با نامگذاری یک روز بدون طلاق،آیا طلاق کاهش می یابد؟!

سرویس اجتماعی به دخت ؛ سمیه سمیعی/

طبق گفته صاحب نظران و آمارهای منتشر شده از ثبت طلاق و ازدواج طی سال های گذشته، روند رو به رشد ازدواج های ناموفق و در نهایت طلاق و کاهش چشم گیر ازدواج در بین جوانان بسیار قابل تأمل است. در واقع بر اساس آمارهای سازمان ثبت احوال کشور در سال 91 بیش از 9 درصد، ثبت ازدواج کاهش یافته و افزایش بیش از 6 درصدی طلاق ها به ثبت رسیده است.

البته ناگفته نماند جدای از افزایش آمار طلاق که نگران کننده است ، ما با معضل دیگری از جمله کاهش فاصله وقوع ازدواج و طلاق هم مواجه هستیم. یعنی این میزان از سه سال به پنج سال کاهش یافته که طبق نظر کارشناسان حوزه اجتماعی این امر می تواند نشان دهنده این امر باشد که ثبات خانوادگی دچار مشکل جدی ست و نوک پیکان آسیب ها اجتماعی به سمت خانواده هاست.

حال در این بین سازمانی که تا حدود زیادی مسئولیت جوانان کشور را به دوش می کشد، بجای ارائه راهکار منسجم و اثرگذار تنها به دنبال ارائه روش های نمادین و کم اثر است. البته مسئولان امر روز بدون طلاق را به منظور پاسداشت ارزش و استحکام ازدواج و ترویج سنت حسنه مدارا و درک متقابل بین خانواده ها و نواختن زنگ خطر طلاق اعلام کرده اند که بازهم نمی تواند اثر چندانی داشته باشد.

درست سه سال پس از آنکه مهرداد بذرپاش رئیس وقت سازمان ملی جوانان در آستانه روز اول ذیحجه در سال ۱۳۸۹ پیشنهاد نامگذاری روز ملی ازدواج و روز بدون طلاق را مطرح کرد ،اما با موافقت روبرو نشد .چندی پیش وزارت ورزش و جوانان این موضوع را دوباره رسانه ای کرد.

ناگفته نماند که مدیران سازمان ملی جوانان در واپسین سال های حیات این سازمان تلاش زیادی برای ترویج ازدواج آسان و تبلیغ روز ملی ازدواج کردند. جشنواره هایی با موضوع ازدواج آسان، تجلیل از زوج های جوانی که مهریه ۱۴ سکه ای داشتند و برگزاری جشن های هماهنگ در کشور از جمله این تلاش ها بود که بی انصافی ست به فراموشی سپرده شود.

روز بدون طلاق

در هر حال از سه سال پیش تاکنون موضوع نامگذاری روز بدون طلاق مسکوت مانده بود تا اینکه همانطور که پیش از این به آن اشاره شد معاون امور فرهنگی و تربیتی وزارت ورزش و جوانان با اعلام این خبر که وزارتخانه پیشنهاد داده است تا اول ذی‌الحجه، سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت زهرا (س) به عنوان «روز بدون طلاق» اعلام شود، گفت: در صورت تصویب در این روز دفاتر ثبت اسناد هیچ‌گونه طلاقی را ثبت نخواهند کرد.

اما باید دید با وجود مشکلات اقتصادی، بیکاری و تورم که همگی در بالا رفتن سن ازدواج اثرگذارند و همچنین مشکلات فرهنگی  و اجتماعی گسترده که ریشه یابی آن ها در این گزارش نمی گنجد چگونه باید تنها به یک نامگذاری اکتفا کرد و یا بهتر بگوییم با توجه به تمام مشکلاتی که وجود دارد مسئولان به دنبال یافتن دلایل افزایش میزان طلاق و کاهش ازدواج نیستند و تصور می کنند با اینگونه طرح های نمادین می توانند این معضل را که اندک اندک شکل بحران به خود گرفته حل کنند.

در همین راستا با برخی از دفترداران ثبت ازدواج و طلاق به گفت و گو نشستیم تا نظر آن ها را در این خصوص جویا شویم.

البته طبق گفته بسیاری از آن ها طلاق دیگر در بین زوج های ایرانی عادی شده است و با کوچک ترین مشکلی جدایی را بهترین راهکار می دانند و برای پی بردن به عمق این فاجعه کافیست سری به دادگاه های خانواده تهران بزنید.

اثرگذار بودن یک نام گذاری، ساده اندیشی ست

سید علی موسوی که سردفتر دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق در شمال تهران است در این خصوص معتقد است: بسیار ساده اندیشی ست اگر گمان کنیم که یک روز به صورت نمادین بتواند تأثیر چندانی داشته باشد. در واقع این امر علاج درستی برای مشکل ما نیست.

وی ادامه داد: باید نخست اساس و پایه را درست کرد و ما با شعار به چایی نخواهیم رسید. متأسفانه این نوع نگاه به مسائل و معضلات جامعه در بین مسئولین ما دیده می شود؛ اینکه ما به صورت نمادین به دنبال حل مشکلات باشیم و همین امر موجب گشته بسیاری از مشکلات ما حل نشود.

موسوی اضافه کرد: البته من سوسوی نور امید را خاموش نمی بینم، اما راه حل باید همان طور که پیش از این هم به آن اشاره کردم اساسی باشد.

علت عمده نابسامانی ها مشکلات اقتصادیست

این سردفتردار ضمن اشاره به اینکه علت عمده نابسامانی ها مشکلات اقتصادی ست خاطر نشان کرد: باید به دنبال رفع این مسائل بود. زمانی که نتوان شرایط اقتصادی را خوب مدیریت کرد این نابسامانی ها به خانواده کشیده می شود و خانواده نیز سلول کوچکی ست که جامعه را تشکیل می دهد بنابراین باید با تشکیل یک شبکه تنیده اقتصادی متشکل از کارشناسان و مدیران به دنبال حل مشکلات و ارائه راهکارها باشیم.

تقوا و ارزش ها در جامعه رنگ باخته

موسوی تصریح کرد: عامل دیگری که موجب نابسامانی در ازدواج شده و در نتیجه طلاق را افزایش داده است کم رنگ شدن تقوا در جامعه و کم اهمیت شدن ارزش هاست، باید مسئولان ما به دنبال  زنده کردن این امور باشنددر جامعه و این عمل تنها با یک نامگذاری انجام نمی شود باید اقدامات عملی دیگری با توحه به نیاز و خواست جوانان صورت گیرد امامتأسفانه ما گاهی شاهد تصمیماتی هستیم که تنها اثر ظاهری دارد و نمی تواند عمق فاجعه و مشکل را درک و حل کند.

این امر امکان پذیر نیست

ابراهیم بیات سردفتردار دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق در جنوب شرق تهران است. وی نیز در این خصوص اظهار داشت: قدر مسلم نمی تواند اثرگذار باشد با توجه به تعداد طلاق هایی که در روز در کل تهران ثبت می شود ما باید به دنبال راهکاری اساسی و امیدبخش در بین جوانان باشیم.

وی در ادامه بیان داشت: زمانی این امر می تواند اثرگذار باشد که ما مراکز مشاوره ازدواج و طلاق را افزایش بدهیم و رسانه ها از جمله صداوسیما نقش خود را به درستی ایفا کنند. من معتقدم اینگونه نامگذاری ها هیچ تأثیری در کاهش طلاق نخواهد داشت و تنها برای روزهای بعد شلوغی دفترخانه ها را موجب می شود.

در هر حال بیات نیز معتقد بود: باید این سؤال را مطرح کرد که اگر روز ملی بدون طلاق در تقویم رسمی کشور ثبت شود و دفاتر ثبت نیز در آن روز هیچگونه طلاقی ثبت نکنند، می توان امیدوار بود میزان طلاق در جامعه کاهش یابد یا فردای روز ملی بدون طلاق، دفاتر ثبت، دو برابر طلاق ثبت خواهند کرد؟

فاجعه جای دیگریست

سید مجدالدین فاطمی از دیگر دفترداران تهران است که دفتر ثبت ازدواج دارد و بیان می کند علاقه ای برای ثبت طلاق نداشته و از آنجا که این کار مکروه هم هست، با وجود داشتن شرایط کسب مجوز دفتر طلاق و ازدواج تنها برای ثبت ازدواج اقدام نموده است.

وی در خصوص نامگذاری روز بدون طلاق در تقویم رسمی کشورمان اظهار داشت: با وجود آنکه من تنها ازدواج ها را ثبت می کنم، اما قدر مسلم این امر تأثیری نخواهد داشت و کار بی فایده ای ست. باید به دنبال راهکار اساسی بود.

فاطمی خاطر نشان کرد: آنچه که من در جامعه و متأسفانه جوانان مشاهده می کنم ،کم شدن پایبندی زنان به زندگی زناشویی و بی اهمیت شدن غیرت دربین مردان است و این فاجعه است.

این دفتردار ادامه داد: در واقع مسئله اصلی امروز جامعه که موجب شده طلاق افزایش پیدا کند کم اهمیت شدن نان آوری حلال برای زندگی و رشد روابط حرام در بین افراد است که هر دو موضوع موجب می شوند که مردان غیرتمند نباشند و زنان نیز برای زندگی دل نسوزانند و پایبند به آن نباشند.

وی اضافه کرد: با این تفاسیر تنها یک نامگذاری نمی تواند اثر چندانی داشته باشد. چراکه افراد می توانند دفترخانه بروند و مثلاً تاریخ روز بعد را ثبت کنند و یا اینکه فردای آن روز برای ثبت می روند کار را برای دفترداران مشکل می کنند و  آن ها با شلوغی بیش تر برای ثبت طلاق مواجه می شوند پس کار بیهوده ای ست.

فاطمی در پایان گفت: همان طور که گفتم باید به دنبال ریشه و اصل موضوع بود و تنها به کارهای نمادین و گاهاً بی تأثیر اکتفا نکرد.

درهر حال با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می رسد تلاش ویژه برای گنجاندن یک عنوان در تقویم به نام “روز بدون طلاق” ، می تواند یکی از مصادیق مناسبت گرایی و شعارزدگی در جامعه امروز ایران باشد که برگزاری هزاران همایش بیهوده در کشور را می توان نشانه بارز آن دانست.

قدر مسلم همگی ما می دانیم مشکل خانواده های ایرانی، نداشتن روزی در تقویم به نام روز بدون طلاق نیست، آنچه ذهن بسیاری از خانواده ها را به خود درگیر کرده بروز و گسترش روز افزون طلاق است که باید علل اصلی را جویا شد. وقتی علت اصلی بسیاری از طلاق ها را بررسی می کنیم با عدم مهارت در روابط جنسی مواجه می شویم پس این امر خود معضل اصلی می تواند باشد که باید دید مسئولان برای رفع آن چه کرده اند؟

و نکته پایانی اینکه نامگذاری یک روز به نام “روز بدون طلاق” را اگر به عنوان یک اقدام نمادی خوب، لازم و مثبت ببینیم، اما  قدر مسلم بسیار ناکافی است، اگر قرار است به همین اکتفا شود.

می دانیم و مسئولین مربوطه می دانند که بسیاری از طلاق ها، ریشه در انتخاب های نادرست جوانان دارد و در عوامل مهم دیگر که باید بدرستی بررسی و شناخته شود.

آیا  وزارت جوانان به حل ریشه ای طلاق هم، در کنار این کارهای نمادین، توجه و همت دارد؟

/انتهای متن/