آفتابی از مدینه که بر قم تابید

  عطیه سادات یاسینی/

 

بی شک اهل بیت پیامبر(ص)چهره های پر فروغی به جهانیان عرضه کرده اند. زنان این خاندان همانند ستارگان در آسمان فضیلت می درخشند. در میان این بانوان فاطمه معصومه(س)فرزند پاک امام موسی  کاظم و نجمه خاتون یکی از زنان با شرافت و از اسوه های کم نظیر تاریخ است.

زاد روزتنها دختر خانواده

فاطمه معصومه در روز اول ذی القعده سال 173 ه ق در مدینه دیده به جهان گشود. پدرشان امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر(ع) و مادر گرامی شان نجمه خاتون و برادر بزرگوارشان امام رضا (ع) بودند.

با توجه به سال ولادت امام رضا که سال 148 ه ق بوده، موسی بن جعفر و نجمه خاتون فرزند دیگری نداشتند و بین این دو ولادت بیست و پنج سال فاصله بوده است.بی شک تولد حضرت معصومه برای خانه امام هفتم بسیار مسرت بخش و میمون تلقی می شده است. اودختری بهشتی و پیراسته از زشتی ها  بود که ولادتش را امام جعفر صادق مژده داده بود.البته امام هفتم دختران دیگری به غیر از حضرت معصومه از همسران دیگرشان داشتند ولی ارزش های والای انسانی  و علم و تقوای سرشار، ایشان را از بقیه مستثنا کرده بود.

معصومه(س) از همان آغاز در محیطی پرورش یافت که پدر، مادرو فرزندان همه به فضائل اخلاقی آراسته بودند. پدران این خانواده همه از برگزیدگان و پیشوایان هدایت، گوهرهای تابناک امامت و سکان داران کشتی انسانیت بودند.

بعد از آنکه پدر بزرگوارشان به شهادت رسید، فرزند ارجمندشان، امام رضا(ع) عهده دار تربیت خواهران و برادران شد. به این ترتیب حضرت معصومه در خاندان عصمت و طهارت رشد کرد و از فیض وجود دو امام همام بهره برده و به حد بالندگی و کمال رسیدند.

مقام علمی حضرت معصومه(س)

ایشان دختری گرانقدر و والا مقام در جهان تشیع بودند با درجات علمی بلند.

نقل شده در زمان کودکی معصومه (س)  روزی جمعی از شیعیان برای دیدن و پرسش  از محضر امام هفتم به مدینه آمدند ولی امام برای انجام کاری از مدینه خارج شده بودند. بعد از اینکه به در خانه امام رفتند سوالات را نوشته وخدمت حضرت معصومه دادند که در آن زمان کودکی بیش نبودند، تا امام در بازگشت جواب سواال ها  را بدهند. فردا که به خانه امام مراجعت کردند، متوجه شدند هنوز امام بر نگشته اند اما حضرت معصومه جواب سوالات را نوشته به آنها داد و جماعت از مدینه خارج شدند.

در مسیربازگشت  امام کاظم را دیدند و جریان را تعریف کرده و سوال و جواب را به امام نشان دادند. ایشان با مشاهده پاسخ ها، تایید کردند که  دخترشان به تمامی سوالات به درستی پاسخ داده اند و سه بار فرمودند:پدرش فدایش.

کریمه اهل بیت

حضرت معصومه(س)در زبان دانشمندان و فقیهان گران قدر شیعه به  کریمه اهل بیت معروف است.این نام زیبا تنها به ایشان اختصاص یافته و علت را اینگونه بیان کرده اند که:

پدر آقای مرعشی نجفی نذز چهل روزه ای را در کنار بارگاه امام علی(ع) کرده و از ایشان در خواست می کنند محل قبر مخفی حضرت زهرا(س)را نشان شان بدهند. بعد از ادای نذر شبی در خواب امام صادق را می بیند. ایشان به پدر آقای مرعشی می فرمایند:خدا مصلحت می داند قبر مادرمان مخفی باشد و تاکید می فرماید: “علیک بکریمه اهل بیت”.  در واقع این لقب را امام صادق در عالم رویا توسط آقای مرعشی به حضرت معصومه دادند. بعد از این خواب پدر آقای مرعشی به  فرزندش سید شهاب فرمود: من توان سفر ندارم شما به نیابت من در کنار مرقد فاطمه معصومه(س)  رفته و از فضائل ایشان بهره ببرید. به این ترتیب سید شهاب به سفارش پدر، از نجف به قم مهاجرت کرد و تا پایان عمر درآنجا ماند.

جلای وطن

بعد از اینکه مامون خلیفه وقت عباسی در سال 200ه. ق. امام رضا(ع)را به مرو فراخواند، حضرت معصومه سال بعد به شوق  دیدن برادر با جمعی از علویان راهی مرو شد. اما در میانه راه در شهر ساوه معاندین به آنها حمله کردند و بیست و سه نفر از همراهان حضرت را شهید کردند.

فاطمه معصومه در پی این حادثه در شهر ساوه بیمار شدند.

گفته شده که در این هنگام حضرت  از یاران پرسیدند که تا قم چقدر فاصله است.

گفتند: نزدیک است.

حضرت فرمود: مرا به قم ببرید چون از پدرم شنیدم شهر قم مرکز شیعیان ماست.

پسران اشعری، که از شیعیان بر جسته قم بودند، وقتی خبر حرکت حضرت معصومه را به طرف قم شنیدند، به استقبال  ایشان رفته  و با شکوه تمام حضرت را تا خانه موسی بن خزرج اشعری همراهی کردند.حضرت معصومه در محلی که امروز میدان میر نامیده می شود، چند روز باقیمانده عمر را سپری کردند.هم اکنون محل عبادت آن حضرت حجره ای بنام بیت النور است که ارادتمندان به زیارت آنجا می روند.

احادیثی در رابطه با ایشان

امام رضا (ع) فرمود: هر کس نتواند به زیارت من بیاید،برادرم را در ری یا خواهرم را در قم زیارت کند.

امام صادق(ع):خداوند حرمی دارد که مکه است، پیامبر(ص)حرمی دارد و آن مدینه است و حضرت علی حرمی دارد که کوفه است، و قم کوفه کوچک است،که از درهای بهشت سه تای آن در قم باز می شود. زنی از فرزندان من در قم از دنیا می رودکه اسمش فاطمه دختر موسی است، به شفاعت او شیعیان وارد بهشت می شوند.

 رحلت

بعد ازهفده روز اقامت در قم حضرت  معضومه(س) در سن بیست و هشت سالگی دردهم ربیع الثانی سال 201 ه. ق. رحلت کردند. پیکر ایشان در محلی که آن زمان به باغ بابلان معروف بود، قبرستان خانوادگی اشعریان، به خاک سپرده شد. بعد از آن موسی بن خزرج سایبانی از حصیر و بوریا بر قبر ایشان ساخت،و این سایبان برقرار بود تا زمانی که زینب دختر محمد بن علی امام جواد(ع))به قم سفر کردند و گنبدی روی قبر بنا کردند.

درود بر روح تابناک حضرت معصومه که اینک آفتاب حرم با صفایش زمین فم را نورانی کرده.

منابع

جرعه ای از دریا(سید موسی شبیری زنجانی)

مستدرک سفینه(شیخ علی نمازی)

احادیث(زبده التصانیف و بحار النوار)

/انتهای متن/