تناسبی بین امکانات تفریحی و نیاز خانم ها وجود ندارد

در روزهای هفته زن و اولین روز آن روز  “زن، خودباوری، مهارت آموزی، تولید و اشتغال” هستیم. سایت به دخت به همین مناسبت با عضو شورای شهر تهران زهرا  نژادبهرام دکترای علوم سیاسی و فعال حوزه زنان و سیاست گفت و گویی داشته است.

 خانم نژادبهرام با توجه به اینکه اعضای شورای اسلامی شهر به پیشنهاد شما برای دادن اعتبار خاص برای زنان در بودجه سال 97 شهرداری رای ندادند، الان مجموعه کارها و برنامه هایی که شما در حوزه زنان برای شهر تهران در نظر داشته اید، چطور انجام می گیرد؟

– ببینید یک سری  ردیف بودجه ها  از قبل برای مصارف مختلف به شکل متمرکز و غیر متمرکز تعریف شده بوده است.  منتها ما می خواستیم برای مجموعه جدیدی از کارها  بودجه ای در نظر بگیریم تحت عنوان 25 صدم درصد از کل بودجه هر منطقه که زیر نظر شهردار و با راهبری مشاور امور بانوان برای حوزه زن در سه موضوع مشخص”رفع فضاهای بی دفاع شهری برای امنیت زنان”، “حمایت از کارآفرینی” و ” تاب آوری اجتماعی” صرف شود که متاسفانه رای نیاورد. با این که من برای این منظور قبلا نزدیک 15 امضا هم جمع کرده بودم.

 ما می خواستیم  بودجه ای غیرمتمرکز  برای حوزه زن در سه موضوع مشخص”رفع فضاهای بی دفاع شهری برای امنیت زنان”، “حمایت از کارآفرینی” و ” تاب آوری اجتماعی” در نظر بگیریم که متاسفانه در شورای شهر رای نیاورد.

این سه محور را بر چه اساسی به عنوان محورهای مهم برای جلب بودجه خاص در نظر گرفتید؟

• بر اساس نظر سنجی که در سال 94 از سوی معاونت امور زنان در ریاست جمهوری انجام گرفت، درهشت کلان شهر از جمله شهر تهران مطالبات زنان در چند محور مشخص مطرح بود که یکی از جدی ترین این مطالبات، مسئله امنیت، اشتغال، تاب آوری اجتماعی و مشکلات اجتماعی در خصوص مهارت های زندگی بود. برای همین این بودجه با این سه هدف گذاری مشخص پیش بینی شده بود. پس اینطور نبود که ما اصلا بودجه ای برای امور زنان نداشتیم ،‌ منتها بودجه خاصی برای این محورها نبود و من می خواستم  برای این محورها بصورت غیر متمرکز همه منطقه ها موظف باشند کارانجام دهند که متاسفانه نشد.

در مورد این سه محور مخصوصا مفهوم”تاب آوری اجتماعی” توضیح بیشتری می دهید؟

• بله در مورد رفع فضاهای بی دفاع باید گفت که ما در سطح شهر فضاهایی داریم که درآنها احتمال بروز نا امنی فیزیکی برای زنان بیشتر است که مثلا بخاطر مشکل نورپردازی یا مشکل سازه ای پیدا می شود. نظرمان این بوده که همه این فضاها در هر منطقه طوری احیا شود که ضریب امنیت شهروندان به ویژه زنان بالا برود. چون یکی از مسائلی که باعث می شود زنان از فضاهای شهری به ویژه فضاهای عمومی نتوانند استفاده کنند، همین بحث احساس عدم امنیت است. یعنی نه خود فضای امن بلکه احساس امنیت برای زنان خیلی اهمیت دارد. مثلا فضایی که پر رفت و امد نیست،  نور پردازی مناسب ندارد یا از دید عموم دور است،‌ در آن زنان احساس نا امنی می کنند. مسئله دوم حمایت از کارآفرینی است نه به معنای اینکه ما کارآفرینی  کنیم بلکه به معنای حمایت از کارآفرینان زن. به عنوان مثال  فضاهایی را شهرداری در اختیار کارآفرینان زن قرار بدهد که بتوانند محصولات شان را تولید یا توزیع کنند یا مثلا محصولات شان خریداری شود و  مورد مصرف شهرداری قرار بگیرد. البته همه ی اینها به شکل جسته گریخته الان هم وجود دارد اما سازماندهی شده نیست و در همه ی مناطق هم وجود ندارد. ما می خواستیم به شکل فراگیر در همه مناطق انجام بگیرد. مسئله سوم مسئله تاب آوری اجتماعی است. این مربوط می شود به  اتفاقات یا حوادث طبیعی که درنقاط شهری هم پیش می اید  و یا حادثه هایی که در اثر ضعف ها و اشتباهات انسانی به وجود می آید . اینکه بازگشت به زندگی چگونه باشد و ظرف چه مدت افراد می توانند به زندگی عادی بر گردند، مسئله ای بسیار جدیست در کشورهای توسعه یافته. مثلا بعد اززلزله  سر پل ذهاب چقدر طول می کشد که مردم از نظر انسانی و هم سازه ای به شرایط عادی برگردند. زنان یکی از جدی ترین منابع انسانی هستند که نسبت به وقوع برخی اتفاقات اجتماعی اعم از اینکه حوادث طبیعی باشد یا غیر طبیعی  بیشترین فشار را تحمل می کنند . ارتقای مهارت آن ها و تاب آوری شان و برگشت هر چه زودتر به زندگی عادی در زنان خیلی مهم است. چون  وقتی زنان به زندگی برگردند خانواده به زندگی بر می گردد. هر چقدر زنان میزان مهارت بازگشت به زندگی شان افزایش پیدا کند و این بازگشت را خوب مدیریت کنند ، بهتر است. اموزش مهارت های اجتماعی برای زنان لازم  است که بتوانند در برابر حوادث و  اتفاقات سریع تربه زندگی برگردند. به این تاب آوری اجتماعی می گویند که بیشتر به مهارت آموزی نیاز دارد تا حمایت مادی.

در مورد رفع فضاهای بی دفاع شهری که درآنها  احتمال بروز نا امنی فیزیکی برای زنان بیشتر است مثلا بخاطر مشکل نورپردازی یا مشکل سازه ای یا دور بودن از دید عموم،‌ باید حتما فکری کرد تا زنان احساس امنیت داشته باشند.

چقدر در سطح شهر تهران برای تفریح و سرگرمی زنان تهرانی وپر کردن درست اوقات فراغت شان امکانات مناسب مثل پارک های بانوان و امکانات ورزشی دیده شده است؟ خبری هم داشتیم که اخیرا آقایان به بوستان های اختصاصی بانوان وارد می شوند. در این مورد نظرتان چیست؟

• فضا برای اوقات فراغت زنان وجود دارد  ولی آیا این که این فضاها، فضاهایی هست که امکانات و ظرفیت های لازم را داشته باشد یا  نیاز به ارتقای ظرفیت دارد، ‌قبول دارم که کیفیت این فضاها باید ارتقا پیدا کند. البته ما دنبال فضای اختصاصی زنان نیستیم ، خیلی وقت ها زنان دوست دارند در فضاهای عمومی باشند. آیا استفاده از فضاهای عمومی برای زنان  مقدور است یا نه؟ همین رفع فضاهای  بی دفاع برای همه و نه فقط برای قشر خاص می تواند به پر کردن اوقات فراغت افراد مخصوصا زنان کمک کند. البته فضاهای اختصاصی موجود هم الان دارد کار خودش را انجام می دهد و باید امکاناتش ارتقا پیدا کند  . 

آیا الان بنظر شما تناسبی بین امکانات، چه از نوع عمومی و چه از نوع اختصاصی، و نیاز خانم ها به تفریح سالم با توجه به جمعیت شان در همه نقاط شهر وجود دارد ؟

• من خیلی صریح می گویم وجود ندارد.

خیلی صریح می گویم که الان تناسبی بین امکانات تفریحی ونیاز خانم ها  با توجه به جمعیت شان در همه نقاط شهر وجود ندارد .

فکر نمی کنید که اگر ما به نیاز زنان و دختران مان برای تفریح سالم و مناسب جواب ندهیم،‌ این می تواند به زمینه ی های مشکل و آسیب و خیلی چیزهای دیگر تبدیل شود ؟

• بله بالاخره اوقات فراغت بخش مهمی از زندگی است. باید برای اوقات فراغت متناسب با زندگی شهری و رشد جامعه ایجاد ظرفیت کرد و شهر را در این جهت برای شهروندان متناسب سازی نمود. مثلا اگر پیاده رو مناسب داشته باشیم و برای خرید از آن استفاده کنیم، خود این تبدیل به یک زمینه برای گذران خوب اوقات فراغت می شود اما اگر همین پیاده رو نامناسب باشد و شما مجبور شوید درآن فشار و سختی را تحمل کنید، نه تنها اوقات فراغت تان خوب نمی گذرد  بلکه استفاده از این پیاده رو برای تان دغدغه ای جدی را بوجود می آورد.

شما در اظهار نظری  گفته بودید زنها خودشان می توانند امنیت خودشان را تامین کنند و نیاز نیست کسی در این مورد کمک شان کند. آیا این به معنای این است که ارگان ها و سازمان های  مسئول ایجاد امنیت برای همه از جمله زنان در این زمینه مسئولیتی ندارند؟

• نه، منظورم این بود که در واقع زنان مراقب خودشان هستند و معمولا برنامه ریزی های شان طوریست که امنیت خودشان را تامین کنند. ببینید از کلمه عدم احساس امنیت بعضی ها برداشت های دیگری می کنند. مثلا فکر می کنند که با ایجاد محدودیت برای تردد زنان و ایجاد محدودیت در فضای اجتماعی امنیت زنان را تامین می کنند. منظوراین نبود که سازمان ها و دستگاه های عمومی و دولتی وظیفه ای برای بستر سازی تامین امنیت همه شهروندان به ویژه زنان را ندارند.

بحث این روزهای جامعه مان این است  که شرایط پوشش خانم ها  در فضاهای عمومی باید چطور باشد؟‌ از نظر ما مذهبی ها حجاب و پوشش در حد معمول و متعارف اتفاقا  از اسباب ایجاد امنیت برای زنان است  در فضاهای عمومی تا مانع یا این به معنای این نیست که آزارها و اذیت ها برای شان شود. در این مورد نظرتان چیست ؟

• ببینید من از زاویه دیگری به این موضوع نگاه می کنم. در کشور ما قانونی وجود دارد که ما مجبوریم به خاطر انسجام اجتماعی  و نظم جامعه آن را رعایت کنیم وگرنه سنگ روی سنگ بند نمی شود. یعنی تا وقتی که قانون هست مکلفیم از قانون تبعیت کنیم و این به نظرم ظرفیتی است که می تواند کشور را حفظ کند. همه باید رعایت قانون را داشته باشند. اینکه به دلایل مختلفی بعضی ها ممکن است نسبت به قانون نقد داشته باشند، با توجه به رویکردهای متفاوتی که در جامعه هست،‌ باید امکان گفت و گو با استفاده از ابزارها ی مختلفی نسبت به این موضوع را فراهم کرد تا ببینیم راهکارهای  دسترسی به یک نگاه مشترک برای رسیدن به پاسخ به این سوال ها در جامعه چیست واین راهکاری است که باید برنامه ریزان و مسئولین این حوزه ها نسبت به ان حساس باشند. اما در کل اعتقادم این است که قانون ملاک عمل است حتی قانون بد. در نهایت اگر لازم باشد می توان به تغییر قانون فکر کرد ولی تا وقتی که این راهکار پیدا نشده ما باید قانون را رعایت کنیم.

در بحث پوشش خانم ها در فضای عمومی نظرم این است که تا وقتی قانون هست مکلفیم از قانون تبعیت کنیم و این به نظرم ظرفیتی است که می تواند کشور را حفظ کند. همه باید رعایت قانون را داشته باشند. اینکه به دلایل مختلفی بعضی ها ممکن است نسبت به قانون نقد داشته باشند، با توجه به رویکردهای متفاوتی که در جامعه هست،‌ باید امکان گفت و گو با استفاده از ابزارها ی مختلفی نسبت به این موضوع را هم فراهم کرد.

شما به عنوان عضو شورای شهرمشارکت توده زنان را در مدیریت شهری چقدر می خواهید دخیل کنید، در جهت رشد خودشان و بهتر شدن وضعیت شهرشان؟

• بنظر من این کاری بسیار لازم است، چون وقتی مشارکت زنان در مدیریت شهری چه در برنامه ریزی و چه در اجرا ارتقا پیدا کند، میزان تعلق به شهر زیاد می شود و میزان انجام امور با هزینه کمتربرای مدیریت شهری هم فراهم می شود و این هم به نفع زنان است که در این مدیریت مشارکت داشته باشند، اعم از حوزه برنامه ریزی، نظارت و اجرا و هم برای شهر مناسب است که از این ظرفیت استفاده کند. امکان ندارد شما بتوانید شهری را فقط با نیروهای در استخدام مدیریت کنید. چون 700 کیلومتر مربع شهر است، با تمام ظرفیت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی،  آن هم در شهر تهران که هم پایتخت و هم کلان شهر و بلکه شهری بین المللی است. اما باید بسترهای این مشارکت زنان  فراهم شود و برای این منظورتمام تلاشمان را برای ظرفیت سازی لازم انجام دهیم. ما با گفتگویی که در حوزه مدیریت شهری با آقای نجفی به عنوان مدیر اجرایی شهرتهران داشتیم ، ازایشان قول گرفتیم که در پایان چهار سال دوره شهرداری شان  30 درصد از پست های مدیریتی شهر تهران را به زنان اختصاص بدهند. ما الان منتظر اقدامات ایشان هستیم و در این مسیر از ایشان حمایت می کنیم. البته همین الان شورایاری های محله ها و هم فرهنگسراها و خانه های محله از ظرفیت های بسیار جدی هستند که زنان می توانند در مدیریت شهری در سطح محله ها  مشارکت داشته باشند. یکی از ظرفیت هایی که به شکل خیلی جدی ظرفیت جلب مشارکت زنان را درشهر دارد،‌ تشکل های غیر دولتی یا همان سمن ها هستند که معمولا پراکندگی آن ها در همه ی محله ها وجود دارد و زنان می توانند در آنها کار کنند. بعلاوه  الان در بافت های فرسوده حدود 50 دفتر خدمات نوسازی از طرف سازمان نوسازی شهر تهران فعال شدند که باز در آن دفاتر زنان می توانند در حوزه برنامه ریزی و نظارت برای محلات خودشان در سطوح مختلف همیاری کنند. من فکر می کنم بخش زیادی از این مشارکت برمی گردد به اینکه زنان احساس می کنند مشارکت بر روی خودشان اثر مثبت دارد و از نظر روحی و روانی توانمندشان می کند و هم اینکه شهرشان را آنطوری که دلشان می خواهد می سازند با توجه به نیازهایی که در فضای عمومی مثل ادارات ، در سطح بهداشت و آموزش و در بهسازی محیط و در ارائه خدمات شهری دارند، ‌می توانند مدیریت و نظارت کنند و خودشان احساس مفید بودن کنند و از طرف دیگر شهر از وجودشان بهره مند شود. شما تصور کنید نیمی از جمعیت شهر شما که زن هستند اگر در مدیریت شهری نظارت و اشکالاتش را برطرف کنند و راهکارهای بهبود را ارائه دهند، چه انقلابی در مدیریت شهری ایجاد می شود . پس مشارکت زنان در مدیریت شهری بنظر من هم از نظر فردی و هم اجتماعی یک الزام است. برای همین هم  امروزه جوامع پیشرفته و توسعه یافته بشدت به دنبال جلب مشارکت شهروندان به ویژه زنان هستند.

وقتی مشارکت زنان در مدیریت شهری چه در برنامه ریزی و چه در اجرا ارتقا پیدا کند، میزان تعلق به شهر زیاد می شود و میزان انجام امور با هزینه کمتربرای مدیریت شهری هم فراهم می شود و این، هم به نفع زنان است و هم برای شهر مناسب است که از این ظرفیت استفاده کند.

به عنوان یک خانم عضو شورای شهر، زن های تهرانی چه راه های ارتباطی با شما و مجموعا خانم های شورای شهر دارند؟

• من اولا در فضای مجازی صفحه ی اینستاگرامم باز است هر کسی می تواند پیام بگذارد . حتی کسانی پیام گذاشتند و درخواست ملاقات کردند و موضوع شان را مطرح کردند.

کانال و توییترم هم فعال است. ضمن این که مثلا  من در چند روز پیش در منطقه 16 دیدار مردمی داشتم و اطلاع رسانی شده بود. در سطح محله پیاده روی و بازدید از محله داشتم و با چند خانم صحبت کردم و مسائل شان را مطرح کردند و چون آقای شهردار هم همراه من بودند، همان جا دستور پیگیری دادند و امیدوارم مسئله آنها هم به زودی حل شود .

/انتهای متن/