توکل سپر است و سلاح
توکل آثار عجیبی در پی دارد که بر همه شئون فردی و اجتماعی انسان تأثیر می گذارد. آثار توکل بحدّی عظیم است که تا انسان در این وادی گام ننهد نمی تواند به کنه حقیقتش برسد.
هاجر قهرمانی/
قرآن و توکل
برای بیان آثار توکل به گوشه ای از این آثار که از قرآن برداشت می شود اشاره می کنیم:
- قدرت تصمیم گیری:
* … هنگامی که تصمیم گرفتی [قاطع باش و] بر خدا توکل کن زیرا خداوند متوکلان را دوست می دارد. (آل عمران، 159)
* پس بر خدا توکل کن که تو بر جایگاه حقِّ آشکار قرار داری. (نمل، 79)
- شجاعت:
* و از کافران و منافقان پیروی مکن و به آزارهای آنها بی اعتنا باش و بر خدا توکل کن و همین بس که خدا حامی و مدافع [تو] باشد [و با توکل به خدای متعال از هیچ کس نهراس]. (احزاب، 48)
* … من تنها بر خدا توکل می کنم، شما هم به اتفاق بتان و خدایان باطل خود هر مکر و تدبیری دارید همه را فراهم آورید و هیچ چیز از اسباب و وسایل بر شما مستور نماند … . (یونس، 71)
- ترک گناه و عدم سلطه شیطان بر متوکلان:
* چرا که او [شیطان] بر کسانی که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکل می کنند تسلطی ندارد. (نحل، 99)
* گفتند: تنها بر خدا توکل داریم، پروردگارا ! ما را تحت تأثیر گروه ستمگر قرار مده. (یونس، 85)
- تأثیرناپذیری از اقبال و ادبار مردم و عدم نگرانی از حوادث:
* … به آنها اعتنا مکن [و از نقشههای آنها وحشت نداشته باش] و توکل بر خدا کن و کافی است که او یار و مدافع تو باشد. (نساء، 81)
* اگر آنها روی [از حق] بگردانند [نگران مباش] بگو خداوند مرا کفایت میکند، هیچ معبودی جز او نیست، بر او توکل میکنم و او صاحب عرش بزرگ است [و همه عالم در قبضه قدرت اوست و تمام قدرتها در برابر قدرت او ناچیز است]. (توبه، 129)
* … و توفیق من جز به خدا نیست، تنها بر او توکل دارم و تنها به سوی او بازمیگردم. (هود، 88)
* … و همه کارها به او باز میگردد، پس او را بپرست و بر او توکل کن … (هود، 123)
روایات و توکل
در روایات و احادیثی که از ائمه معصومین(علیهمالسلام) رسیده نیز برای توکل آثار خوبی برشمرده شده است که برخی از آنها را یادآور میشویم:
- قوت و شجاعت:
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: کسی که دوست دارد قوی ترین مردم باشد باید بر خدا توکل کند.
امام باقر(علیه السلام) فرمودند: کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی شود و کسی که به خدا پناهنده شود شکست نمی خورد.
- همت عالی:
حضرت جواد (علیه السلام) فرمودند: اعتماد به خدای تعالی بهای هر چیز گرانبها و نردبانی به سوی همه بلندیها [: مقامات عالیه] است.
- لزوم کار و فعالیت:
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) گروهی را دید که [برای کسب روزی] به دنبال کشت و کار نمی روند. فرمود: چه می کنید؟ گفتند: ما متوکلین هستیم و بر خدا توکل می کنیم. حضرت فرمود: شما متوکل نیستید بلکه مُتّکل یعنی سربار مردمید.
دلا همواره تسلیم رضا باش به هر حالی که باشی با خدا باش
خدا را دان خدا را خوان به هر کار مدان این یاوران را به از او یار
چو حق بخشد کلاه سربلندی تو دل بر دیگری بهر چه بندی
خدا را باش اگر مرد خدایی مکن بیگانگی گر آشنایی[1]
——————————————————————————-
[1] – دیوان ناصر خسرو، ص 545
/انتهای متن/
