سه نسل از زنان در جشنواره بازی های محلی و عشايری
اين كه بازی های ساده دوران كودكی حالا ديگر به موضوع جدی ورزش و مسابقه در بين روستاييان تبديل شده اتفاق شيرينی ست .توجه به ورزش های بومی به خاطر ظرفيت بالاي فعاليت های حسی – حركتی و شناختی به عنوان راهی برای مبارزه با آسيب های سبك زندگی جديد هم اتفاق جالبی ست.آسيب هايی مثل فقر حركتی ،اختلالات يادگيری و مشكلات عاطفی و هيجانی و ….وجالب تر احيای فرهنگ عامه و آيين هاي قوميت هاي متنوع ايرانی ست در سايه اين توجه ها.
سرویس اجتماعی به دخت؛ عصمت انوریان/
سرويس ورزشي “به دخت “:براي احيا و ترويج ارزش هاي فرهنگي و براي تقويت روحيه و نشاط و شادابي روستاييان و عشاير به ويژه زنان و دختران اين قشر،از سال 84 فدراسيوني مختص ورزش هاي بومي و محلي تاسيس مي شود . بهار بهرامي دبير بانوان اين فدراسيون با بيست سال سابقه كار در تربيت بدني، مدرس بين المللي واليبال ،مربي تيم ملي هاكي ،مربي سنگ نوردي و بدن سازي و مربي و داور شنا بوده. او در گفتگو با “به دخت “مي گويد:
-اين تخصص ها در فدراسيون ورزش هاي روستايي به درد كار ستادي مي خورد .وقتي براي برپايي محل مسابقات به بيابان ها مي رويم و ساعت ها زيرنور آفتاب براي زنان روستايي و عشاير كارمي كنيم بايد مثل خودشان باشيم تاقبولمان داشته باشند.با وجود مشغوليت زياد (بر خلاف تصور) كار در اين فدراسيون مثل ديگر فدراسيون ها حاشيه ندارد ولي صفا دارد.
ما در اين فدراسيون هم به ورزش هاي بومي و محلي مي پردازيم و هم به ورزش هاي كلاسيك.مثل واليبال و بسكتبال يا هر رشته ديگري كه روستاييان به آن اقبال داشته باشند.
– ورزش هاي بومي مثل هفت سنگ؟
– بله و بسياري از بازي هاي ديگر . يه قل دو قل ،دال پلان ،كلاس كلاس،دستش ده ،الختر،كلاه پران،بازي هاي با سنگ و چوب و…
خيلي از بازي ها را شناسايي و قوانين آن ها را تدوين كرده ايم.حتي دوره هاي داوري هم براي برگزاري مسابقات اين رشته ها ارايه شده.
مسابقه هفت سنگ
اين دوره ها براي خانم ها هم هست؟
– بله. علاوه بر كلاس داوري اولين دوره تربيت مدرس را هم براي خانم ها گذاشتيم. فكر مي كنم 26 نفر مدرس خواهيم داشت كه از طريق نيروهاي استاني جذب شده اند.
– با وجود محدوديت هاي خانم هاي روستايي آيا آن ها در مسابقات شركت مي كنند؟
– بله خانم ها در اين مسابقات حضور بسيار فعالي دارند. از دختران 9 ساله تا زنان 70 ساله مي توانند در مسابقه ها شركت كنند، اما گاهي زنان مسن تر هم با شوق زياد مسابقه مي دهند .مثلادر جشنواره مشهدخانم هاي مسن براي بردن در مسابقه يه قل دو قل استرس داشتند!! و ذكر هم مي گفتند.
– از جذابيت هاي جشنواره “بركت و حركت”بگوييد.
– بزرگ ترين جذابيت ،جمع شدن زنان روستايي از استان هاي مختلف با لباس هاي سنتي مخصوص هر منطقه است تا در رشته هاي متنوع بازي هاي محلي مسابقه بدهند . بازي هايي مثل طناب كشي ، كل كله برد و… بركت اين جشنواره هم ناني ست كه توسط همين زنان روستايي در محل برگزاري مسابقات پخته مي شود به علاوه غذاهاي محلي. جشنواره حركت و بركت مراسمي چند منظوره فرهنگي،ورزشي ست.در اين جشنواره سه نسل مادربزرگ،مادر و دختر شركت مي كنند.
بركت جشنواره در ناني ست كه زنان روستايي مي پزند
– زنان عشاير چه مسابقاتي مي دهند؟
– زنان عشاير دررشته هايي مثل “يل و تير و تندر” سواركاري و تيراندازي مسابقه مي دهند .قرار است اين مسابقات در جشنواره زنان اقليد فارس برگزار شود.در جشنواره الشتر هم زنان دررشته “قيقاج”(تيراندازي روي اسب)مسابقه دادند.در اين جشنواره ازبين 11 استان شركت كننده، زنان استان مركزي و لرستان مقام اول تا سوم را به دست آوردند.
(در قيقاج بانوان سميه حاجي از استان مركزي اول،گلناز مرادي و بهارك عزيزاللهي از لرستان دوم و سوم شدند.)
– استقبال تماشاچيان چه طور است؟
– عالي ست . گاهي آن قدر جمعيت تماشاچي زياد است كه موجب اختلال در مسابقات مي شود و مجبور مي شويم براي برقراري نظم مسابقه را متوقف كنيم. آن قدر استقبال از اين مسابقات چه در اجرا و چه در تماشا زياد است كه دو تن از دانشجويان فوق ليسانس پايان نامه خود را به “دليل تفاوت هاي استقبال در ورزش هاي بومي و كلاسيك” اختصاص داده اند.
– آيا ورزش هاي روستايي تنوع زيادي دارند؟
– بله . اين بازي ها بسيار متنوعند.فدراسيون در حال تدوين دايرۀ المعارف بازيهاي روستايي ست كه در آن همه بازي ها در تمام استان ها و مناطق مختلف ايران شناسايي شده اند و به زودي به چاپ مي رسد.
– استقبال دختران روستايي از ورزش هاي كلاسيك چه گونه است؟ آيا امكانات ورزشي دارند؟
– طبق طرح ضربتي دولت ، براي روستاهاي با جمعيت هزار نفر ، سالن ورزشي ساخته اند . در روستاهاي با جمعيت كمتر هم خانه هاي ورزش هست كه در صورت تمايل، ساكنان اين روستا ها مي توانند در اين خانه ها ورزش هاي با امكانات كم مثل فوتبال دستي يا تنيس روي ميز بازي كنند.
فدراسيون در بخش ورزش هاي كلاسيك،المپيادهاي ورزشي برگزار مي كند ،اما فقط براي استعداد يابي. يعني ورزشكاران حرفه اي در روستاها زير نظر فدراسيون نخواهند بود.در اين بخش هم استقبال خانم ها بيشتر از آقايان است وخانم ها به ويژه در يكي دو سال اخير حضوررو به رشدي دارند.
– آيا براي دختران روستايي علاقمند به طور خاص برنامه اي داريد؟
– بله. قرار است مسابقات را در مدارس راهنمايي شبانه روزي متمركز كنيم تا شركت كنندگان از روستاهاي مختلف در يك جا جمع بشوند و در مسابقات استعداد ها شناخته شوند.مسابقات ورزش هاي كلاسيك به صورت المپياد برگزار مي شوند.
