زنان استوار بر بیعت با ولایت

ده سال از آمدن حضرت محمد(ص) به مدینه گذشته بود که ایشان برای انجام فریضه حج تمتع عازم مکه شدند. در مسیر  بازگشت به مدینه جبرئیل فرشته وحی بر ایشان وارد شدند و از آن حضرت درخواست کردند تا رسالت شان را با معرفی جانشین بعد از خود کامل کنند.

پیامبر(ص) تمامی همراهانش را فرا خواندند و برای آنان خطبه­ای ایراد کرد و در آن حضرت علی(ع) را به عنوان ولی، وصی و جانشین بعد از خود معرفی کردند. پس از پایان خطبه، مردم به سوی پیامبر و امیرالمؤمنین صلوات الله علیهما و آلهما هجوم آورند و با ایشان به عنوان بیعت دست می­دادند.

بیعت زنان با علی (ع)

 بعد از بیعت مردان نوبت بیعت کردن زنان حاضر در کاروان با امیرالمومنین رسید.

 پیامبر (ص) دستور دادند تا ظرف آبی آوردند و پرده ای زدند که نیمی از ظرف آب در یک سوی پرده و نیم دیگر آن در سوی دیگر قرار بگیرد، تا زنان با قرار دادن دست خود در یک سوی آب و قرار دادن امیرالمومنین علیه السلام دست شان را در سوی دیگر با حضرت بیعت کنند.

 به این صورت بیعت زنان هم انجام گرفت.

بیعت شکنی بعد از رحلت رسول خدا

چندی بعد رسول خدا در بستری بیماری افتادند.

 ایشان در روزهای پایانی عمر مبارک خویش تمام تلاش خود را برای مساعد کردن شرایط به خلافت رسیدن امیرالمومنین به کار بردند اما تعدادی از صحابه با کارشکنی­های خود مانع از انجام دستورات رسول خدا می­شدند.

 بعد از رحلت پیامبر خلافت که حق مسلم امام علی (ع) بود از ایشان سلب شد و کسانی که در روز غدیر خم با او بیعت کرده بودند، آشکارا بیعت شکنی کرده و به بجز تعداد اندکی از صحابه مابقی با ابوبکر به عنوان خلیفه بیعت کردند.

بانوی بیعت کننده استوار

نخستین بانویی که در برابر ابوبکر به دفاع از امیرالمؤمنین علی علیه السلام پرداخت، حضرت زهرا(س) بود. ایشان در دفاع از ولایت و امامت امیرالمومنین از هیچ تلاشی دریغ نکرد.

 ابتدا شب­ها به همراه حضرات علی(ع) به خانه­های انصار می­رفت و از آن­ها یاری می­طلبید. آنان در جواب می‌گفتند: “ای دختر رسول‌خدا(ص)! کار از کار گذشته است و ما با این مرد (ابی‌بکر) بیعت نموده‌ایم. اگر همسر و پسر عموی تو پیش از این مرد نزد ما می‌آمد و از ما بیعت می‌خواست، ما کسی غیر او را انتخاب نمی‌کردیم. “

امام علی(ع) در جواب آنان می‌فرمود: “آیا من پیکر رسول‌خدا(ص) را در خانه‌اش روی زمین می‌گذاشتم و دفن نکرده به دنبال حکومت، به نزاع و دعوا برمی‌خاستم؟”

 حضرت صدیقه طاهره، در تأیید امام(ع) می‌فرمود: “ابوالحسن کاری غیر از آنچه سزاوار و مناسب او بود، انجام نداد. آنان نیز کاری کردند که حسابشان با خداست و خداوند از آنان بازخواست خواهد نمود.”

حضرت زهرا(س)، با صراحت اعلام داشت که پدرم، در غدیر خم علی(ع) را به عنوان خلیفه و جانشینش معرفی نمود و امروز که بیعت با ابو‌بکر را بهانه قرار می‌دهید، عذر بدتر از گناه می‌باشد و هرگز از شما پذیرفته نیست.”

رنان دیگر ی که بر پیمان ماندند

علاوه بر حضرت زهرا(س) زنان دیگری هم بر بیعت خود با امیرالمومنین استوار مانده و از ایشان در برابر ابوبکر دفاع کردند. ام‌ایمن از زنان صحابی، آزاد شده پیامبر(ص) و مادر اسامه بن زید یکی از آنان بود و زمانی که علی «علیه السلام» را برای بیعت به مسجد کشاندند آنکه در مسجد در برابر همه فریاد اعتراض سر داد و بی‌پروا خلفا را اهل نفاق خواند، ام‌ایمن بود. هنگامی که فدک را غصب کردند او به همراه امام علی تنها کسانی بودند که غصب فدک از سوی ابوبکر، شهادت دادند که پیامبر(ص)، فدک را به فاطمه بخشیده است.

از مدافعان دیگر حریم ولایت ام سلمه همسر رسول خدا بود، وی پس از رحلت رسول خدا به دفاع از امیرالمؤمنین علی (ع) در برابر ابوبکر پرداخت و مهاجرین و انصار را به پشتیبانی از امام علی علیه السلام تشویق می‌کرد. به دلیل دفاع از حق امام علی(ع) و حقوق حضرت فاطمه زهرا (س) درفدک، یک سال از دریافت مستمری محروم شد.

مروری بر زندگی این بانوانان بزرگوار نشان دهده عزم راسخ آن­ها در دفاع از ولایت و امام خود است که در این راه حتی از دادن جان خویش هم هیچ ابایی نداشتند. جان فشانی و شجاعت آنان که سرآمدشان حضرت زهرا(س) بود، از آنان الگوهایی ساخت برای زنان مبارز که در زمان های مختلف به دفاع از ولایت و امام خود پرداختند.

منابع:

بحار الانوار، مجلسی، بیروت: موسسه الوفاء، 1404 قمری، ج 41 ص 199؛ الخرائج و الجرائح، راوندی، قم : موسسه الامام المهدی، 1409 قمری، ج 2.

طوسی، ابن حمزه، الثاقب فی المناقب، قم، انصاریان، ۱۴۱۲ق.

ابن بابویه، محمد، امالی، به کوشش حسین اعلمی، بیروت، ۱۴۰۰ق /۱۹۸۰م.

ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دارصادر.

کلینی، محمد، الکافی، به کوشش علی اکبر غفاری، بیروت، ۱۴۰۱ق.

/انتهای متن/