سرخط مشکلات زنان کدام است؟
آیا واقعا در حق زنان جامعه تبعیض صورت می‌گیرد؟ آیا آنها مشکلات خود را ناشی از زن بودن شان می‌دانند؟ آیا مشکلات زنان ناشی از ضعف‌های شخصیتی و عدم استفاده درست از فرصت‌های خود در زندگیست یا نه؟ سهم دولت و مسئولین در این زمینه چیست؟ به میان چند خانم خانه دار رفتیم و از آنها خواستیم که به این سوالات جواب بدهند.
سرویس اجتماعی به دخت ؛ مشکات سخاوتی/
با نظاره وضعیت زنان حتی در پیرامون محدود خود، متوجه می‌شویم که آنها از مسائل مختلفی گلایه دارند که برخی از این شکایات به سطح خرد و حوزه خانوادگی مربوط می‌شود و برخی به حوزه کلان جامعه.
مشکلات اقتصادی و وابستگی شدید مالی به همسر؛ که حتی گاهی برای فرار از این وضعیت به هر شغل دون پایه‌ای روی می‌آورند که نه حقوق بالایی دارد و نه منزلت اجتماعی مناسبی.
برخی زنان گذشته از اینکه اعتراف می‌کنند اجحافاتی در حوزه خانواده از طریق مردان خانواده _ برادر، پدر و شوهر_ به آنها می‌شود، عملکرد دولت و مسئولین ذیربط را نیز در اوضاع نه چندن جالب زنان در جامعه مان موثر می دانند وفکر می کنند که در برنامه ریزی های کشوری مردان جامعه در اولویتند.
به میان چند تن از خانم‌های خانه دار رفتیم و از آنها خواستیم که برایمان روشن کنند که آیا واقعا در حق زنان جامعه تبعیض صورت می‌گیرد؟ آیا آنها مشکلات خود را ناشی از زن بودنشان می‌دانند؟ آیا مشکلات زنان ناشی از ضعف‌های شخصیتی و عدم استفاده درست از فرصت‌های خود در زندگیست یا نه، زنان تمام تلاش خود را برای پیشرفت خود می‌کنند و این دولت و مسئولین هستند که با نگاه جانبدارانه و یک‌طرفه به امور مربوط به زنان می‌نگرند؟
زنان درگیر ظواهرند تا معنویات
فاطمه.س خانم 42 ساله ای است که دارای تحصیلات لیسانس می‌باشد و سابقه تدریس در مقطع ابتدایی را نیز داشته ولی در حال حاضر ایشان خانم خانه داریست که از حضور خود در خانه لذت می‌برد.
ایشان مشکل اصلی زنان را عدم استفاده درست از فرصت‌هایشان عنوان کرد و گفت:
«متاسفانه زنان جامعه ما در بیشتر مواقع وقت خود را به بطالت می‌گذرانند و از طرفی نیز چون مهارت و خلاقیت خاصی ندارند نمی‌توانند زمان خود را به طور مفید پر کنند. برخی از زنان جامعه بیشتر به مسائل ظاهری خود توجه دارند تا به معنویات و مسائل مربوط به خانه داری، همسرداری و بهداشت و سلامت خانواده.»
حمایت دولت از مردان بجاست!
این خانم خانه‌دار افزود: «نه تنها در حق زنان جامعه تبعیض نمی‌شود بلکه زنان امروز بسیار آزادند و می‌توانند در عرصه‌های گوناگون پیشرفت نیز داشته باشند و علت اصلی‌ای که باعث شده مردان در مشاغل و موقعیت های متفاوت بیشتر ظاهر شوند این است که آنها اکثرا سرپرست خانوار هستند و مسئولیت بیشتری را در خانواده به عهده می‌گیرند و دولت باید بر حسب ضرورت جامعه، حمایت بیشتری از آنها به عمل آورد؛ بنابراین این مساله نشان از تبعیض میان زنان و مردان نیست.»
کیان خانه را از دست ندهید
ایشان ضمن اینکه برخی بانوان را کارآفرین خواند و از آنها به نام زنانی توانمند نام برد، گفت: «گاهی برخی زنان هستند که با خلاقیت خود کارآفرینی کرده و حتی تعدادی از زنان را نیز تحت نظر خود به کار مشغول می‌کنند. امروزه حتی زنان در مشاغل خاص و سختی چون خلبانی و نظامی حضور یافته اند و این نشان می دهد که به زنان جامعه روز به روز ارزش بیشتری قائل می‌شوند و آن ها نیز نباید پا را از حد فراتر گذاشته و انتظار داشته باشند که باید در هر شغل و موقعیتی وارد شوند چراکه آنها زن هستند و وظیفه اصلی یک خانم خانه داری و رسیدگی به امور منزل می‌باشد. از طرفی نیز زنان به دلیل وضعیت جسمانی و روحی‌ای که دارند نباید وارد هر شغلی شوند.»
وی هم‌چنین نقش دولت را در کمک به زنانی که قصد فعالیت اجتماعی و اقتصادی دارند بسیار مهم دانست و اشاره کرد: « حتی دولت در خیلی زمینه ها به زنان جامعه کمک نیز کرده تا آنها پیشرفت کنند.»
فاطمه در انتها به حضور موثر و مهم زنان در محیط خانه تاکید کرد و گفت: «زنان جامعه نباید کیان خانه را به هر بهایی از دست بدهند و کانون خانواده را برای رسیدن به مشاغل و موقعیت اجتماعی ترک کنند.»
مشکل امنیت اجتماعی
ف.ث، بانوی دیگری است که در رشته مددکاری اجتماعی تحصیل کرده و به عنوان یک خانم خانه‌دار، نگاه خود را در رابطه با بحث تبعیض علیه زنان بیان داشت.
وی گفت: «در شرایط کنونی جامعه، زنان ما از نظر اجتماعی و وشغلی بسیار ارتقاء یافته‌اند و با وجود اینکه در سال‌های قبل شدت تبعیضات بین زنان و مردان بسیار زیاد بوده اما اکنون می‌توانند حتی کاندیدا شوند و علاوه بر شرکت در انتخابات به آنها رای هم داده می شود.»
او یکی از مشکلات زنان جامعه ما را مشکل امنیت اجتمای عنوان کرد و ادامه داد: «زنان جامعه ما هنوز امنیت پایین‌تری نسبت به مردان دارند و حتی برای کار کردن نمی‌توانند در محیطی مشغول به کار شوند. از طرفی با وجود اینکه باید حجاب را ضرورت جامعه کنونی دانست اما نباید آن را با اجبار در جامعه خصوصا برای زنان اعمال کرد چرا که این اجبار استرس زیادی را ایجاد کرده و اصلا کارساز نخواهد بود.»
هم فرهنگ پایین مردان، هم اعتماد بنفس پایین زنان
خانم ف.ث، ضمن این که حضور خانم ها در عرصه های مختلف اجتماعی را بسیار فعال دانست افزود: « خیلی از زنان ما توانایی‌هایی دارند که می توانند حتی بهتر از مردان امور خانه را مدیریت کنند ولی متاسفانه بخشی از مشکلات زنان به ضعف های شخصیتی خود خانم ها بازمی گردد چراکه آنها در خیلی موقعیت ها اعتماد به نفس پایینی دارند، از طرفی نیز فرهنگ تربیتی پایین برخی مردان بر تبعیضات علیه زنان دامن می‌زند. زیرا هنوز برخی مردان زنان را نپذیرفته‌اند و هنوز نگاه سنتی به زنان دارند. مردان متاسفانه نه تنها زنان را انسان‌هایی ضعیف می بینند بلکه در برخی محیط‌ها رفتار درستی با زنان ندارند.»
ایشان در ادامه به این مساله نیز اشاره داشت که در حال حاضر بین زن و مرد تفاوتی دیده نمی‌شود و با این که هم اکنون برخی مشاغل مانند قضاوت و ریاست جمهوری را زنان نمی‌توانند داشته باشند، اما رسیدن به این موقعیت ها نیز برای زنان در آینده محال نبوده و حتی امکان‌پذیر است. این که زنان خودشان توانایی های خود را دریابند مهم‌تر از این است که همه چیز را به گردن کم کاری دولت و مسئولین بیندازند.
رسانه‌ها موثرند
این خانم خانه دار تحصیلکرده در پایان گفت: « خوشبختانه امروزه زنان پا به پای مردان کار می کنند و مردان برخلاف گذشته مخالفت کمتری با آنها دارند مگر این که زن خود به کار و فعالیت اجتماعی علاقه‌ای نشان ندهد. ضمنا نقش موثر رسانه ها در ارتقای سطح بانوان و بالابردن شان شخصیتی و اجتماعی آنان نباید نادیده گرفت؛ رسانه ها با ساختن برنامه های آموزشی و مذهبی گوناگون تا حدودی توانسته‌اند فرهنگ اشتباه مردان جامعه را نسبت به زنان تعدیل کنند و بهتر سازند.»
مردان هنوز نگاه سنتی به زنان دارند
مریم ، خانم خانه‌دار 40 ساله‌ایست که تحصیلات دیپلم دارد. او اولین مشکل زنان ما را عدم درک درست مردان نسبت به آنها دانست و گفت:«مردان ما متاسفانه از لحاظ عاطفی زنان را درک نمی‌کنند. به علاوه مردان نگاه سنتی به زنان دارند و به فرهنگ مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌های خود با زنان رفتار می‌کنند.»
این بانوی خانه‌دار که دو فرزند نیز دارد، ادامه داد: «مردان جامعه ما نسبت به خانم‌ها آزادی بیشتری دارند و اکثرا این حرف مردهاست که به کرسی می‌نشیند و دست آخر این خانم ها هستند که باید با صبوری کوتاه بیایند و گذشت کنند. حتی در مسائلی چون نقل مکان به خانه جدید، تربیت فرزند و بسیاری موضوعات دیگر این مردانند که نظر خود را بر زنان تحمیل می‌کنند. زیرا زنان را از لحاظ عقلی پایین می‌دانند.»
در دادگاه‌های خانواده حق را به مردان می‌دهند
وی ضمن اشاره به این نکته که نگاه مردان ما نشات گرفته از فرهنگ عقب مانده گذشته است و ریشه در مردسالاری دارد، اظهار کرد: «این فرهنگ و نگاه غلط از گذشته در ضمیر مردان مانده و با اینکه دولت تا حدودی تلاش می‌کند به زنان اهمیت دهد ولی آنها نیز در این رابطه خوب عمل نکرده‌اند.»
ایشان به نمونه ای از تبعیضات ایجاد شده بین زنان و مردان جامعه ما اشاره کرد و گفت: «مثلا در دادگاه‌های خانواده در بسیاری اوقات دیده می شود که حق سرپرستی فرزند را به پدری می‌دهند که سلامت روحی و روانی ندارد و این در حالیست که مادر با سلامتی خود می‌تواند کودک را خوشبخت کند.»
استفاده نادرست از متون دینی
مریم هم چنین این نکته را اشاره کرد که: « متاسفانه در خیلی مواقع دیده می‌شود که مسئولین برای تحمیل نظر خود از آیات و روایات نیز بهره می‌برند در صورتی‌که اگر عمیق‌تر به آیات و روایات توجه کنند و نگاه تاویلی داشته باشند می بینند که اتفاقا متون دینی ما برای زن ارزش بالایی نیز قائل شده‌اند.»
این زن خانه‌دار ضمن این که دلیل تبعیض ها را برداشت اشتباه دولتمردان و مسئولین جامعه دانست و افزود: «در کل همیشه زنان را به خانه‌داری محدود می‌کنند و می‌گویند او نباید بعد از ازدواج ادامه تحصیل بدهد و در جامعه حضور یابد. شاید اگر دلایل آنها برای عدم حضور و فعالیت زنان در جامعه منطقی باشد، خانم‌ها توجیه شده و بپذیرند اما آ‌ها بیشتر به زنان زور می‌گویند و نمی‌خواهند زن از خانه خارج شود و تصورشان این است که زن در موقعیت‌های خاص و حساس مغلوب احساساتش شده و نمی‌تواند عقلانی تصمیم بگیرد.»
او در پایان صحبت‌هایش تاکید داشت که تبعیض علیه زنان در سطح خرد و کلان جامعه به وفور دیده می‌شود و در واقع به دلیل سنت اشتباهی که میان مردان ما جا افتاده، نگاه اشتباه آنها به زن خیلی طول می‌کشد که اصلاح شود.
دیگر زنان را به آشپزخانه محدود نمی‌کنند
مینو، بانوی خانه‌دار دیگری است که تحصیلات دیپلم دارد و حاصل زندگی مشترکش دو فرزند می‌باشد. او ضمن اشاره به این نکته که دید جامعه نسبت به زنان بسیار بهتر از گذشته شده و ارزش بیشتری را برای زن قائل است، گفت: « خوشبختانه مردان امروز زنان را فقط به آشپزخانه محدود نمی‌کنند اما قوانین و دولت حق بیشتری را به مردان می‌دهند و زن باید تابع مرد باشد. مثلا وقتی یک زن برای طلاق گرفتن به دادگاه می رود،قانون بیشتر حق را به مرد می‌دهد و به زن می‌گویند که برو به زندگیت برس، البته با این که امروز شنیده می‌شود قوانینی تازه برای زن وضع شده ولی هنوز از نظر اجرای قوانین دچار نقص هستیم .»
محیط‌های کاری و اجحاف در حق زنان
این خانم 38 ساله در رابطه با تبعیضات علیه زنان در حوزه اشتغال نیز به این نکته تاکید داشت که:«زنان در محیط کاری حقوق کمتری از مردان دریافت می‌کنند خصوصا خانم هایی که تحصیلات پایینی دارند؛ در حالی‌که این زن باید علاوه بر کار در بیرون در منزل نیز کار کند و فشار زیادی به او وارد می‌شود. از طرفی مردانی که در تولیدی‌ها به عنوان کارفرما بر چند زن مدیریت دارند، علاوه بر دادن حقوق پایین، برای دادن مزایا و مرخصی های ضروری نیز زنان زیردست خود را تحت فشار قرار داده و حتی گاهی متاسفانه پیشهادات غیر اخلاقی به آنها می‌دهند. هم‌چنین در جامعه ما بسیار دیده می‌شود که وقتی مردان به موقعیت و جایگاهی می‌رسند نسبت به زنان دچار حس خودبرتربینی شده و زنان را ضعیف می‌بینند.»
وی ادامه داد: « مورد دیگری که نباید فراموش کرد فعالیت زنان در محیط‌های بیمارستانیست زیرا علاوه بر فعالیت‌های بیمارستانی از آنها انتظار می‌رود که از نظر عاطفی نیز انرژی بیشتری بگذارند ولی بعضا حقوق مردان باز از آنها بیشتر است.»
به دختران اعتماد به نفس داشتن را یاد نداده‌ایم
ایشان ضمن بیان اینکه برخی زنان از توانایی‌های خود استفاده نکرده و خلاق نیستند، گفت:« اینکه دیده می‌شود مردان نسبت به مردان اعتماد به نفس پایین‌تری دارند به دلیل تربیت ناصحیح دختران د محیط خانواده است چراکه از دوران کودکی به دختران داشتن اعتماد به نفس و قبول توانایی های خود را یاد نداده‌اند. هرچند مردان جامعه ما حتی اگر کمبودهایی بیشتر از زنان هم داشته باشد، باز خود را توانمند می‌بینند.»
در آخر وی افزود:« گاهی خانم‌ها خود را برای انجام کاری باور ندارند و گاهی اگر توانایی و مهارتی داشته باشند شرایط مناسبی برای بروز استعداد خود را ندارند و حمایت مالی،معنوی، خانوادگی لازم نمی‌شوند. مثلا گرفتن وام برای خانمی که می‌خواهد کارآفرین باشد، بسیار مشکل است و موانع زیادی را بر سر راه آنها می‌گذارند. در کل مسئولین و قانوگذاران هستند که حقوق و مزایای مربوط به زنان را از قبل تعیین کرده‌اند و زنان خیلی نمی‌توانند در تغییر و تعدیل قوانین و برنامه‌ها دخیل باشند.»
آن‌چه در بالا آمد حاصل گفتگوی صمیمانه ما با خانم‌های خانه‌داری بود که دیدگاه واقعی خود را نسبت به سوالات مطرح شده در ابتدای گزارش مطرح کردند.
آنها از این مساله رنج می‌بردند که چرا نگاه مردان و دولتمردان ما به جنس زن یک نگاه سطحی و از طرفی ساده انگارانه است، در ضمن از لابه لای صحبت های آنها میشد این نکته را نیز درک کرد که آنها احساس می‌کنند مردان هنوز آنها را به عنوان یک زن توانمند نپذیرفته‌اند و زن را جنس دوم و در نگاه کلان، «شهروند درجه دوم» جامعه تلقی می‌کنند.
هم‌چنین آنها گلایه داشتند که چرا هنوز از سوی جامعه مردان،«ناقص‌العقول» خوانده می‌شوند و این مردان هستند که تمایل دارند در بیشتر امور افکار خود را بر زنان تحمیل کنند و این نکته را تاکید می‌کنند که زن باید فقط تابع باشد.
آنها قانون را در برخی مواقع طرفدار مردان می‌دانستند و می‌گفتند قوانین به نفع مردان نوشته شده و بر اساس آن عمل می‌شود.
البته ناگفته نماند که در میان گفتگوها، وضعیت اعتماد به نفس پایین خانم‌ها و عدم استفاده مناسب آنها از فرصت‌هایشان نیز مورد بحث قرار گرفت. برخی خانم ها به این مساله اشاره داشتند که برخی برنامه‌های دولت و مسئولین برای زنان خصوصا در سال‌های اخیر خوب و مناسب بوده و این زنان هستند که از توانایی خود به خوبی بهره نمی‌برند و بدون تلاش و حرکتی جدی، نمی شود دولت و دولتمردان را متهم به کم‌کاری در حوزه زنان کرد.
تبعیض علیه زنان و ادعاهایی که اخیرا از جانب طرفداران حقوق زنان در رابطه با عدم توجه قوانین به مسائل زنان بیان می‌شود، ما را به این مهم می‌رساند که هم برخی قوانین نیاز به بازنگری و تعمق بیشتر دارند _ چرا که روز به روز شرایط جامعه و زنان در حال تغییر و تحول است _ و هم زنان ما باید توانایی‌های خود را بیشتر دریابند و از امکانات موجود بیشترین بهره را ببرند تا تاثیر برخی قوانین خاکستری را به نفع خود تعدیل سازند. از طرفی افزایش عزت نفس زنان جامعه و پذیرش توانایی‌هایشان نیاز به یک برنامه تربیتی عمیق از دوران کودکی دارد تا افعال خواستن و توانستن در وجود آنها نهادینه شود و آنها خود را به عنوان یک جنس توانمند و مورد اعتماد باور کنند.
/انتهای متن/
