«زیبا سلطان» علیه انگلیسی ها مبارزه اطلاعاتی می کرد

انگلیسی های استعمارگر که کلی از کشورهای شرق آسیا و غرب آفریقا را مستعمره خود کرده بودند و تمام منابع شان را چپاول؛ دندان تیز کرده بودند که امپراطوری عثمانی را هم تجزیه کنند و بر بخش هایی از آن مسلط شوند. برای همین نفوذ به ارکان قدرت این امپراطوری و نیز حمایت از پان عربیسم، برای شوراندن اعراب علیه ترکان عثمانی را در دستورکار خود قرار داده بودند. خلاصه انگلستان سخت در حال فروپاشاندن قدرت این امپراطوری بود که جنگ جهانی اول شروع شد. بعد از جنگ جهانی اول شرایط برای امپراطوری عثمانی سخت تر از قبل شد؛ زیرا به خاطر رودررو شدن ترکان عثمانی با انگلیس ها و طرف آلمانها را در این جنگ گرفتن، انگلیسی ها فعالیت خود را برای تجزیه ی این سرزمین اسلامی بیشتر کردند. در چنین شرایطی عده ای از مردم غیور سرزمین عثمانی تصمیم گرفتند جلوی انگلیسی ها بایستند. در میان آنها  یک زن نقشی اساسی داشت. زنی معروف به «زیبا سلطان»…

همگروه چند روحانی مبارز

رحیمه خانم اسلامبولی معروف به «زیبا سلطان» دختر حمدی پاشا و خواهر عابدپاشا از فرماندهان نظامی دولت عثمانی بود. پدر و برادر او در جریان جنگ جهانی اول در منطقه بین النهرین با انگلیسی های متجاوز جنگیده بودند و در آن جنگ برادرش نیز کشته شده بود. این اتفاق برای زیبا سلطان که زنی غیور بود، انگیزه ای قوی برای ورود به مبارزه با انگلیسی های استعمارگر و اشغالگر به وجود آورد.

به این شکل زیباسلطان عضو گروهی شد که حوزه فعالیتش در کشور عراق کنونی بود و دو تن از روحانیون بزرگ هم در آن عضو بودند و برای مبارزه و جهاد علیه استعمارگران انگلیسی به دنبال جمع آوری اطلاعات از انگلیسی ها بودند. این دو روحانی «ابوالقاسم کاشانی» و «محمد خالصی زاده» بودند. البته در همان زمان آیت الله شهید سیدحسن مدرس که در جریان جنگ جهانی اول مدتی در شهرهای بغداد و کربلا و نجف  اقامت داشت، هم با این گروه در مبارزه با انگلیسی ها همکاری می کرد.

زیبا سلطان در زندان زنجان

 در سال 1298شمسی که زیباسلطان برای شرکت در یک ماموریت به ایران آمده بود، توسط ماموران انگلیسی شناسایی و دستگیر و در زندانی در شهر زنجان زندانی شد. مدت نگهداری او در این زندان تا بعد از وقوع کودتای سیاه رضاخان در اسفند 1299شمسی ادامه پیدا کرد.  

این اتفاق در ایران بسیار عجیب بود و تا آن زمان سابقه نداشت که یک خانم را به خاطر فعالیت سیاسی زندانی کنند. البته چند ماه بعد و با وساطت معتمدینی چون شهیدمدرس –که در آن زمان نماینده مجلس شورای ملی بود- از زندان آزاد و به عراق تبعید شد.

گرچه زیباسلطان بعد از این اتفاق همچنان به فعالیت ها و مبارزاتش علیه انگلیسی ها ادامه داد اما متاسفانه مشخص نیست بعد از سال 1304ش. زیباسلطان که مشغول مبارزه علیه استعمارگران انگلیسی در عراق بوده، چه سرنوشتی پیدا کرده است.

ولی به هرحال تاریخ زندگی و مبارزات زیباسلطان به عنوان زنی غیور، از نقاط درخشان تاریخ مردم ترکیه و به ویژه زنان مسلمان این کشور محسوب می شود.

منابع:

1-کتاب «زنده تاریخ»-شهید آیت الله سیدحسن مدرس به روایت اسناد-، مرکز بررسی اسناد تاریخی، صفحات 75 تا 78

2-دانشنامه «جهان اسلام»، جلد7، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، صفحات 224 و 225

3-مقاله «زیباسلطان»، نوشته مسعود کوهستانی نژاد، به آدرس وبلاگ

www.hptt/weblog.city/history-kouhestani.htm

/انتهای متن/