دو آتش سوزی در جنگل به فاصله یک ماه چرا؟
دو آتش سوزی در جنگل های ایلام و لرستان به فاصله یک ماه به شکلی رخ داد که بخش مهمی از این جنگل ها که سرمایه طبیعی ملی است، نابود شد. طاهره رحیمی از فعالان اجتماعی که خود از اهالی لرستان است، در اعتراض به این اتفاق با به دخت گفت و گو کرده است و می پرسد که اگر این ماجرا در اصفهان و یا تهران هم پیش می آمد، مسئولین همین طور به قضیه برخورد می کردند؟
فرزانه حکمت/
در این که جنگل ها سرمایه ملی اند بحثی نیست وبرای همه قابل درک است. محافظت ازاین جنگل ها یک وظیفه ملی و در راس آن وظیفه حکومت است که برای همه حوادث غیر مترقبه باید پیش بینی داشته باشد. رشته کوه های زاگرس والبرزبا پوشش های گیاهی که دارند، سرمایه ملی اند. زاگرس چون عمدتا در بخش گرم و خشک واقع شده، بیشتر در معرض خطر آتش سوزی وحریق است. با این وصف انتظار این است که استان های منطقه زاگرس ازنظر امکانات مقابله با حریق و آتش سوزی مجهز باشند. چون هم به جهت مناظر طبیعی زیبا یک منطقه تفریحی برای مردم به حساب می آید و هم به دلیل گرمای زیاد در معرض مسائلی مثل آتش سوزیست. یعنی هم عوامل طبیعی و هم عوامل انسانی برای چنین حوادثی وجود دارد. استان هایی که در این منطقه واقع شده، باید کلا مجهز به امکانات مجهز اطفای حریق باشند. منتها متاسفانه بر اثر بی توجهی مسئولین ومحرومیت این استان ها، که خود این محرومیت هم ناشی از همین بی توجهی مسئولین بوده، چنین اتفاقاتی رخ می دهد هیچ کس هم واکنشی نشان نمی دهد. در واقع این محرومیت مضاعف است که باعث می شود یک سرمایه ملی مثل جنگل های این منطقه دچار چنین ضایعه ای دیده می شود.
به نظر شما با چنین شرایطی که بر وضع استان های ایلام و لرستان حاکم است، چه کاری می شد برای کاهش این ضایعات ناشی ازحریق جنگل انجام داد؟
- ببینید وقتی اصولا امکاناتی برای مقابله با این حوادث در خود دو استان وجود ندارد، اقلا باید در موقع پدید آمدن حریق امکانات از بقیه نقاط کشور مخصوصا استان های همجوار برای مقابله با حریق بکارگرفته شود. در مورد یک منبع طبیعی مهم مثل این جنگل ها باید قاعدتا همه ارگان ها بالاخص استان های همجوار به کمک بیایند، البته اگر خودشان هم محروم نباشند. مثلا بصورت اورژانسی با هوا پیما وهلیکوپتر و نیروهای آموزش دیده آتش نشان برای اطفای حریق در محل حاضر شوند ولی متاسفانه این اتفاق هم نیافتاده و فقط با تاخیریک هلیکوپتر از کرمانشاه برای اطفای آتش سوزی جنگل های ایلام راهی منطقه می شود ولی قبل از خاموش کردن آتش برمی گردد و می گوید ماموریت من تمام شده! جالب این که حتی وقتی مردم برای کمک داوطلبانه برای خاموش کردن آتش جنگل می آیند استانداری از دادن وسیله های ساده ای مثل بیل و کلنگ به آنها امتناع می کند. یعنی برای این کار مهم در حد دادن یک بیل و کلنگ به مردم اعتماد نمی شود.
- مشخصا در مورد سازمان حفاظت از محیط زیست و مسئولیتش در مورد این آتش سوزی نظرتان چگونه است؟
- مسئولین محیط زیست و مشخصا خانم ابتکار می گوید که باید برای مقابله با آتش در این جنگل ها از وسایل ابتدایی استفاده شود. سوال من این است که چرا وسایل ابتدایی ؟ منطقه به این مهمی و جنگل هایی که این قدر وسعت دارد و یک سرمایه طبیعی ملی محسوب می شود، چرا باید در این سطح پایین برای محافظت از آن اکتفا شود؟
- فکر می کنید چرا این نظر را در باره امکانات ابتدایی برای مقابله با حریق این جنگل ها اظهار شده است؟
- طبیعتا علتش را نبود امکانات می دانند. در حالی که اگر هم در استان این امکانات نیست اقلا باید استان های همجوار امکاناتی داشته باشند که متاسفانه در این استان های همجوا هم محرومیت هست و امکاناتی وجود ندارد. اگر هم مثلا در استان کرمانشاه امکاناتی مثل بالگرد بوده، از ان درست اسنفاده نشده . یعنی بالگرد آمده تا ایلام پیش از اطفای حریق نیمه کاره برگشته است.
- به نظر شمانظر شما فقط محیط زیست در این مورد مسئول و مقصر است؟
- البته قطعا محیط زیست تنها مسئول قضیه نیست، بقیه ارگان ها هم مسئولند. بی توجهی و کم کاری از طرف ارگان های مختلف بوده است. این است که می بینیم به فاصله کوتاهی از آتش سوزی ایلام جنگل های استان لرستان هم دچار آتش سوزی شد.
- گفته شده که گرمای بیش از حد و خیلی بالای هوا عامل طبیعی این اتفاقات در این اواخر بوده است ؟
- – از زمستان گذشته این هوای گرم پیش بینی شده بود. ضمن این که بعضی از شهرهای منطقه ایلام و لرستان اصولا در منطقه گرمسیر قرار گرفته اند .علت حریق ها هم هنوز مشخص نیست. شاید علتش طبیعی بوده . اما احتمال می رود مخصوصا آتش سوزی دوم در استان لرستان عامل انسانی داشته و فعلا عامل این هنوز دقیقا مشخص نشده است. نکته مهم این است که این آتش سوزی هم در اصل از استان ایلام شروع شده و چون بموقع مهار نشده، به لرستان کشیده شده است. اگر این باردوم اتش سوزی در ایلام مهار می شد، به لرستان کشیده نمی شد. جالب است که این جنگل های بلوط تنها سرمایه این استان های محروم است که بدون بهره وری درست مانده . در دولت قبلی تصویب شد که کارخانه ای برای بهره برداری از این بلوط ها که در هزاران هکتار جنگل وجود دارد، در منطقه ساخته شود تا مشکل بیکاری جوانان حل شود. اما سازمان محیط زیست به بهانه اینکه به محیط زیست آسیب می رسد، با این کار مخالفت کرد و در دولت جدید این مصوبه اجرایی نشد و کارخانه ساخته نشد. نشد .و این در حالی است که میلیونها تن بلوط هر ساله در این جنگل ها تولید می شود وهیچ استفاده ای هم از آنها جز برای خوراک دام یا وحیات وحش و یا بعضی مصارف که بطور متفرقه مردم دارند، از این بلوط ها نمی شود.در واقع این منابع و سرمایه طبیعی فاقد استفاده بهینه است و دارد هدر می رود. درحالی که به تجربه ثابت شده که اگر منبعی برای مردم منشا اثر باشد، خودشان در محافظت از آن بهتر و بیشتر تلاش می کنند. درحال حاضر عملا این جنگل های وسیع بلوط فقط برای فضای سبز استفاده می شود. باید توجه داشت که اگر در طول صدها سال از این جنگل ها استفاده می شد، این قدر به آنها آسیب وارد نمی شد که در جریان یک روز آتش سوزی آسیب وارد شد. این یعنی عدم مدیریت درست سرمایه طبیعی ملی. وقت درست کردن کارخانه می گویند به اکوسیستم آسیب می خورد اما وقت حفاظت، بی توجهی می شود.با ایجاد یک کارخانه برای فرآوری بلوط هم مشکل بیکاری جوانان حل می شد و هم صادرات صورت می گرفت و پوشش گیاهی هم بصورت طبیعی قابل بازیافت و برگشت است .اما با این آتش سوزی هم جنگل نابود شد و هم امکان اشتغال زایی و صادرات از بین رفت. می خواهم بپرسم اگر این اتفاق برای استان های برخوردارهم مثل اصفهان و تهران پیش می آمد، مسئولین می توانستند این قدر بی توجه باشند؟
- نماینده های مجلس در این مورد چه واکنشی نشان دادند؟
- حرف زدند اما صدای شان به جایی نرسید. بنظر می رسد که بی توجهی و بی اهمیت بودن قضیه از نظر مسئولین باعث تکرار مساله به فاصله یک ماه شده است. انتظار می رود کاری شود که اقلا در آینده این فجایع طبیعی تکرار نشود.
/انتهای متن/
