“جاهلیت مدرن” و زنی که ایده آل تبلیغات غربی است
جاهلیت مدرن نام کتابی است از نویسنده نام آشنا اسماعیل شفیعی سروستانی. کتاب عمدتا پیرامون نظام سرمایه سالار در دوران آخرالزّمان و مشخصات آن نگاشته شده و بطور خاص بر جایگاه زنان در تبلیغات که محور مهم در این نظام است، سخن گفته است.
کتاب «جاهليّت مدرن» را باید کتابی در باره سرمایه داری مدرن در روزگار ما دانست و مواجهه مهدویت با آن. سرفصل های اصلی آن از جمله «جاهلیّت مدرن و پوستین وارونه اسلام»، «جاهلیت دوم در آخرالزّمان»، «مهدویّت رودررو با جاهلیّت»، «معنا و مفهوم جاهلیّت»، «مرگ جاهلی» و «سرمایه‌داری، موجد خودآرایی جاهلی» اشاره کرد.
در مورد نویسنده
اسماعیل شفیعی سروستانی متولد 1337 در شیراز است. پژوهش‌های او در حوزه غرب‌شناسی، ادبیات فارسی، مطالعات فرهنگی، مطالعات مهدویت و آخرالزّمان‌شناسی است. او تاکنون بیش از ۶۷۰ مقاله و ۳۰ کتاب مستقل در حوزه‌های مختلف نوشته و بخش عمده‌ای از سال‌های حیات او به تدریس و معلمی گذشته است.
وقتی سروستانی هفده سالگی را تازه تمام کرده بود به عنوان معلم به روستاهای اطراف فارس رفت و در دبستان و مدرسه راهنمایی، به تدریس مشغول شد. در آن زمان، در برخی مدارس، مدیر مدرسه هم زمان معلم و حتّی ناظم و مدیر هم بود و سروستانی تمامی این وظایف را بر عهده گرفت.
پس از آن، اُنس و ارتباط سروستانی با حوزه‌های علمی و دینی او را به مجلس آیت‌الله دستغیب شیرازی کشاند، حاصل پژوهش‌هایش در مجموعه آثار اخلاقی و مذهبی، مجموعه ۱۰ جلدی تألیفی (از آثار دستغیب) بود که با عناوین «حسد، دروغ، تفکّر، اخلاص، انفاق و….» بارها در ایران منتشر شد.
خودش در این باره گفته بود:
” آنچه را که انتظار داشتم و در پی آن بودم در دانشگاه نیافتم، از این رو به زودی تحصیلات رسمی را در حاشیه مطالعات جدّی فرهنگی‌ام قرار دادم. این تشنگی مرا به مسافری دائمی میان شیراز، تهران و سایر شهرها تبدیل کرد تا از محضر اساتیدی که به کلام آنها اُنس و دلبستگی داشتم، استفاده ببرم. “
مطالعات جدّی او درباره «غرب و یهود» خیلی سریع از او پژوهشگر و نویسنده ای سرشناس در همین حوزه ساخت.
شفیعی سروستانی، به «عکاسی» هم علاقمند بود و آن را نزد یکی از اساتید نام آور این رشته، مرحوم استاد چهره نگار که خود در زمره قدیمی ترین عکّاسان ایران بود، فرا گرفت و «خطّ نستعلیق» را از مرحوم استاد دیرین و مجید چیز فهم آموخت.
وی برای چند سال پیاپی مسئول امور کتابخانه‌های استان فارس بود. روح آرام ناپذیرش و بلندپروازی اش بیش از این مجال ماندن در شیراز را به او نمی داد.
«شفیعی سروستانی» به مدّت شش سال نیز به عنوان دبیر سرویس مقالات (فرهنگ و معارف) روزنامه کیهان فعّالیت می کرد.
وی موسسه فرهنگی موعود را بنیان گذارد و اکنون مسئولیت سردبیری و مدیر مسئولی نشریات «مجله موعود» و «موعود نوجوان» را برعهده دارد.
کتابی تخصصی
کتاب «جاهليّت مدرن» دارای 316 صفحه است با دو بخش مباحث نظری و مصداقی که از سرفصل های اصلی آن می توان به عناوینی از جمله «جاهلیّت مدرن و پوستین وارونه اسلام»، «جاهلیت دوم در آخرالزّمان»، «مهدویّت رودررو با جاهلیّت»، «معنا و مفهوم جاهلیّت»، «مرگ جاهلی» و «سرمایه‌داری، موجد خودآرایی جاهلی» اشاره کرد.
در بخشی از این كتاب درباره «زنان، هدف تبلیغات سرمایه‌سالاران»، آمده است:
” اساس نظام اقتصادی سرمایه سالاری، تولید كالا است؛ تولید و توزیع و پس از مصرف كالاست كه باعث انباشت سرمایه برای تولید بیشتر می‌شود، هر كدام از این حلقه ها كه نباشد، نظام اقتصادی موجود به دست انداز می‌افتد؛ از این نظر، تبلیغات كه نقش مهمّی در گسترش فرهنگ مصرفی موجود دارد برای تكمیل این حلقه، اهميّت پیدا می‌كند.”
تبلیغات غربی
در ابتدای كار، تبلیغات به طور عمده، صورت اطلاع رسانی داشت، نزدیك به صد سال پیش، بعضی از خصلت‌های این كالای تازه وارد بازار، در آگهی تجارتی عمده می شد، كمتر اتفاق می‌افتاد كه آگهی تجارتی درباره چیزی به غیر از خود كالا باشد، به عبارت دیگر، نقش اصلی تبلیغات در این دوره، اطلاع رسانی بود ولی از سال ۱۹۲۵ م. این شیوه تبلیغات تغییر كرد؛ شركت‌ها به این نتیجه رسیدند كه نگرش متفاوتی لازم است تا بتوان كالای بیش تری فروخت، از آن تاریخ به بعد، آْگهی‌های تجارتی كوشید كالا را به خواسته ها و احساسات انسانی گره بزند.
یكی از ابتدایی ترین خواسته های بشری هم تمایلات جنسی است و از این جاست كه بهره گیری به واقع سوء استفاده از زنان در تبلیغات آغاز می شود، كمتر اتفاق می افتد كه در آگهی‌ها نشانی از كالای مورد نظر باشد و اغلب نیز خواننده و بیننده از آگهی، چیزی درباره مختصات كالا نمی‌آموزد درعوض، آگهی تجارتی می كوشد كه تصویرپردازی كند.
در این كوشش برای تصویرپردازی، بدن زن چه به طور كامل و چه به صورت مجزا وارد معادله می شود تا كالای مورد نظر به فروش رود؛ گذشته از نتایج دیگر، یكی از پیامدهای آن، این است كه از زنان، تصاویر كاملأ غیرواقعی ساخته می شود، زنان آگهی‌های تجارتی را در هیچ كجا پیدا نمی كنید در عوض با تزریق نا امنی و غیركامل بودن زنان و به ندرت مردان، پیام اصلی این آگهی‌ها این است كه اگر كالاهای مورد نظر را مصرف كنند، هر كمبودی واقعی یا خیالی بر طرف می‌شوند.
زنان و مردان ایده آل تبلیغاتی
در همه آگهی‌ها، پیام اصلی این است كه زن و مرد ایده آل چه مشخصاتی باید داشته باشند در خصوص مردان، پیام مشخص و روشن است:
او باید با قدرت، ثروتمند، ورزشكار و دارای اعتماد به نفس باشد.
در خصوص زنان، ولی پیام‌ها یك گره گاه مشترك دارند؛ یك زن باید:
زیبا باشد،با مزه و شوخ باشد و در ضمن خیلی صورت باهوش و منطقی نداشته باشد.
البته باید گفت كه تبلیغات، مبدع این شیوه نگرش به زن نیستند ولی آنچه كه تبلیغات كرده و می كند، این است كه همگام با جنسیت گرایی، این تصور ویژه از زیبایی را دست نیافتنی تر كرده است؛ یكی از پیامدهای جدی تبلیغات این است كه این تصور زیبایی، منحصر به فرد و جزمی‌تر شده است كه در عمل، پیامد آن به صورت زجر و عذاب زنان و نیز گاهی مرگ آنان بوده است.
نقش زنان در گروه های انحرافی
در کتاب حاضر، نويسنده به چگونگي شکل گيري گروه‌هاي شيطان پرستي و نقش زنان در این گروه ها در ايران مي پردازد. مؤلف بيان مي دارد که يکي از جريان‌هاي فاسد فکري و فرهنگي و جرياني نوين که ابتدا مرزهاي اخلاقيات را در کشورهاي اروپايي و آمريکايي درهم شکسته و سپس به سرزمين‌هاي شرقي رسيده شيطان پرستي را شيطان گرايي است.
وی شيطان پرستي را یک جريان ضد فرهنگي بين‌المللي می داند که به دليل ماهيت عملکرد، داراي زواياي پنهاني است که امروزه به عنوان جريان هايي در کشور ما عمل مي کند که همان توطئه تهاجم فرهنگي است.
در بخشی از این کتاب می خوانیم:
” چه کسی فکرش را می کرد ساكنان زمين پس از هزار و دويست سال و به رغم همه تجربه‌ها و ادّعاي مدنيّت و آگاهي، نه تنها حامل و مبلّغ جمله صفات مذموم عصر جاهلي باشند، بلكه پا را فراتر نهاده و گوي سبقت را از آنان بربایند؟ ميان زنده به گور كردن نوزادان بي‌گناه و سقط ميليون‌ها جنين كه هر يك استعداد تبديل شدن به ميليون‌ها زن و مرد بالغ و مستعدّ در عرصه زمين را دارند، چه تفاوت است؟”
/انتهای متن/
