حضرت زهرا(س) الگویی برای همه انسان ها

فرزانه حکمت/

به نظر من یکی از قوی ترین روش های تربیتی، ارائه الگوی صحیح و مناسب و اقتدای به آن است؛ موضوعی که در دین اسلام در باره ی زنان به آن اهتمام ویژه ای شده است . اسلام تنها به دفاع از شخصیت زن نپرداخته بلکه با طرح الگوهای مختلف تاریخی و قرآنی و در راس آنها ارائه ی شخصیت جامع و کاملی همچون حضرت زهرا(س) از بین معصومین(ع) و حضرت زینب و فاطمه معصومه(س) از بین غیر معصومین برتمامی کج اندیشی های تاریخی نسبت به زن خط بطلان کشیده است . باید گفت تنها چشمه زلال، مکتب انبیا و اوصیای الهی است که به دور از هرگونه افراط وتفریط وبا تکیه بر وحی و استمداد از خالق هستی به ترسیم جایگاه حقیقی زنان متناسب با آفرینش آنان در دوران های مختلف پرداخته است .
منتها ما غالبا در معرفی شخصیت حضرت زهرا(س) طوری عمل می کنیم که گویی در زندگی ایشان فغط عبادت ، دفاع، چریستن و بیماری و …بوده است. در حالی که در شخصیت و زندگی حضرت زهرا(س) ابعاد مختلفی هست که برای زنی که می خواهد در دنیای امروز زندگی کند، منبع الهام است.
توجه کنیم که مادر حضرت زهرا(س)، خدیجه کبری (س) بوده است که اول زن بازرگان شبه جزیره عربستان بوده و بنا به روایتی، پیامبر (ص) حضرت خدیجه را در جایگاه یک وزیر دانسته اند. بعد حضرت فاطمه دختر رئیس یک حکومت بوده و در متن مسائل و امور جامعه خود قرار داشته است.
در زندگی چنین شخصیتی قطعا ابعاد دیگری هم در جایگاه انسان کامل مطرح بوده است البته نه با رویکرد دنیاطلبی. ما معمولا درمعرفی حضرت زهرا(س) ابعادی تکراری ازشخصیت و زندگی ایشان را پررنگ می کنیم. برای همین هم شاید برای بعضی زنان این سوال پیش آید که ما اگر بخواهیم در موارد امور دنیایی هم یک الگوی کامل داشته باشیم، می توانیم از حضرت پیروی کنیم؟
به نظر می رسد اگر درست همه ابعاد زندگی و شخصیت ایشان تبیین شود، پاسخ به سوال همه زنان برای امور مختلف زندگی شان در دنیای امروز داده می شود. اگر ما بتوانیم دقیقا منش و رویه عملی حضرت را در زمینه های مختلف همسری، مادری، خویشاوندی، شهروندی و دین مداری توصیف و بیان کنیم، زنان خواهند دید که در همه امور،ایشان یک الگوی تمام عیار است. بجز در امورخانوادگی حضرت در امور مختلف اجتماعی و سیاسی و اقتصادی فعال بودند . مثلا اداره فدک و مدیریت عواید آن را شخصا برعهده داشتند و بخوبی از عهده این کار برمی آمدند .
واقعیت این است که اگر ما می توانستیم زندگی این بانوی بزرگ را در این ابعاد متنوع با زبان در خور فهم مردم دنیای امروز مثلا در قالب های هنری مثلا ساخت یک فیلم تاریخی خوب به مخاطبان منتقل کنیم، آن وقت معلوم می شد که حضرت زهرا برای هر زنی با هر موقعیتی که دارد، اگر به دنبال کمال و تعالی است، یک الگوی کامل و بی نقص است. اما متاسفانه نتوانسته ایم دراین زمینه قدم های درست و مناسبی برداریم.
من می خواهم فراتر از این هم بگویم . حضرت زهرا برای همه انسان ها اعم از زن و مرد الگوست . چرا که ایشان نه فقط دردوره زمانی خودشان که زندگی کرده اند، همه سکنات و رفتارهای شان، الگوست بلکه پایه گذار یک مکتب تربیتی بوده اند که اصول و آموزه های آن درزندگی یک به یک فرزندان ایشان یعنی امامان معصوم علیهم السلام، نمود و بروز دارد. یعنی بنوعی حضرت زهرا علیهاالسلام الگوی فرزندان معصوم(ع) خویش بوده است. با توجه به این که هر یک از حضرات معصومین(ع) در یک برهه زمانی با نوعی شرایط اجتماعی و سیاسی خاص و اولویت های متناسب با این شرایط بسر برده اند، مجموعه این آموزه ها و اصول تربیتی که حضرت زهرا برای ایشان ارائه کردند درحیات طیبه هریک از امامان به فراخورشرایط زمان و موقعیت شان و موضوعات پیش آمده پیاده شده است. می بینیم که اولاد حضرت فاطمه (ْس) جدای از تربیت فاطمی نبوده اند، همیشه مواضعی در اصول یکدست داشته اند و تفاوت های آنها در شیوه ها و خط مشی، فقط به تفاوت موقعیت ها و حوادث پیرامونی شان برمی گردد. شاید معنای کوثر هم همین جا مشخص می شود که حضرت زهرا (س) سرچشمه همه خیرها بوده است آن هم خیرات کثیرو جاری.
نهایتا من می خواهم بگویم که ما باید در سایه شناخت درست حضرت زهرا و فرزندانش برای زندگی خودمان از ایشان یک الگوی جمعی برداریم . یعنی اگر به دلیل کمی اطلاعات تاریخی نتوانستیم در بعدی از زندگی، حضرت زهرا را الگو کنیم، به زندگی فرزندان شان رجوع کنیم. چون ایشان همه نور واحدند و حتی جنیست هم در ساحت قدسی این بزرگواران مطرح نیست و در هر حال می توانند الگوی زندگی امروز ما باشند، هر کس که هستیم با هر موقعیتی …
به نظر می رسد باید خلاهای الگویی بدست نیامده از ابعاد وجودی حضرت زهرا (س) را با تلاش برای دست یابی به آن ابعاد در زندگی فرزندان شان جست و جو کرد تا سیمای نورانی این الگو برای مان روشن تر و واضح تر گردد.

/انتهای متن/