چرا زنان در سنین بالا بیشتر سکته مغزی می کنند؟

هشت آبان مصادف با روز پیشگیری از ابتلا به سکته‌های مغزی است؛ بیماری مهم وپرعارضه‌ای که در گذشته بیشتر در سنین پایین عارض می‌شد واین روزها سن ابتلا به آن پایین آمده است. متخصصان عوامل گوناگونی را در پایین آمدن سن ابتلا به این بیماری دخیل دانسته ومعتقدند تغییر در سبک زندگی افراد وعوامل محیطی گوناگون از جمله استرس‌های محیطی وآلودگی هوا در این مسأله تأثیرگذاراست وتنها راه مقابله با آن هم اصلاح سبک زندگی .

دکتر داریوش نسبی تهرانی متخصص مغز، اعصاب وعلوم رفتاری در مورد سکته مغزی می گوید:

 هر اختلال عروقی در رگ‌های مغزی منجر به بروز سکته‌های مغزی می‌شود وبر حسب اینکه در کجای مغز این اتفاق رخ بدهد، عوارض ومعلولیت‌های خاصی به همراه دارد وگاه منجر به مرگ فرد می‌شود. متأسفانه در اغلب موارد سکته‌های مغزی با آسیب‌های گفتاری ومعلولیت‌های حرکتی همراه است ودرمان این موارد بسیار طولانی مدت بوده وهزینه‌های بسیاری برجامعه تحمیل می‌کند. افراد بیمار سکته مغزی معمولا به دلایل ذکر شده نیازمند نگهداری وپرستاری هستند واین مسأله خود دردسرسازاست. بهمین دلیل لذا بحث پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار حائز اهمیت است.

 

فشار خون بالا از مهم ترین علت ها

وی افزود: در ایجاد بیماری عوامل ژنتیکی وارثی دخالت دارند وبیماری‌های مادرزادی وجود دارد که منجر به پارگی رگ‌های مغزی می‌شوند وممکن است فرد از وجود آنها بی اطلاع باشد .اما بخش دیگری از عوامل ابتلا به سکته کاملا قابل پیشگیری است ودر محدوده اختیار فرد است. سردسته ی  این عوامل فشارخون است که  منجر به بسته شدن عروق از جمله عروق مغزی می‌شود. افراد بسیاری از وجود بیماری فشار خون خود مطلع نیستند ودسته ی دیگری هم به دلیل عدم استفاده از داروهای فشار باعث پیشرفت بیماری خود می‌شوند.

ازعوامل دیگرمی‌توان به بیماری دیابت، قند خون بالا، چربی خون بالا ومصرف دخانیات اشاره کرد واین موارد همان عواملی هستند که در بروز سکنته‌های قلبی هم دخیل هستند.

 

 استرس های محیطی و شیوع سکته

این متخصص مغز واعصاب در خصوص علت پایین آمدن سن ابتلا به سکته‌های مغزی اظهار کرد:

تغذیه ی نامناسب افراد واستفاده از فست فود وغذاهایی که چربی مضر دارند وسبک غلط زندگی که فعالیت بدنی و ورزش را کاهش داده است وهمچنین هوای آلوده واسترس‌های شهری امروزه دست به دست داده تا این اتفاق رخ بدهد. استرس عامل مهمی در این خصوص است وقادر است در یک لحظه فشار خون را بالا ببرد وباعث سکته شود.

از طرفی عدم ارتباطات صحیح ولازم در خانواده‌ها منجر شده است افراد آرامش کمتری داشته باشند وبا افزایش فشار مالی واقتصادی استرس زیادی به آنها وارد شود وتا مرز سکته پیش روند لیکن تمام این موارد قابل پیشگیری است وآموزش در خصوص بیماری نقش مهمی در پیشگیری دارد. این پیشگیری هم پیش از ابتلا وهم در صورت ابتلا باید صورت پذیرد به این صورت که اگر فردی در شرف ابتلا به سکته است، آگاهی لازم را در خصوص اقدامات اورژانسی داشته باشد.

 

نشانه های اولیه

دکتر نسبی تهرانی در پاسخ به پرسش خبرنگار به دخت که نشانه‌های اولیه ی سکته مغزی چیست عنوان کرد:

سکته مغزی بر حسب اینکه در کدام قسمت از مغز ایجاد شده باشد، علائم متفاوتی دارد. ممکن است با یک اختلال گفتاری همراه باشد وفرد در ابتدا با لکنت زبان مواجه شود ویا احساس کرختی، ضعف وخواب رفتگی در قسمتی از بدن داشته باشد. در مواردی هم دید فرد به طور ناگهانی کاهش پیدا می‌کند ویا تعادلش را از دست می‌دهد وتمام این علائم می‌تواند نشانه‌هایی از سکته مغزی باشد. فراموشی کوتاه مدت وگذرا وهر تغییری در صورت وانحراف چشم ها از سایر نشانه‌های سکته مغزی است ودر پاره ای از موارد  هم فرد دچار بیهوشی ناگهانی ویا سردرد بسیار شدید می‌شود  که به دنبال آن حالت تهوع ایجاد می‌شود. بنابراین فردی که سابقه ی سردردهای شدید را ندارد، در این شرایط بهتر است به موقع به مرکز درمانی مراجعه کند تا تحت بررسی قرار بگیرد. زیرا ممکن است این سردرد علامتی از یک سکته مغزی حاد باشد.

 

سریعا بیمار را به مراکز درمانی برسانید

وی در ادامه افزود: اولین نکته در پیشگیری شناسایی نشانه‌های بیماریست ودر بسیاری از موارد خصوصا در افراد مسن شناسایی علائم برای خود فرد امکان پذیر نیست و این اطرافیان هستند که باید حالت بیمار را ارزیابی کنند ودر صورت رفتار غیرعادی نظیر تلو تلو خوردن، ناکامی در ادای صحیح کلمات وسایر نشانه‌های ذکر شده به موقع به مرکز درمانی مراجعه کنند.

در مورد سکته مغزی هیچ اقدامی از عهده ب اطرافیان فرد بر نمی‌آید وبهترین اقدام مراجعه ی فوری  به مرکز درمانی است تا در صورت نیاز فرد بستری شود در مواردی ممکن است علائم سکته در ابتدا خفیف باشد ولی به ناگاه علائم شدت یافته ووخیم شود به صورتی که فرد را به کما ببرد لذا بهترین رفتار مراجعه به پزشک است.

 

وقتی مصرف آسپرین ضروریست

متخصص علوم رفتاری ضمن اشاره به نقش داروهای کنترل کننده نظیرآسپرین در درمان وپیشگیری از وخامت بیماری گفت:

درمان بیماران سکته مغزی شامل درمان های حاد اولیه، درمان هایی در طول بستری ودرمان های بازپروری وتوان بخشی است. بخشی از درمان ها هم جنبه ی پیشگیری دارد وبرای افرادی که مستعد سکته مغزی هستند که اغلب مشکل قلبی دارند ویا ضربان قلبی بالا دارند، این احتمال وجود دارد که خون در عروق آنها لخته شود ضرورت دارد از داروهای پیشگیری استفاده کنند تا جلوی لخته شدن خون گرفته شود .از جمله این داروها آسپرین است که ضرورت دارد این افراد مصرف کنند ودر کنار این داروها موظفند که فشار خون خود را کنترل کنند وداروهای فشارخون را به موقع مصرف کنند.

افرادی که مستعد به گرفتگی عروق هستند ضروریست داروهای پیشگیری از لخته شدن عروق را استفاده کنند وتحت نظر پزشک باشند.

 

مقایسه آمار سکته مغزی در دو جنس

دکتر نسبی تهرانی در خصوص میزان ابتلای زنان به سکته‌های مغزی در مقایسه با مردان اظهار داشت:

بر پایه یک تحقیق در این زمینه می‌توان گفت به طور کلی به دلیل اینکه میانگین سنی بالا در خانم ها بیشتر از آقایان است، طبیعی است که سکته مغزی در سنین بالا در خانم ها بیشتر اتفاق می‌افتد. بعضی از انواع دیگر سکته‌های مغزی که به علت خون ریزی یا فشارخون  بالای ناگهانی ایجاد می‌شود در آقایان بیشتر دیده می‌شود. در آقایان خون ریزی‌های مغزی در سنین پایین تر بیشتر دیده می‌شود وبه دلیل اینکه در سنین پایین هورمون‌های جنسی خانم ها فعال است جلوی بروز گرفتگی‌های عروق گرفته می‌شود وبعد از یائسگی این آمار در خانم ها افزایش پیدا می‌کند. به طور کلی تقریبا در یک سنین خاص این میزان برابر است وبر حسب نوع سکته مغزی هرکدام اولویت پیدا می‌کند. برخی از سکته‌های مغزی که ناشی از مشکلات قلبی است به طور مثال در خانم هایی که در سنین جوانی دچار روماتیسم قلبی هستند، در جوانی بیشتر از آقایان دچار سکته مغزی شده‌اند واین به دلیل وجود بیماری قلبی است. بنابراین بر حسب نوع سکته قلبی وعلل ایجاد کننده ی آن آمار متفاوت است .

 

شیوع سکته مغزی در فصول مختلف

وی افزود: حتی فصول سال در نوع سکته مغزی تأثیرگذار است. به طور نمونه در زمستان سکته‌های مغزی که جنبه ی خون ریزی دارد، خیلی بیشتر از فصول گرم است ودر فصل گرم گرفتگی عروق بیشتر است ودلیل آن کم شدن مایعات بدن است؛ زیرا خون غلیظ تر می‌شود . در زمستان به دلیل اسپاسم‌های عروقی، فشارخون بالاست وبه دلیل افزایش فعالیت‌های فیزیکی  خون ریزی افزایش پیدا می کند. بنابراین این موارد هم بسیار تأثیر گذار هستند.

 

امواج تلفن همراه بی تأثیر نیست

این متخصص مغز واعصاب در خصوص  پیشگیری  ازانواع دیگری از سکته مغزی که به دلایلی غیر ارادی ایجاد می‌شوند، اظهار کرد:

اولین نکته این است که افراد دقت کنند اگر در فامیل درجه یک خود سکته مغزی بی دلیل رخ داده است، نسبت به چکاپ خود توجه کنند. از طرفی افرادی که سردردهای بی دلیل دارند، متوجه باشند که این مسأله ممکن است ناشی از یک اختلال مادرزادی باشد که ریسک سکته را بالا ببرد؛ بنابراین باید این سردرد درمان شود.افرادی که تشنج می‌کنند ودر قسمتی از بدن دچار پرش می‌شوند یا اختلال حرکتی گذرا پیدا می‌کنند، ضرورت دارد نسبت به مسائل ژنتیکی عروق مغزی بررسی شوند تا دچار عارضه سکته ناگهانی نشوند.

لازم به ذکر است جدا از این عوامل که جنبه ی ارثی دارند، برخی از عوامل محیطی واکتسابی هم در این موضوع دخیلند. تغذیه ی نامناسب، هوای آلوده،استرس‌های شهری، آلودگی صوتی، مسائل عصبی وافسردگی از این موارد هستند. ثابت شده است افسردگی قادر است زمینه ی سکته مغزی را فراهم کند وعصبانیت‌های ناگهانی این بیماری را تشدید می‌کند. بنابراین هرچه استرس آور است وآرامش را بر هم می‌زند، می‌تواند منجر به سکته شود. در نهایت استفاده بیش از حد از وسایل ارتباطی نظیر تلفن همراه قطعا در این زمینه بی تأثیر نیست لیکن میزان این تأثیر تا کنون مشخص نشده است.

/انتهای متن/