا سیسمونی را باید پدر و مادرِ خود بچه تهیه کنند. بر طبق شرع و قانون بچه متعلق به پدر و خانواده ی پدریه و من واقعا نمیدونم این سیسمونی دادن توسط خانواده ی دختر از کجا و چه زمانی تو کشور ما رسم شده. امیدوارم یه روزی این رسم برداشته بشه یا حداقل توسط هردو خانواده و به میزانِ چند ماه اولیه ی زندگی بچه باشه که کمکی باشه برای پدر و مادرش. یعنی یک عمل انسان دوستانه جهت کمک به تازه پدرو مادر شده ها.»
به مراسمات جانبی ازدواج مانند حنابندان و غیره ندارم
زهرا.ق، بانوی 30 ساله ای است که حدود 1.5 پیش متاهل شده و هنوز فرزندی ندارد.
او خرید وسایل عروسی را در حد یک خرید معمولی و تهیه وسایل ضروری برای عروس و داماد عنوان کرد و گفت:« در صورتی که دو طرف برای برگزاری مراسم عروسی مشکل خاصی نداشته و لطمه ای به زندگیشان وارد نشود، برگزاری این مراسم خوب است ولی در حد یک برنامه آبرومند و ساده نه دادن چند نوع غذا و ریخت و پاش، از طرفی هم اعتقادی هم به مراسمات جانبی چون حنابندان و غیره ندارم.»
فشار مالی در ابتدای زندگی مشترک، باعث اختلاف زوجین می شود
زهرا ضمن این که خرید لوازم ضروری زندگی را برای جهیزیه لازم دانست و افزود:« نیازی به نشان دادن جهیزیه به دیگران و خودنمایی نیست چون در نهایت این عروس و داماد هستند که یک عمر باید با هم باشند و دیگران میروند و هرچه مراسم ساده تری داشته باشند، بعدها زندگی بهتری دارند. چراکه وقتی از نظر مالی تحت فشار قرار گیرند مجبورند با هم دعوا کرده و مشکلات زندگی از این جا شروع می شود.»
تهیه سیسمونی مفصل، والدین عروس را بدهکار می کند!
هم چنین خرید بیش از اندازه سیسمونی را بسیار غیر ضروری عنوان کرد و ادامه داد: «خرید سیسمونی وظیفه پدر و مادر عروس نیست و زوجین خودشان باید تهیه کنند و در صورت تهیه نباید مثلا تا 10 سالگی کودک وسیله بخرند چون هر روز انواع مختلفی از لباس ها به بازار می آید و از طرف دیگر خرید انواع عروسک و ماشین برای کودک اصلا ضروری نیست زیرا پدر و مادر عروس بی دلیل به خرج افتاده و از نظر مالی تحت فشار قرار می گیرند و تا سالها باید قسط و بدهی داشته باشند.»
برگزاری یک ولیمه ساده برای ازدواج، سفارش اسلام است
راضیه خانم نیز که متاهل و دارای یک فرزند است، گفت:«مراسم عقد ضرورتی نداره که مفصل برگزار بشه و باید محضری و مختصر باشه ولی برگزاری یک مراسم عروسی معمولی و متعارف ضروریهچون از طرفی با توجه به وضعیت جامعه باید از اختلافات در آینده جلوگیری کرد و از سوی دیگهدر اسلام هم این مساله بسیار سفارش شده و دادن خرج عروسی ثواب هم داره، ولی با برگزاری مراسمات جانبی چون حنابندان و غیره مخالفم چون فقط اسرافه.»
برای خرید جهیزیه، مارک ایرانی با کیفیت را می پسندم
او خرید جهیزیه را منوط به وسع طرفین دانست و افزود: « شرایط اقتصادی خانواده ها در تهیه جهیزیه بسیار موثره ولی به نظر من باید وسایل جهیزیه در حد ضروریات زندگی باشه چون بیشتر از حد معمول اصلا لازم نیست و بی مورده. البته من به مارک خارجی اعتقاد ندارم و مارک ایرانی با کیفیت خوب را می پسندم.»
این بانوی 32 ساله که 10 سال قبل پیوند زناشویی بسته ادامه داد:
« رفتن به ماه عسل را نیز در صورتی که عروس و داماد شرایط مناسبی داشته باشن خیلی خوب می دونم و ایرادی در آن نمیبینم زیرا ماه عسل در ابتدای زندگی آرامش خاصی به زن و شوهر میده البته سفر زیارتی را بیشتر سفارش می کنم.»
او هم چنین برگزاری مراسمات مفصل برای تولد نوزاد را بسیار غیر لازم و غیر ضروری خواند و گفت:« عقیقه که کشتن قربانی برای نوزاد است بسیار در اسلام سفارش شده و غیر از دادن یک مهمونی ساده آن هم با گوشت قربانی مراسمات دیگه بی مورده.»
خرید سیسمونی برای کودک باید در حد نیاز باشد
راضیه.س،در آخر اشاره کرد که خرید سیسمونی باید در حد نیاز باشهمثلا تا سه سالگی نه تا سن بالای کودک، از طرفی متراژ منزل و شرایط زندگی زن و شوهر هم در تهیه سیسمونی بسیار موثره.»
آنچه در بالا آمد گوشه ای از نظرات برخی بانوان جوان کشورمان نسبت به آداب و رسوم مربوط به مسائل زندگی زوجین جوان بود که البته بارها تاکید شد که با توجه به شرایط زندگی و موقعیت اجتماعی و اقتصادی هر شخص متفاوت برگزار می شود.»
در رابطه با این که مراسم ازدواج برای اعلام آغاز زندگی مشترک یک زوج، باید برگزار شود یا نه، نظرات متفاوتی وجود دارد ولی اتفاق نظر برای برگزاری یک مراسم متعارف و آبرومندانه آن هم با توجه به شرایط زندگی دو طرف وجود دارد.حتی دیده می شود که بسیاری از زوجین برای شروع زندگی خود از مراسمات مفصل دوری کرده و با برگزاری مراسمی مختصر، سفری را برای شروع زندگیشان انتخاب می کنند، تا در ابتدای پیوند خود در کنار هم به آرامش برسند.
برپایی مراسمات جانبی چون حنابندان، پاتختی و …… در جامعه ما بیشتر در خانواده های سنتی و پایبند به اصول خویشاوندی و قومی دیده می شوند که در واقع نوعی شیوه مقلدانه را در زندگی خود پی می گیرند و حتی نسبت به اساس ازدواج گاهی نگاهی تجملی دارند. البته نباید فراشمان شود که مرسوم شدن چنین مراسماتی مثلا 7 شبانه روز عروسی گرفتن و قربانی کشتن در گذشته، فلسفه ای عمیق داشته و بیشتر روحیه مشارکت جویانه خانواده ها، اقوام و خویشاوندان را نشان می داد و مانند امروز معنای خودنمایی و صرفا هزینه بیجا صرف کردن نداشت.
خوشبختانه با آگاه شدن برخی جوانان و با دوری از تقلیدهای کورکورانه از گذشتگان، تمایل آنها به برگزاری مراسمات جانبی کم شده و به برگزاری یک شب مراسم عروسی، آن هم به طور متعارف بسنده می کنند.
تهیه جهیزیه قسمت مهمی از ازدواج زوجین است که اگر دو طرف همیاری و هم فکری لازم را نداشته باشند، به معضلی بزرگ خصوصا برای خانواده عروس تبدیل می شود. نگاه تجمل گرایانه و خرید اجناس مارک و وارداتی، اسراف در خرید اقلام عروسی و چند دست و چند نوع خریدن از جمله سبک های زندگی اشتباهی است که اگر خانواده ها در مضیغه مالی باشند، مشکلات را دو چندان می کند و خانواده ها باید سال ها پس از ازدواج فرزندانشان، قسط و بدهی داشته باشند، این یعنی دورشدن از مفهوم واقعی تشکیل خانواده و آغاز یک زندگی متشنج و سطحی!
حالا ماجرای داغ خرید عروسی، تهیه جهیزیه و برگزاری مراسمات به پایان نرسیده، که پس از مدتی زوجین تصمیم به فرزند دار شدن می گیرند و باز خانواده عروس باید عزای دیگری بگیرد چراکه هزینه های سنگین تهیه سیمونی، لذت نوه دار شدن را به زودی از یادشان می برد.
البته باز فراموشمان نشود که روز به روز جوانان آگاهی در جامعه رشد میابند که برای خرید سیسمونی با برنامه ریزی عمل کرده و نه تنها خرید غیر ضروری و بی مورد نمی کنندبلکه این وظیفه را از گردن خانواده هایشان ساقط کرده، خود به فکر تهیه اقلام مورد نیاز فرزندشان هستند.
امید است با توجه به سخنان رهبری، سبک زندگی ایرانی- اسلامی را در زندگی خود حاکم کنیم و با تربیت صحیح فرزندانمان، آنها را برای شروع یک زندگی ساده اما پر معنا آماده سازیم.
یادمان نرود فرزندانمان مشابه عملکرد ما، رفتار می کنند و نهادینه کردن مفاهیم ساده زیستی در کودکی، شیوه و سبک زندگی آن ها را در بزرگسالی رقم خواهد زد. هم چنان که امیرالمومنین علی (ع) نیز فرمودند: «راز زیبایی در سادگیست.»
پینوشتها:
– برترین بانوی جهان، فاطمه زهرا(علیهاالسلام)، آیة الله ناصر مکارم شیرازی.
– بانوى نمونه اسلام فاطمه زهرا(سلام الله علیها)، ابراهیم امینی .
– زندگانی فاطمه زهرا(علیهاالسلام)، سید جعفر شهیدی .
http://www.porseman.org/q/showq.aspx?id=12803–
/انتهای متن/
