نقش حقیر و کمرنگ زنان در فیلم های امسال اسکار

در مراسم اسکار 2018 تقریبا 60 درصد فیلم های منتخب، پیرامون مسائل مربوط به خانواده و زنان بود. فیلم های” لیدی برد”، “سه بیلبورد خارج از ابینگ میزوری”، ” رشته خیال” ، “من تونیا هستم” و در نهایت فیلم خارجی زبان “زن خارق العاده” از شیلی، با محوریت موضوع زنان موفق به دریافت جایزه اسکار در بعضی رشته ها شدند.

 

رشته خیال

فیلم رشته خیال محصول سال 2017 است به کارگردانی و نویسندگی پل تماس اندرسون. این فیلم در شش رشته نامزد اسکار بود  که توانست جایزه اسکار را تنها برای بهترین طراحی لباس، از آن خود کند.

داستان فیلم رشته خیال در دهه 50 میلادی روایت می شود و زندگی خیاطی مشهور به نام رینولدز ( دنیل دی لوییس ) را روایت می کند که روی نظم زندگی و جزئیاتش وسواس دارد . رینولدز برای افراد سرشناس از اهالی کاخ سلطنتی گرفته تا ثروتمندان مرفه جامعه، لباس هایی منحصر بفرد دوخته و عرضه می کند. او در زندگی اش با وجود اینکه روابط زیادی را تجربه کرده اما به هیچ زنی متعهد نشده است تا اینکه با یک پیشخدمتی به نام الما آشنا می شود. از این به بعد زندگی این خیاط مغرور تغییر می کند و او به سمت تجربه زندگی با وجود و حضور این زن می رود…

 

زندگی اشرافی تمام آرزوی یک زن است

ما در رشته خیال شاهد زندگی یک خیاط مشهور هستیم اما در واقع زندگی این خیاط از دریچه چشم الما دختر پیشخدمتی که در نهایت با این خیاط ازدواج می کند، تعریف می شود.

الما به عنوان یک دختر از طبقه کارگر درست در یک وعده ناهار، سرنوشتش عوض می شود، چون رینولدز خیاط معروف او را می بیند و به عنوان  مدل لباس هایش انتخاب می کند. توصیف الما  از لحظه ای که رینولدر او را انتخاب می کند و به اصطلاح دیده می شود، تکان دهنده است. این دختر که هیچ اعتماد بنفسی در مورد خودش و فرم بدنش نداشته است، اعتراف می کند که تا قبل از ملاقات با رینولد احساس می کرده که بسیار زشت و بدقواره است!

الما در ادامه داستان با وجود اینکه دیگر مدل شده و مشهور، مدام تحقیر می شود و رفتار وسواسی رینولد را تحمل می کند، چرا که جایی را پیدا کرده است که آنجا  او را  ستایش می کند. او احساس می کند دارد در این شرایط برای اولین بار زندگی واقعی را تجربه می کند به خاطر همین هم در صحنه ای از فیلم وقتی نقشه اش برای سورپرایز کردن رینولد شکست می خورد. برای اولین بار به رینولد می گوید که همه اینها بازی توست، این لباس ها ،این اداها و … رینولدز هم در جوابش می گوید: اگر اینطور است چرا گورت را از این بازی گم نمی کنی و نمی روی؟

الما هم در جواب سکوت می کند، چون بهیچ وجه حاضر نیست آن زندگی لوکس و درخشان را رها کند.

این بورژواهای عزیز

نگاه کارگردان در این فیلم به شخصیت الما یادآور قشر بورژاوزی (طبقه متوسط)  است که شاید در ظاهر ایراداتی به قشر اشراف وارد می کنند ولی در واقع تنها آرزوی شان این است که روزی جزوی از آنها باشند و به خاطر رسیدن به این آرزو حاضرند هر چیزی را فدا کنند، حتی شخصیت و غرور شان را .

پل تماس اندرسون به عنوان کارگردانی که در کارهایش خیلی نقش پررنگی برای زنان در نظر نمی گیرد، این بار در رشته خیال هم، شاید یک زن را در جایگاه تعریف داستانش قرار داده باشد ولی در واقع آن زن را هم برای خدمت به مرد داستان یعنی رینولد و نجاتش از شر وسواس هایش انتخاب کرده است، چون هرچه که باشد نقش تغییری که یک زن می تواند در زندگی یک مرد ایجاد کند، غیر قابل انکار است.

با وجود همه نقاط ضعفی که در داستان پردازی و موضوع خسته کننده فیلم وجود دارد، باز رشته خیال ارزش دیدن را دارد، بخصوص که آخرین نقش آفرینی بازیگر کهنه کارش یعنی دنیل دی لوییس بر پرده سینماست و در این فیلم هم بازی قابل قبولی را از خود ارائه داده است.

 

یک زن خارق العاده

“یک زن خارق العاده “نام فیلمی است محصول 2017 به نویسندگی و کارگردانی سباستین للیو. این فیلم امسال در رقابت با چهار فیلم خارجی دیگر که نامزد دریافت جایزه اسکار بودند، توانست این جایزه را از آن خود کند.

داستان فیلم یک زن خارق العاده در مورد زنی به نام مارینا است که یک پیشخدمت تَراجِنس است که شب‌ها به عنوان یک خواننده‌ی کلوبِ شبانه کار می ‌کند و در این بین با مردی به نام ارلاندو آشنا و به او علاقمند می شود.

شبی ناغافل اُرلاندو، دوست مارینا، که 20 سال از او بزرگ‌تر است، بر اثر سکته قلبی  جان خود را از دست می‌ دهد. در چنین شرایطی، مارینا به جای تسلا و هم‌دلی، با رفتار نا‌خوشایند و آزار‌دهنده ‌ای از جانب خانواده اُرلاندو و مردم اطرافش مواجه می‌ شود. پس مارینا تلاش می کند تا در این شرایط با وجود رفتار بد اطرافیان، دوام بیاورد و این وضعیت را خاتمه بدهد…

در مراسم اسکار امسال در بخش کاندیدای فیلم خارجی بیشتر فیلم ها موضوعی زنانه و خانوادگی داشتند اما در این بین فیلم “یک زن خارق العاده” از شیلی توانست جایزه اسکار را برای بهترین فیلم خارجی زبان از آن خود کند.

فیلم زن خارق العاده به نظر بیشتر منتقدین فیلم متوسطی بود چه از لحاظ داستان پردازی و چه از نظر فیلمنامه. این فیلم شاید تنها به دلیل محوریت موضوعش که برخورد جامعه با یک زن تراجنس بود، مورد توجه قرار گرفت.

در فیلم ما هیچ اثری از خانواده ی اهل شیلی نمی بینیم. مارینا یک دختر تنهاست، نامزد او اورلاندو هم مردی تنهاست که تنها وقتی می میرد، سر و کله خانواده اش پیدا می شود. برخورد بقیه آدم های فیلم هم بسیار سرد، رسمی و قضاوتگر است .

برای مثال محققی که در زمینه جنایت های جنسی تخصص دارد، مارینا را از نظر جسمی مورد تحقیر قرار می دهد. پسر اورلاندو از مارینا می خواهد که آپارتمان پدرش را هرچه زودتر ترک کند. سونیا همسر سابق اورلاندو ماشین شوهر سابقش را از مارینا می گیرد و به او اجازه نمی دهد که در مراسم تدفین حضور داشته باشد و…

دید سرد و روابط پر از نفرتِ خاموش، تا جایی در فیلم مشهود است که مخاطب حس می کند در حال دیدن فیلمی از یک کشور اروپایی است نه آمریکای لاتین!

 

چرا برنده می شود؟

البته با سابقه ای که داوران اسکار در انتخاب بهترین فیلم خارجی زبان دارند، این نگاه و جهت گیری فیلم کاملا طبیعی است. گویی یک زن خارق العاده کاملا سفارشی ساخته شده است تا توجه آکادمی اسکار را به خود جلب کند.

بعد از کودتای سال 1973 در شیلی آمریکا به صورت رسمی دخالت در این کشور را شروع کرد و این دخالت تا یک دهه قبل هم ادامه می یابد ولی در حال حاضر مردم شیلی و دولتمردانش مثل دیگر کشورهای آمریکای لاتین خواهان عدم دخالت آمریکا در مورد مسائل مربوط به شیلی هستند. شاید یک دلیل ساختن فیلمی مثل یک زن فوق العاده، که  در واقع مردمی را نشان می دهد که سردرگم هستند و زندگی عادی درستی ندارند، همین باشد.

در فیلم مارینا به عنوان یک زن ترانس خود می تواند نمادی از این سرگردانی باشد، زنی که حتی جنسیتش هم معلوم نیست! ارلاندو به عنوان مردی که گذشته ی خانوادگی  نامعلومی دارد و حالا با زنی که همسن دخترش هست رابطه دارد و هیچ آینده ای هم برای این رابطه نمی داند، او هم در واقع سردرگم است و این سردرگمی تا مرگ همراه اوست.

در نهایت می توان گفت که فیلم یک زن خارق العاده با وجود داستان ساده ای که دارد ، مثل یک کلاف سردر گم و آشفته است و شاید تنها نقطه مثبت فیلم از نظر تکنیکی بازی خوب و قابل قبول دنیلا وگا در نقش مارینا باشد که البته با وجود تراجنس بودن این بازیگر در دنیای واقعی، این امر به نوعی نشان دادن شخصیت خودش اوست نه بازی اش در این فیلم .

در نهایت باید گفت که فیلم زن خارق العاده با توجه به موضوع و محوریتش چیزی را به مخاطب خود عرضه می کند که کاملا قابل پیش بینی است، مخصوصا که کارگردان اصراری بر پیچیده کردن فیلمش ندارد، گویی می خواهد مخاطبینش را خیلی سردرگم نکند و این سردرگمی را تنها برای شخصیت های فیلمش بر جای بگذارد.

 

پایان .

/انتهای متن/